Metatarsalgie: Pijn en ontsteking in bal van voet

De bal van de voet is het gebied van de voetzool dat zich direct achter de tenen bevindt. Metatarsalgie is een aandoening waarbij de patiënt pijn en ontsteking ervaart in dit specifieke gedeelte van de voet. Deze pijn kan veroorzaakt worden door een verscheidenheid aan voet- en teenafwijkingen, evenals bepaalde omgevingsfactoren. Hoewel metatarsalgie vaak pijn en ongemak veroorzaakt, kunnen de symptomen vaak worden verlicht door thuisbehandelingen. In sommige gevallen is echter een medische behandeling noodzakelijk om complicaties te voorkomen. Het is cruciaal om voetpijn tijdig te behandelen om ernstige problemen te vermijden. Enkele praktische adviezen kunnen helpen om pijnklachten in de bal van de voet te voorkomen.

• Oorzaken van metatarsalgie
• Aandoeningen
• Omgevingsfactoren
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van voetpijn
• Zelfzorg
• Professionele medische behandeling
• Complicaties
• Preventie van pijn en ontsteking in de bal van de voet

Oorzaken van metatarsalgie

Metatarsalgie resulteert in pijn en ontsteking in de bal van de voet, die kan ontstaan door verschillende aandoeningen en omgevingsfactoren.

Aandoeningen

Een aantal aandoeningen en afwijkingen kunnen de kans op metatarsalgie vergroten:

• Artrose (degeneratieve aandoening van het gewrichtskraakbeen)
• Beknelde zenuwen
• Bunions (pijnlijke misvorming van het gewricht van de grote teen)
• De ziekte van Freiberg
• Eelt of huidletsels, die zorgen voor een ongelijke verdeling van het gewicht over de voet
• Morton neuroom (pijn door zwelling van een zenuw in de voet)
• Hamertenen (abnormale kromming in het middelste gewricht van de teen)
• Inflammatoire artritis (gewrichtsontsteking met symptomen zoals gewrichtspijn, gewrichtsstijfheid, en gezwollen gewrichten), waaronder reumatoïde artritis en jicht (pijn in de grote teen en andere gewrichten)
• Klauwtenen
• Problemen met de bloedsomloop
• Sesamoïditis (ontsteking van de sesamoïde botten onder de grote teen)
• Stressfracturen (herhaalde belasting op de botten met botpijn)
• Diabetes mellitus / Diabetische neuropathie (zenuwschade door diabetes) / Voetproblemen als gevolg van diabetes mellitus
• Voeten met abnormaal lange botten
• Voeten met hoge bogen

Omgevingsfactoren

Metatarsalgie komt vaker voor bij de aanwezigheid van één of meer van de volgende omgevingsfactoren:

• Intense of overmatige lichaamsbeweging
• Leeftijd: Metatarsalgie komt vaker voor bij ouderen door veroudering van het vetweefsel in het voetkussen.
• Overgewicht
• Slecht passende schoenen of hoge hakken dragen: Deze kunnen druk uitoefenen op de botten van de voet.
• Sporten met hoge impact zoals rennen en springen

Symptomen

Patiënten met metatarsalgie ervaren vaak scherpe of branderige pijn in de bal van de voet. Deze voetpijn verergert bij beweging en zelfs bij simpelweg staan. De pijn kan ook toenemen bij het lopen op harde oppervlakken zonder schoenen. Soms kan de pijn uitstralen naar de grote teen of naar de drie tenen die het dichtst bij de grote teen liggen (teenpijn). Daarnaast kunnen er gevoelloosheid of tintelingen optreden in de tenen of de voet. Rugpijn en beenpijn kunnen ook voorkomen. Patiënten kunnen ook een gevoel ervaren alsof ze op kiezelstenen lopen. Het dragen van schoenen en sokken kan ongemakkelijk of pijnlijk zijn.

