Pijn in het midden van de bovenbuik: oorzaken en behandeling

Pijn in het midden van de bovenbuik is een courante klacht. Epigastrische pijn is de benaming voor pijn of ongemak direct onder je ribben in het gebied van je bovenbuik. Dit gebied staat bekend als het epigastrium. Pijn in het midden van de bovenbuik gaat vaak gepaard met andere symptomen, zoals brandend maagzuur, een opgeblazen gevoel en gasvorming. Epigastrische pijn is niet altijd reden tot zorg. Deze klacht heeft vele mogelijke oorzaken, vooral als het optreedt vlak na het eten. Het is belangrijk om het verschil te kunnen zien tussen pijn die het gevolg is van iets relatief onschuldigs, zoals te veel eten of lactose-intolerantie, en pijn die optreedt als gevolg van een onderliggende aandoening, zoals GORZ, ontsteking of infectie. Behandeling van pijn in het midden van de bovenbuik hangt af van de onderliggende oorzaak. Vaak volstaat zelfzorg en leefstijlveranderingen, maar soms is een medische behandeling nodig. Raadpleeg tijdig je huisarts bij aanhoudende klachten.

• Pijn in het midden van de bovenbuik
• Symptomen pijn in het midden van de bovenbuik
• Oorzaken van epigastrische pijn
• Dyspepsie
• Zure reflux
• Te veel eten
• Lactose-intolerantie
• Alcohol drinken
• Slokdarmontsteking
• Maagslijmvliesontsteking
• Maagbreuk
• Maagzweer
• Stoornis van de galblaas
• Zwangerschap
• Complicaties van epigastrische pijn
• Wanneer arts raadplegen?
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
• Vervolgonderzoek
• Behandeling van bovenbuikpijn in het midden
• Medicijnen
• Dieet en voeding
• Zelfzorg
• Gember
• Verse munt
• Zuiveringszout
• Zoethout of venkel
• Kamille
• Appelazijn
• Aloë vera-sap
• Preventie
• Prognose

Pijn in het midden van de bovenbuik

De meest voorkomende oorzaken van pijn in de bovenbuik of in het kuiltje van je bovenbuik zijn maagzweer, zure reflux en gastritis (maagslijmvliesontsteking), of een ontsteking van de maagwand (maagontsteking). Als je pijn erger is als je maag leeg is en minder wordt nadat je hebt gegeten, dan heb je mogelijk last van een maagzweer. De meeste zweren in de maag worden veroorzaakt door Helicobacter pylori, een bacterie die de maagwand infecteert en ontstekingen veroorzaakt. Als je echter zeer regelmatig aspirine, ibuprofen of andere ontstekingsremmende geneesmiddelen gebruikt, dan loop je ook een verhoogd risico op een maagzweer. Ontstekingsremmers kunnen ook gastritis veroorzaken, evenals alcohol, roken en overmatige consumptie van koffie of andere irriterende stoffen. De pijn van gastritis lijkt veel op dei van een maagzweer.

Aanhoudende pijn in het bovenste gedeelte van je buik kan duiden op schade aan de lagere slokdarm, de holle buis die van je keel naar je maag leidt. Veel mensen met gastro-oesofageale reflux (GORZ) ziekte ontwikkelen erosies of ulceraties aan de onderkant van hun slokdarm en deze verwondingen kunnen pijn in de bovenbuik veroorzaken. Pancreatitis (alvleesklierontsteking) en alvleesklierkanker zijn minder vaak voorkomende oorzaken van pijn in het midden van de bovenbuik. De pijn van deze aandoeningen kan variëren van dof en zeurderig tot ernstig, is meestal redelijk constant aanwezig en straalt vaak uit naar je rug. Mensen die galstenen hebben of zwaar drinken, lopen een verhoogd risico op alvleesklieraandoeningen.

