Lekkende darm (leaky gut) genezen

Gezonde darmen hebben altijd een bepaalde doorlaatbaarheid nodig om voedingsstoffen op te kunnen nemen. De darmwand kan door verschillende oorzaken beschadigd worden. Indien dit het geval is dan vallen er "gaten" in de darmwand waardoor er allerlei stoffen uit de darmen in de bloedbaan kunnen komen, die daar niet horen. Je hebt dan last van een lekkende darm. Gelukkig is het wel mogelijk de lekkende darm te genezen door middel van een dieet en/of supplementen.

• Leaky gut
• Oorzaken lekkende darm
• Kenmerken van een lekkende darm
• Aantonen van lekkende darm
• Een lekkende darm genezen

Leaky gut

Bij een leaky gut (=lekkende darm) is de darmwand beschadigd geraakt en vallen er gaten in de darmwand waardoor deze gaat lekken. Een belangrijke rol bij het lekkende darmsyndroom hebben de 'villi'. Deze liggen aan de oppervlakte van de darmwand in de vorm van een vingerachtige structuur. Deze structuur vergroot de oppervlakte van de darm en daardoor ook de opnamecapaciteit. De villus bestaat uit villi, microvilli en crypts. Deze villi hebben diverse functies. Zo geven ze enzymen af voor de vertering van voedsel en absorberen ze verteerd voedsel en transporteren dit naar de bloedstroom. Daarnaast vormen ze ook de barrière waardoor gifstoffen, bacteriën en schimmels worden tegengehouden. Als de villi beschadigd raken dan lekken de darmen. Voedingsdeeltjes bijvoorbeeld eiwitten gaan dan door de darmwand heen, waarop het afweersysteem reageert door afweerstoffen aan te maken. Dit kan weer leiden tot allerlei klachten zoals onder meer reuma, migraine, spijsverteringsklachten en depressiviteit.

Lekkende darmen worden niet door alle reguliere artsen als een bestaande aandoening erkend. De meeste alternatieve artsen en therapeuten werken echter volop om de lekkende darmen bij patiënten te herstellen.

Oorzaken lekkende darm

Die kunnen onder meer worden onderscheiden in:

• infecties (ontstekingen) in maag en darmen
• veelvuldig gebruik van NSAID medicijnen of antibiotica
• onbalans in darmbacteriën
• te weinig eiwitten in het dieet (die zijn nodig voor de opbouw van het darmslijmvlies)
• voedselallergieën zoals die voor granen
• toxische stoffen
• candida
• het gebruik van maagzuurremmers of te weinig maagzuur
• stress

Kenmerken van een lekkende darm

Bij last van lekkende darmen kunnen de klachten die je daardoor hebt zeer verschillend zijn. Men kan er klachten zoals reuma van krijgen, migraine, darmklachten maar ook depressiviteit kan een gevolg zijn van lekkende darmen. Dit komt allemaal omdat het afweersysteem, het immuunsysteem dus, reageert op de stoffen die door de darmwand in de bloedbaan terechtkomen. Het afweersysteem ziet deze stoffen als bedreigend en gaat vervolgens afweerstoffen aanmaken. Ook de leverfunctie kan verslechteren door een lekkende darm.
Door de lekkende darm kan je last krijgen van:

• verteringsproblemen (constipatie, diarree, gasvorming etc.)
• immuunsysteemzwakte (gewrichtsklachten, eczeem, autoimmuunziektes, allergische reacties en astma)
• mentale en hormonale klachten (chronische vermoeidheid, angsten, depressie, brainfog, migraine etc.)

Aantonen van lekkende darm

Een natuurarts of therapeut kan vaak wel vaststellen of je een lekkende darm hebt. De diagnose kan ook worden gedaan door een Calprotectine-test die de verhoogde doorlaatbaarheid van de darm meet. Soms wordt dan ook een bloedtest gedaan om antistoffen tegen bepaalde voedingsmiddelen (zoals granen) aan te tonen. Een ontlastingstest is ook een mogelijkheid. Daarnaast kan intestinale permeabiliteit met een urinetest (lactose, maltose challenge) aangetoond worden. Deze test kan onder andere bij de apotheek worden gekocht.