Diagnose en onderzoeken

Na het melden van klachten en het bespreken van de medische geschiedenis, waarbij de arts rekening houdt met mogelijke risicofactoren zoals overgewicht of intensieve sportactiviteiten, wordt een lichamelijk onderzoek uitgevoerd. Röntgenfoto’s van de voet kunnen worden besteld om botafwijkingen uit te sluiten of te bevestigen. In sommige gevallen kan een echografie of MRI-scan nodig zijn om de zachte weefsels rond de metatarsofalangeale gewrichten (gewricht tussen een middenvoetsbeentje en het basiskootje van een teen) te evalueren. Deze beeldvormende onderzoeken helpen bij het opsporen of uitsluiten van verschillende voetafwijkingen.

Behandeling van voetpijn

Zelfzorg

Het is vaak nuttig om bepaalde activiteiten te verminderen om de voet te ontlasten. Het aanbrengen van ijs, gewikkeld in een dunne handdoek of in de vorm van een coldpack, kan helpen om zwelling te verminderen. Het is ook verstandig om de voet regelmatig omhoog te houden om vochtophoping te voorkomen. Bij overgewicht kan gewichtsverlies door middel van gezonde voeding en voldoende lichaamsbeweging helpen om de symptomen te verlichten. Niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID’s) kunnen pijn en ontsteking verminderen. Het dragen van goed passende schoenen is cruciaal. Het masseren van het getroffen gebied kan de zwelling verminderen, de lokale bloedsomloop verbeteren, en pijn verlichten.

Professionele medische behandeling

Fysiotherapie
Een fysiotherapeut kan corrigerende oefeningen en houdingsadvies geven om de spiercontrole van de voet te verbeteren en pijn te verminderen.

Hulpmiddelen
Orthesen of schoeninsoles kunnen ondersteuning bieden en pijn verlichten. Op maat gemaakte inlegzolen kunnen ook nuttig zijn voor extra bescherming en comfort.

Medicatie
In sommige gevallen kan de arts een corticosteroïde injectie in de voet geven om pijn en ontsteking te verminderen.

Chirurgie
Als er specifieke voetproblemen zijn die metatarsalgie veroorzaken, kan een operatie noodzakelijk zijn. Het type operatie hangt af van de aard van de oorzaak.

Onderliggend probleem
Aandoeningen of afwijkingen die metatarsalgie veroorzaken, moeten door de arts worden aangepakt. Het behandelen van deze onderliggende oorzaken kan helpen om de symptomen van metatarsalgie te verminderen en toekomstige problemen te voorkomen.

Complicaties

Wanneer metatarsalgie onbehandeld blijft, kan dit leiden tot pijn in andere delen van de voet of zelfs de andere voet. Het mank lopen kan ook pijn veroorzaken in andere lichaamsdelen zoals de onderrug (lage rugpijn) of de heup (heuppijn). Langdurige afwijkingen in de loopgang kunnen bijdragen aan verdere musculoskeletale problemen.

Preventie van pijn en ontsteking in de bal van de voet

Enkele preventieve maatregelen kunnen helpen om voetproblemen te voorkomen en de

• voetgezondheid te verbeteren:
• Gezond gewicht: Handhaaf een gezond gewicht om overbelasting van de voeten te voorkomen.
• Goed passende Schoenen: Draag schoenen die goed passen en ondersteuning bieden om de kans op metatarsalgie te verkleinen.
• Steunzolen: Overweeg het gebruik van steunzolen of voetbeschermers indien nodig.
• Voetverzorging: Loop niet op blote voeten op harde oppervlakken en gebruik regelmatig een puimsteen om eelt te verwijderen.
• Diabetische voetzorg: Diabetici moeten altijd professioneel advies inwinnen bij een arts of podoloog voordat ze zelf behandelingen aan hun voeten uitvoeren.
• Onderliggende aandoeningen: Zorg ervoor dat eventuele onderliggende aandoeningen goed worden gemonitord en behandeld om voetproblemen te voorkomen.

Door deze richtlijnen te volgen, kunnen de meeste mensen met metatarsalgie de symptomen effectief beheren en hun voetgezondheid behouden.

Lees verder

• Teenpijn: Pijn aan teen of tenen door aandoening of letsel
• Voetpijn: Oorzaken van pijnlijke voet of pijn aan voeten
• Voetboogpijn: Oorzaken en behandeling van pijn in voetboog
• Voeten: Tips voor goede voethygiëne en voetgezondheid
• Bunions: Pijnlijke misvorming van gewricht van grote teen