Symptomen pijn in het midden van de bovenbuik

Pijn in het midden van de bovenbuik kan gepaard gaan met andere symptomen, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Deze symptomen zijn:

• buikpijn
• buikpijn na het eten
  Pijn in de bovenbuik kan gepaard gaan met pijn op de borst / Bron: InesBazdar/Shutterstock.com
• obstipatie (verstopping)
• diarree
• zure smaak in de mond
• bittere smaak in de mond
• slechte smaak in de mond
• brandend gevoel in de borst en/of in de keel (branderige keel)
• pijn op de borst
• brokgevoel in de keel
• witte ontlasting / bleke ontlasting
• opgeblazen gevoel
• oprispingen (boeren)
• gebrek aan eetlust
• onbedoeld gewichtsverlies
• opgeblazen buik
  Opgeblazen gevoel / Bron: Andrey Popov/Shutterstock.com
• geelzucht
• heesheid / schorre stem
• hoesten
• dyspepsie
• keelpijn
• maagpijn
• maagpijn na het eten
• brandend maagzuur
• misselijkheid
• misselijkheid na het eten
• braken
• moeite met slikken
• vermoeidheid
• algehele malaise
• winderigheid
• stinkende winden laten

Oorzaken van epigastrische pijn

Epigastrische pijn wordt gevoeld net onder de ribbenkast en is over het algemeen geen reden tot bezorgdheid. Er zijn meerdere mogelijk oorzaken van pijn in het midden van de boven. De belangrijkste oorzaken zijn de volgende.

Dyspepsie

Dyspepsie (een verstoorde spijsvertering) ]treedt meestal op na het eten. Wanneer je iets eet, maakt de maag maagzuur aan om het voedsel te verteren. Soms kan dit zuur de bekleding van het spijsverteringsstelsel irriteren. Dyspepsie kan symptomen veroorzaken zoals:

• pijn in de bovenbuik, verergert door eten
• zure oprispingen (in rust of bij inspanning)
• opgeblazen gevoel
• misselijkheid
• vieze smaak in de mond.
• stinkende adem
• winderigheid.
• brandend gevoel in de maag.
• bij bukken of liggen terugstromen van het maagzuur
• soms misselijkheid en braakzucht

Zure reflux

Zure reflux treedt op wanneer het maagzuur dat nodig is voor de spijsvertering naar de slokdarm stroomt. Zure reflux veroorzaakt vaak pijn op de borst en een branderig gevoel in de keel, die gewoonlijk bekend staat als zuurbranden. Dit gevoel kan gepaard gaan met pijn in het midden van de bovenbuik. Andere mogelijke klachten van zure reflux zijn onder meer:

• dyspepsie
• brandende pijn op de borst
• brokgevoel in de keel
• een zure smaak in de mond
• een aanhoudende keelpijn of hees stemgeluid
• een aanhoudende hoest of kuchje

Te veel eten

De maag is een rekbaar orgaan, maar een copieuze maaltijd zorgt ervoor dat de maag geleidelijk uitzet en zijn normale capaciteit overschrijdt. Als de maag aanzienlijk uitzet, kan het druk uitoefenen op de organen rond de maag en epigastrische pijn veroorzaken. Teveel eten kan ook leiden tot dyspepsie, zure reflux en brandend maagzuur.

Lactose-intolerantie

Lactose-intolerantie is een andere mogelijke oorzaak van pijn in het midden van de bovenbuik. Lactose-intolerantie is overgevoeligheid voor lactose ofwel melksuiker, wat wordt aangetroffen in melk en andere zuivelproducten. Symptomen die kunnen optreden zijn:

• een opgeblazen gevoel
• winderigheid
• diarree, soms is de ontlasting schuimend en ruikt deze zuur.
• buikpijn
• buikkrampen
• darmkrampen

Alcohol drinken

Matig drinken is meestal niet genoeg om de maag of darmen van streek te maken. Als je echter te veel alcohol tegelijk of te veel alcohol over langere tijd drinkt, kan dit leiden tot ontstekingen in de maagwand. Deze ontsteking kan leiden tot epigastrische pijn en andere problemen met de spijsvertering.

