Aandoening van het oog: cataract (staar)

Deze oogaandoening wordt ook wel grijze- of grauwe staar genoemd. Cataract is een aandoening dat de lens in het oog vertroebelt is. Het zicht wordt dan minder helder. Vaak is cataract een ouderdomsziekte, maar het kan ook een aangeboren afwijking zijn. Soms kan de aangeboren cataract zelfs erfelijk zijn.

Cataract (staar)

• Wat is cataract?
• Vormen van cataract
• De symptomen
• De oorzaken
• Voeding
• Behandeling
• Veiligheid
• Een bril
• Zelftest

Wat is cataract?

Bij cataract wordt de helderheid van de lens minder waardoor de lens in het oog troebel wordt. Het licht wat naar binnen komt wordt niet goed gebroken waardoor het zicht vaag wordt. Doordat de chemische samenstelling van de lens verandert, neemt de vertroebeling van de lens toe. Ouderdomsstaar is de meest voorkomende vorm van cataract en ontstaat door ouder worden. Cataract komt in het algemeen voor bij mensen boven de 55 jaar. Hoe ouder mensen worden, hoe meer kans ze hebben om een cataract te krijgen.

Vormen van cataract

• Congenitale cataract: Aanwezig bij de geboorte, vaak op grond van erfelijke afwijkingen
• Traumatische cataract: Ten gevolge van verwondingen
• Secundaire cataract: Als gevolg van ziekte of medicijngebruik

De symptomen

• Het zicht neemt af
• In het donker minder scherp kunnen zien als eerst
• Dubbel beeld bij kijken
• Licht kan als storend worden gezien
• Je brilsterkte lijkt verandert
• Kleur van de lens verandert naar geel/groen en oranje/bruin

Als je 2 of meer van deze symptomen hebt, neem dan contact op met je huisarts.

De oorzaken

• Leeftijd van boven de 55 jaar
• Suikerziekte
• Ongeluk tegen het oog
• Drugsgebruik/medicijngebruik
• Erfelijke oorzaken
• Aangeboren oorzaken

Voeding

In 2008 is er een onderzoek geweest waaruit is gebleken dat als je voeding zou eten waar veel vitamine E, anti-oxidanten, luteine en zeaxanthine inzitten je cataract zou kunnen voorkomen. Deze stoffen zitten onder andere in:

• Spinazie
• Kool
• Bietenblad
• Mosterdblad
• Pompoen
• Groene bonen
• Broccoli
• Maïs

Volgens een nieuw onderzoek (Archives of Ophthalmology, January 2008) zou een voeding rijk aan vitamine E, en de anti-oxidanten luteine en zeaxanthine cataract kunnen voorkomen. Deze voedingsstoffen zitten o.m. in groene bladgroenten (zoals spinazie, kool, bietenblad, mosterdblad), pompoen, groene bonen, broccoli en maïs.

Behandeling

Operatie:

Jaarlijks worden er in Nederland zo'n 160.000 operatie's verricht om de staar te verwijderen. Bij de operatie wordt de staar in het binnenste deel van de lens met een klein stofzuigertje weggehaald. Dit stofzuigertje maakt ultrasone trillingen waardoor het troebele in de lens wordt opgezogen. Als het troebele deel die de staar veroorzaakte is verwijdert, plaatst de oogarts een kunststof lensje. Deze kunststof lensjes zijn van siliconen of acrylaat gemaakt. Het zijn oprolbare lensjes die heel gemakkelijk kunnen worden ingebracht door een klein kiertje. Complicatie's na een operatie kunnen altijd optreden, maar het hoeft niet. Zo'n 90 tot 95% van alle staar operatie's worden met succes uitgevoerd.

Herstel:

Na de operatie moet je gedurende de eerste paar weken het oog druppelen. Aangeraden wordt 's nachts met een verband je oog te bedekken. Probeer zo min mogelijk in je ogen te wrijven om het herstel te bevorderen. Soms komt het voor dat je de eerste paar dagen na de operatie een luchtbel ziet boven aan je oog. Dit betekent niet de lens die losgekomen is. Na een week zal je de luchtbel niet meer zien zitten.

Veiligheid

Omdat er al zoveel staar operatie's zijn geweest, weten de artsen goed hoe ze het moeten aanpakken. Een operatie is met 15 tot 30 minuten gedaan. Alleen oogartsen zullen/mogen staar operatie's uitvoeren. Het komt heel zelden voor dat je na een staar operatie pijn voelt aan het oog. Wel zal je oog een beetje krasserig aanvoelen.

Een bril

Na 4 weken kan je naar de opticien om een bril te laten aanmeten. Dit kan je ook doen als je nooit een bril hebt gehad. Dit is noodzakelijk omdat de kunstlens die in het oog is geplaatst niet kan accommoderen waardoor je een leesbril nodig hebt.

Het is geen probleem om tijdens het herstel:

• Het gezicht te wassen
• Naar de kapper te gaan
• Te douchen of te baden
• Huishoudelijk werk te doen
• Te bukken
• Naar de televisie te kijken
• Te lezen
• Buiten te wandelen zonder verband

Zelftest

Denk je zelf staar te hebben? Doe dan een test op deze website.

Lees verder

• Aandoening: Tranende ogen
• Droge ogen (keratoconjunctivitis sicca)
• Hangend ooglid (Ptosis)
• Oogaandoening: Zwelling van het ooglid (Chalazion)
• Ontsteking aan de ooglidranden (Blepharitis)