Een lekkende darm genezen

Het genezen van een lekkende darm heeft twee belangrijke pijlers. Allereerst dient men een (streng) dieet te volgen. Daarnaast zijn er enkele supplementen in de handel die de darmwand kunnen helpen genezen. Zo kan de wortel van de Taraxacum officinalis (paardenbloem) bij spijsverteringsklachten soelaas bieden.

Het dieet

Het dieet dat hoort bij een leaky gut is behoorlijk streng. Zo mag men geen suikers en granen meer eten. Dus geen brood, crackers en pasta meer. En niets waar suikers inzit. Fruit mag in beperkte mate, maar dan liever geen fruit met veel fruitsuikers erin. Zuurder fruit zoals bessen mag wel. Er is een gericht dieet op het herstel van de darmen, het GAPS dieet. Dit dieet is zonder koolhydraten. Niet iedereen is (gelijk) in staat om helemaal zonder koolhydraten te functioneren. Vaak is het verstandig om toch wat koolhydraten te eten, bijvoorbeeld in de vorm van rijst, boekweit of quinoa. Maximaal 100 gram per dag. Van bijvoorbeeld quinoa en boekweit kan men ook brood bakken en ook amandelmeel is goed ingrediënt om brood mee te bakken.

Voeding en supplementen

Naast het eten van gefermenteerde voedingsproducten zoals bijvoorbeeld yoghurt, kefir en zuurkool ( deze producten bevatten allemaal gezonde darmbacteriën) en goede eiwitten (te vinden in o.a. vlees, vis, bottensoep en eieren), zijn er ook een aantal hulpzame supplementen. Supplementen die de darmen kunnen helpen met herstel zijn:

• L-Glutamine (voorloper van glutathion)
• Probiotica
• Zink
• Omega 3-vetzuren
• Vitamine A en D
• Gelatine

Glutamine is een aminozuur dat helpt om de slijmvliezen in de darmen (en ook van de maag) te genezen. Het herstelt dus de gaten in de darmwand. Zink is belangrijk voor de weerstand en het speelt ook een rol in veel enzymatische processen.
Probiotica is nodig om de bacteriële onbalans in de darmen te herstellen en daarbij ondersteunt het de barrièrefunctie van de darm, doordat het de verbindingen tussen de darmepitheelcellen strakker maakt. Daardoor stabiliseert de darmpermeabiliteit.
Omega 3-vetzuren zoals bijvoorbeeld te vinden in vette vis, krillolie en lijnzaad, zijn ontstekingsremmend en daarom ook belangrijk. Vitamine A en D zijn ook van belang voor gezonde slijmvliezen. Deze twee vitamines zitten samen in levertraanolie en ze vullen elkaar aan qua werking. Gelatine poeder is ook nog een supplement wat goed is voor herstel van de slijmvliezen.

Verwacht niet dat het dieet en de supplementen al heel snel zullen werken. Het herstel van de darmen heeft tijd nodig, zeker indien men al langere tijd last hebt van lekkende darmen. Tevens is door de unieke samenstelling van de darm-microbiota een juiste combinatie van toegediende bacteriestammen essentieel.

Let op

Bedenk wel dat er verschillende oorzaken zijn die een lekkende darm kunnen veroorzaken. Als je veel last hebt van stress bijvoorbeeld en dan probeert een lekkende darm te genezen, dan zal je weinig succes hebben als je de oorzaak zijnde de stress, niet aanpakt.

Lees verder

• Darmen en hun werking
• Zelf probiotica drank maken is simpel en gezond!
• Een goede darmflora is enorm belangrijk
• Glutamine, belangrijker dan lang gedacht is