Slokdarmontsteking

Een slokdarmontsteking is een ontsteking van het slijmvlies van de slokdarm en kan worden veroorzaakt door zure reflux of door bepaalde medicijnen. Als deze ontsteking onbehandeld blijft, kan het littekenweefsel of bloedingen veroorzaken. Andere veel voorkomende symptomen zijn:

• pijnlijk, branderig gevoel achter het borstbeen of in de maagstreek
• uitstralingspijn naar de hals, de rug en tussen de schouderbladen
• opboeren
• Oprispingen (van een beetje maaginhoud)
• slikklachten
• gevoel dat dat eten blijft steken
• slechte adem

Maagslijmvliesontsteking

Maagslijmvliesontsteking of gastritis duidt op een ontsteking van het slijmvlies van de maag. Gastritis is meestal het gevolg van een infectie met Helicobacter pylori, die ook vaak de boosdoener is bij ene maagzweer. Regelmatig gebruik van bepaalde pijnstillers en te veel alcohol drinken kan ook leiden tot gastritis. Symptomen van gastritis zijn onder meer:

• knagende of brandende pijn in de bovenbuik die slechter of beter kan worden met eten
• misselijkheid
• braken
• gevoel van volheid in de bovenbuik na het eten

Gastritis veroorzaakt lang niet altijd symptomen.

Maagbreuk

Een maagbreuk duidt op een inwendige breuk waarbij een gedeelte van de maag langs de opening in het middenrif de borstholte glijdt. Dit kan te wijten zijn aan een ongeval of aan verzwakte diafragma- of middenrifspieren. Naast pijn in het midden van de bovenbuik kunnen ook de volgende klachten optreden:

• een branderig gevoel onderin de borststreek
• het branderige gevoel wordt erger bij vooroverbuigen, inspannen of gaan liggen
• pijn in de borst

Maagzweer

Een maagzweer is een soort wondje of zweertje in het slijmvlies van de maag. Dit ontstaat doordat het slijmvlies is beschadigd door een bacteriële infectie of door het nemen van te veel van bepaalde medicijnen, zoals niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's), bijvoorbeeld ibuprofen. Symptomen van een maagzweer kunnen bestaan uit pijn in het midden van de bovenbuik, vermoeidheid en kortademigheid.

Stoornis van de galblaas

Problemen met de galblaas kunnen ook pijn in het midden van de bovenbuik veroorzaken. Galstenen kunnen de opening van de galblaas blokkeren, of de galblaas kan ontstoken zijn, een zogeheten galblaasontsteking. Specifieke symptomen van galblaasaandoeningen kunnen zijn:
intense pijn in de buurt van de rechterbovenkant van de maag na het eten
galblaaspijn
kleikleurige ontlasting
geelzucht (gele ogen en huid)
verlies van eetlust
gasvorming en een opgeblazen gevoel

Zwangerschap

Het is heel normaal om tijdens de zwangerschap milde epigastrische pijn te voelen. Dit wordt vaak veroorzaakt door zure reflux of druk op de buik als gevolg van de groter wordende baarmoeder. Grote hormonale veranderingen gedurende de zwangerschap kunnen zure reflux en epigastrische pijn verergeren.

Complicaties van epigastrische pijn

Pijn in het midden van de bovenbuik leidt gewoonlijk niet tot ernstige complicaties. Als je echter last heeft van chronische of langdurige epigastrische pijn die de algehele kwaliteit van leven beïnvloedt, dan kan dit op den duur tot verschillende complicaties leiden. Als je merkt dat je eetpatroon is veranderd en je onbedoeld gewicht verliest, is het ten zeerste aan te raden om meteen een arts te raadplegen.

Complicaties van epigastrische pijn kunnen zijn:

• slokdarmkanker of maagkanker
• slokdarmlittekens en slokdarmvernauwing
• hartaanval, als de pijn te wijten is aan angina pectoris
• ondervoeding door een verminderde eetlust
• slechte kwaliteit van leven

Wanneer arts raadplegen?

Maak een afspraak met je huisarts als je last hebt van ernstige, aanhoudende epigastrische pijn die interfereert met het dagelijks leven. Bel arts onmiddellijk een arts als een van de volgende situaties zich voordoet:

• Maagpijn verergert of beweegt naar het rechter ondergedeelte van de buik.
• Pijn op de borst verschijnt of verergert of verspreidt zich naar de rug, nek, schouder of arm
• Regelmatig overgeven.
• Bloed in de ontlasting (rode of zwarte ontlasting)
• bloed in braaksel
• Je zwak of duizelig voelen, flauwvallen of moeite hebben met ademhalen.
• Hoge koorts.
• Buikzwelling (ascites).

