De geneeskracht van valkruid

Zalf en massageolie op basis van valkruid horen zowel thuis in de dokterstas van een professionele sportploeg als in de sporttas van een amateursporter. Valkruid heet zo omdat hij de pijnlijke gevolgen heelt die je krijgt als je valt. Kneuzingen, verstuikingen en wonden worden door middel van dit kruid genezen. De meeste toepassingen van valkruid zijn uitwendig. Inwendige toepassingen worden steeds minder vaak voorgeschreven. Het is geen eetbare plant; voor inwendig gebruik geldt het als een vergif. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Naamgeving valkruid
• Hildegard van Bingen
• Valkruid in de geschiedenis
• Valkruid tegen valwonden
• Valkruid bij sportblessures
• Waar wordt valkruid niet meer voor gebruikt?
• Consulteer de fytotherapeut

Naamgeving valkruid

In het Latijn heet valkruid arnica montana. Arnica komt waarschijnlijk van ´arnakis´ en dat is Grieks voor lamsvacht. De bladeren zijn heel zacht. Dat zou een reden kunnen zijn om de plant zo te noemen. Er is nog een verklaring voor het woord arnica. Het zou een verbastering van het Griekse woord ´ptarmike´ zijn. Dat betekent ´niesverwekkend´, en dat is een eigenschap van de arnicawortel. Montana betekent ´berg´, vernoemd naar de oorspronkelijke vindplaats van deze plant. In het Nederlands is de plant verschillende volksnamen gegeven: wolverlei, arnica, wondkruid, bergweegbree, Alpische goudbloem, wilde goudsbloem, boskruid, St Luciaanskruid, Heilige vrouwenkruid, tabak der Vogezen, bergbetonie, schorpioenkruid en woudbloem.

Hildegard van Bingen

In de oudheid is deze plant niet beschreven; daarom wordt alom aangenomen dat de plant niet gebruikt werd. Hildegard van Bingen, een kloosterbewoonster die de Rooms Katholieke kerk trouw was, leefde in de 12e eeuw en heilig verklaard werd in 2012, is de eerste die valkruid beschreef om zijn helende eigenschappen bij kneuzingen. Hildegard was een Benedictijnse vrouw die zich bezig hield met diverse wetenschappen zoals de mystiek, religie, filosofie, kosmologie, poëzie en plantkunde. Hildegard noemde de plant wolfisgelegena. In het Duits werd het wolfsgelb. In het Nederlands werd eerst wolfsgele gezegd maar later zei men wolverlei tegen de plant.

Valkruid in de geschiedenis

Schaapsherders zagen dat schapen die zich hadden bezeerd blaadjes van valkruid aten. De plant werd steeds populairder in de Renaissance om verstuikingen, kneuzingen en verwondingen mee te behandelen. Goethe gebruikte de plant tegen angina pectoris. De Noord Amerikaanse Indianen dronken valkruidwortelthee als ze rugpijn hadden.

Valkruid tegen valwonden

Als je valt krijg je soms een blauwe plek, wat in feite een bloeduitstorting is. Onderhuids gaan door een val bloedvaten kapot waardoor het bloed buiten de bloedbaan raakt. Valkruid bevordert het herstel van een blauwe plek. Daarnaast vermindert deze plant zwellingen; het is anti-oedemateus. Verder verhoogt het de doorbloeding. Om deze redenen wordt de plant tegen de volgende valwonden ingezet:

• Bloeduitstortingen, builen, pijnlijke stootplekken,
• Kneuzingen, verzwikkingen en verstuikingen,
• Spierverrekking, spierscheuren en overbelaste spieren,
• Petechiën of puntvormige bloedingen,
• Oedeem door botbreuken.

Valkruid bij sportblessures

Mensen die aan sport of topsport doen hebben na een grote fysieke inspanning last van hun spieren. Rug, benen en voeten voelen vermoeid aan. Het lichaam herstelt de spieren sneller als men een sportmassage met arnica ondergaat. Niet alleen sportblessures worden door valkruid ingedamd, maar ook het herstel na een veeleisende wedstrijd of intensieve training verloopt soepeler als men valkruid gebruikt. Deze werkingen worden vooral veroorzaakt doordat valkruid een ontstekingsremmer is. De enzymen die het ontstekingsproces activeren worden afgeremd. Dat maakt valkruid pijnstillend, zenuwpijnbestrijdend en spierverwarmend. De spieren ontspannen en herstellen sneller.

Waar wordt valkruid niet meer voor gebruikt?

Vroeger werd arnica breder ingezet. Men gebruikte het bij schaafwonden en ontstoken slijmvliezen. Maar er zijn te veel bijwerkingen gemeld. Daarom is men er vrijwel mee gestopt. Er waren te veel allergische reacties van mensen die een behandeling op beschadigde huid en slijmvliezen kregen. Daarnaast is ook de orale inname (inname via de mond) een halt toe geroepen. Het mag uitsluitend onder toezicht van een homeopathisch arts worden ingenomen. Het werd onder andere gebruikt tegen angina pectoris, en verwardheid na een trauma. De homeopathische geneesmiddelen op basis van valkruid zijn ongevaarlijk als ze op voorschrift van een arts ingenomen worden.

Consulteer de fytotherapeut

Wie valkruid als geneesmiddel wil gebruiken kan het best een consult nemen bij een fytotherapeut. Valkruidextracten en medicijnen in de vorm van moedertincturen, poeders en capsules dienen enkel op voorschrift van bevoegden ingenomen te worden. Een huisarts of fytotherapeut kan je daarover adviseren. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van valkruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt veel gebruikt in de fytotherapie.

Lees verder

• De geneeskracht van calendula of goudsbloem
• De geneeskracht van kattensnor of kumis kucing
• De geneeskracht van herderstasje
• De geneeskracht van smalbladige weegbree