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

De oorzaak van pijn in het midden van de bovenbuik kan worden vastgesteld door middel van een reeks onderzoeken. De arts zal eerst allerlei vragen aan je stellen over de klachten die je ervaart en daarna lichamelijk onderzoek uitvoeren. Dit omvat het zachtjes drukken op verschillende delen van je buik om te controleren op gevoeligheid en zwelling. Deze informatie, in combinatie met de ernst van de pijn en de locatie in de buik, helpt de ​​arts om te bepalen welke tests moeten worden uitgevoerd.

Vervolgonderzoek

Beeldvormingsonderzoek, zoals MRI-scans, echografie en röntgenfoto's, worden gebruikt om organen, weefsels en andere structuren in de buik in detail te bekijken. Deze tests kunnen helpen bij het diagnosticeren van tumoren, breuken en ontstekingen. Andere tests kunnen zijn:

• colonoscopie (een endoscopisch onderzoek van de dikke darm)
  Afname van bloed voor onderzoek bij mondbranden / Bron: Istock.com/Jovanmandic
• endoscopie (om ontstekingen en abnormaliteiten in de slokdarm en de maag te detecteren)
• bloedonderzoek
• urineonderzoek
• ontlastingsonderzoek

Behandeling van bovenbuikpijn in het midden

Medicijnen

De volgende medicijnen kunnen soelaas bieden:

• Antacida of maagzuurremmers neutraliseren het maagzuur. Overmatig gebruik kan diarree of obstipatie veroorzaken.
• Zuurblokkers (H2-blokkers) verminderen de zuurproductie. Voorbeelden zijn cimetidine, famotidine en ranitidine.
• Zuurremmers (PPI's) verminderen de zuurproductie op een andere manier dan de blokkers. Je zult merken dat ze beter werken, maar het kan iets langer duren voordat ze effect hebben. Voorbeelden zijn omeprazol, lansoprazol, pantoprazol, rabeprazol en esomeprazol. Veel van deze zijn beschikbaar zonder recept of beschikbaar als generieke geneesmiddelen.
• Een maagzweer waarbij de Helicobacter pylori bacterie de boosdoener is, wordt behandeld met twee verschillende antibiotica en een maagzuurremmer.

Probeer geen NSAID's zoals ibuprofen te nemen. Aspirine kan ook problemen veroorzaken, maar als je het gebruikt vanwege hartklachten of om andere medische redenen, moet je eerst je arts raadplegen voordat je ermee stopt om te voorkomen dat er een erger probleem ontstaat, zoals een hartaanval of een beroerte.

Dieet en voeding

Als bepaalde voedingsmiddelen de pijn lijken te veroorzaken, vermijd deze dan. Bepaalde voedingsmiddelen kunnen de symptomen van gastritis verergeren. Beperk of vermijd vet, gebakken en gekruid voedsel, evenals koffie, chocolade, pepermunt en voedingsmiddelen met een hoog zuurgehalte zoals tomaten en citrusfruit en sappen (sinaasappel, grapefruit, citroen).

Eet langzaam en kauw voedsel goed voor het doorslikken. Symptomen van gastritis kunnen door bepaalde voedingsmiddelen verergeren. Andere maatregelen die je kunt nemen zijn:

• Drink geen alcohol. Het kan de maag irriteren.
• Gebruik geen cafeïne of gebruik geen tabak. Deze kunnen genezing vertragen en het probleem verergeren.
• Probeer kleinere maaltijden te eten met gezonde tussendoortjes.
• Eet niks gedurende 2 tot 3 uur voordat je gaat slapen.
• Til het hoofdeinde van het bed op als je 's nachts last van klachten hebt. Dit helpt zuur uit de slokdarm te verwijderen.

Zelfzorg

Veelgebruikte huismiddeltjes bij buikpijn (in de bovenbuik) zijn de volgende.

Gember

Naast de ontstekingsremmende eigenschappen en andere gezondheidsvoordelen, helpt gember bij de spijsvertering en kan maagpijn verminderen. Verse gember is de krachtigste vorm en je kunt er het beste een eenvoudige thee mee maken. Schil en rasp de gember voor het beste resultaat. Als verse gember niet beschikbaar is, zijn er veel soorten gemberthee op de markt. Houd er rekening mee dat gember pittig kan zijn, dus als je gevoelig bent voor gekruid voedsel, kun je overwegen gembersupplementen te kopen.

Verse munt

Net als gember, werkt verse munt het best om de maag te kalmeren, en alles wat je nodig hebt is een kopje warm water en een paar takjes munt om er een ​​thee van te maken. Gewoon kauwen op een muntblad werkt ook. Je kunt ook muntthee of muntsupplementen kopen. Munt helpt ook bij de spijsvertering, stimuleert de eetlust en het is een van de betere remedies tegen menstruatiekrampen, vooral als je thee maakt met verse munt.

Zuiveringszout

Meng een theelepel zuiveringszout (ook bekend als baking soda) in een kopje lauw water drink dit op. Dit huismiddel werkt bij verschillende maag-darmproblemen, zoals een opgeblazen gevoel en maagzuur.

Zoethout of venkel

Hoewel zoethout en venkel twee verschillende planten zijn, lijken ze qua smaak erg op elkaar. Zoethout en venkel komen voor in veel kruidentheeën, wat misschien de gemakkelijkste en meest voorkomende vorm is; ze kunnen echter ook worden aangeschaft als supplement. Als je van rauwe venkel houdt, kun je op een nieuw stuk van de bol kauwen om dyspepsie of een opgeblazen gevoel na een maaltijd te verminderen. Veel theesoorten voor de maag bevatten zoethout en venkel.

Kamille

Kamillethee kalmeert niet alleen een pijnlijke maag, het kalmeert ook de zenuwen. Als je naast buikpijn problemen hebt met slapen, is zelfgemaakte kamillethee misschien precies wat je nodig hebt. Gedroogde kamillebloemen worden meestal verkocht in natuurvoedingswinkels of kruidenwinkels, maar je kunt gemakkelijk kamillethee vinden op de schappen van elke supermarkt, omdat het een van de meest voorkomende kruidentheeën is.

Appelazijn

Appelazijn is een natuurlijke reiniger en antisepticum, maar het kan ook worden gebruikt om te helpen bij de spijsvertering, om voedingsstoffen te absorberen en om maagpijn te behandelen. Doe gewoon een paar theelepeltjes in een glas koud of warm water. Om voedingsstoffen te helpen absorberen, drink het voor de maaltijd. Zorg ervoor dat je appelazijn gebruikt en geen andere soorten azijn.

Aloë vera-sap

Aloë vera-sap staat erom bekend dat het obstipatie verhelpt. om constipatie te behandelen. Het kan ook helpen bij gasvorming, een opgeblazen gevoel, diarree en krampen.

Preventie

Om pijn in het midden van de bovenbuik te voorkomen moet je een aantal leefregels in acht nemen, zoals:

• beperk je alcoholgebruik
• niet roken
• gezond en gevarieerd eten
• chronische stress vermijden
• langzaam eten en goed kauwen
• kleine maaltijden nemen
• vermijd grote maaltijden
• vermijd vet en gefrituurd voedsel
• vermijd pittig voedsel

Prognose

Over het algemeen gaan veel soorten pijn weg zonder medische behandeling en zonder dar de oorzaak is achterhaald. Een gezonde leefstijl geeft een gunstiger prognose.

Lees verder

• Pijn in bovenbuik: bovenbuikpijn door een overgevoelige maag
• Pijn in de bovenbuik: symptomen, oorzaak en behandeling
• Doffe, zeurende of stekende pijn in bovenbuik
• Maagpijn: oorzaken pijn in de maag of pijnlijke maag
• Maagpijn na eten of drinken: oorzaken en symptomen maagpijn