Is het jouw schuld dat je te dik bent?

Ben je te dik en vraag je je af wat je verkeerd doet? Waarom worden mensen dik? Veel mensen vragen zich af of ze te veel eten en waarom het voor hen dan zo moeilijk is om 'gewoon' minder eten. In Nederland worden de mensen steeds dikker. In vrijwel alle gevallen komt dit omdat we te veel kcal eten. Dikke mensen waren vroeger zeldzaam, tegenwoordig is bijna de helft van de mensen te dik. Hoe komt dat? Meer dan 40% van de Nederlanders is te dik. Is obesitas je eigen schuld of worden we vetgemest door de maatschappij waarin we leven? Obesitas is een epidemie. Geen gewone epidemie. Deze volksziekte is direct voortgekomen uit onze welvaartsmaatschappij.
Vaak nemen dikke mensen zich voor om minder te gaan eten, maar dit lukt maar kort, of helemaal niet. Te dikke mensen willen meestal graag afvallen en als je vraagt waarom het niet lukt hoor je misschien een van de volgende antwoorden:

1. ik eet niet veel, maar ik word al dik als ik naar eten kijk
2. het zit in mijn genen, veel mensen in mijn familie zijn dik
3. we hebben zware botten in de familie
4. ik kom heel snel aan
5. ik heb alles al geprobeerd maar afvallen lukt niet
6. ik vermoed dat mijn schildklier te langzaam werkt
7. ik eet inderdaad te veel
8. ik hou nou eenmaal van lekker eten

Bij voorbeeld 7 en 8 heeft men er waarschijnlijk de beste kijk op. Het merendeel van de mensen met overgewicht is te zwaar omdat ze regelmatig te veel kcal eten in verhouding tot wat ze nodig hebben om gezond te leven. En wat voorbeeld 8 betreft, wie houdt er nou niet van lekker eten? Daar zit er een adder onder het gras.

Hou jij van lekker eten? Dat is toevallig. ik ook!

Welvaartsvoedsel is zo 'lekker' gemaakt dat het ons vetmest. Er groeien immers geen Marsrepen en Magnum ijsjes aan bomen, en ook zwemmen er geen gepaneerde vissen in zee. Pinda's hebben in de natuur geen jasje van suiker en chocola, en Je wordt dan ook heel snel dik van al die verslavende toevoegingen en bewerkingen. Nog nooit in de geschiedenis van de mensheid hebben mensen immers zo veel bewerkte voedselproducten tot hun beschikking gehad, en nog nooit was de mensheid zo dik als men tegenwoordig in het westen is. Is het dus jouw schuld als je te dik bent? Niet echt. Maar je bent wel verantwoordelijk voor de keuzes die je maakt.

Bewerkte voedselproducten, eet ze zo min mogelijk

In Amerika kan je meer dan 600.000 verschillende voedselproducten kopen. In ons land tref je in elke gewone supermarkt wellicht meer dan 10.000 voedselproducten aan en In Nederland zijn waarschijnlijk meer dan 200.000 - 300.000 verschillende voedselproducten te koop. Bewerkte voedselproducten, die je dagelijks via reclame worden opgedrongen, worden je continu aangeboden. Waar je ook zit, loopt of rijdt. Via reclames op tv, in winkelschappen, in etalages, op posters, in tijdschriften. Zelfs op de radio wordt reclame gemaakt voor eten. En op tv heb je naast de sterreclames, waarin enorm vaak voedsel wordt aangeprezen, ook nog eens tientallen kookprogramma's waar je naar kunt kijken. Al deze prikkels sturen steeds een seintje naar je hersenen: 'Trek in eten!' Maar zelfs al maak je een wandeling in je buurt, dan nog is de kans groot dat je snackbars, lunchrooms of restaurants tegenkomt. En als dat niet het geval is dan wandel je misschien langs een bakkerij met een etalage vol koek en taartjes en sauszijnenbroodjes. Of misschien is er een slager die lekkere worst verkoopt en je een plakje worst aanbiedt. Of je ziet een poelier die gegrilde kippen aan het spit, met het draaiende spit en al, op straat heeft gezet om je te verlokken. Op de hoek van de straat staat een viskar met broodjes paling of haring, vlakbij de snackbar, die zich tegenover de Arabische grillroom bevindt, waar ze van die lekkere broodjes shoarma met knoflooksaus verkopen.

Zien eten, doet eten

Al die verleidingen zijn er om eten te verkopen. Voedsel ziet er lekker uit. De illusie en de belofte van puur genot doet de rest. In ons hoofd. Mensen op reclamefoto's of in sterreclames raken zelfs bijna in extase als ze een ijsje eten of een Cola drinken. Al onze zintuigen worden zo vaak mogelijk aangespoord om te eten, via onze ogen, onze oren, onze neus... Het geluid van een brekende laag chocola op een Magnum ijsje. Het meisje draait haar ogen weg. Ze geniet zo intens dat het bijna erotisch wordt. En wat denk je? Het is een slank meisje. Dus van een Magnum word je echt niet dik, toch? Of wel? Zo worden we bedrogen, door reclame, maar ook door onze hersenen natuurlijk. Iedereen die voedsel verkoopt wil graag dat jij je niet kunt beheersen, en dat je het koopt, en het maakt 'niemand' wat uit of je er dik van wordt. Waar je ook gaat, er word je voornamelijk dikmakend voedsel aangeboden. Het smaakt lekker omdat je smaakpapillen enorm verwend worden met extra suiker, extra zout, smaakversterkers, geurstoffen en vetten. En daarom worden mensen moddervet.

Hoewel dit bij onze wereld van vandaag hoort, is het wel uniek in de geschiedenis dat mensen zoveel calorierijk voedsel tot hun beschikking hebben. Nog niet zo heel lang geleden was het zelfs niet eens vanzelfsprekend dat je elke dag (genoeg) te eten had. Mensen moesten vroeger veel doen om te eten te krijgen. In de geschiedenis van de mensheid moest men eerst eten verzamelen door fruit of noten te plukken of te rapen, door planten te plukken, door in bomen te klimmen en door op dieren te jagen. Mensen zijn vindingrijk en intelligent. Daarom kwam er na verloop van tijd een periode in de geschiedenis dat men akkers ging verbouwen om te oogsten. Bomen en planten moest je verzorgen om fruit of noten te oogsten, en dieren moest je verzorgen voordat je ze als voedsel eten kon. De grond moest je bewerken en bewateren, en je moest op tijd de oogst binnenhalen door hard te werken. Eten heeft men altijd alleen maar verkregen door fysieke inspanning te leveren en dan nog had je vaak maar precies genoeg om in leven te blijven en gezond te blijven. Vergelijk je dat met de huidige maatschappij dan zie je dat iedereen dagelijks veel te veel te eten heeft en dat vrijwel niemand meer fysieke inspanning levert om te kunnen eten. Ongeveer 80% van dat eten wat ons wordt aangeboden is ongezond en geschikt om je ziek en dik te maken.

Gezond eten

Om gezond te eten hebben we feitelijk aan vijf type winkels genoeg:

• de groenteman
• de slager
• de visboer
• de bakker
• de melkboer

In alle bovengenoemde winkels zou je dan voornamelijk alleen de verse (en zo oorspronkelijk mogelijke) producten moeten kopen, en niets wat kant-en-klaar is. Dus bijvoorbeeld:

• bij de groenteman: wel vers fruit en verse groentes (liefst onbespoten), maar geen kant-en-klaar maaltijden
• bij de visboer: wel ongepaneerde vissoorten, en ook vette gerookte vis, maar geen gepaneerde, gefrituurde of met saus aangemaakte vis
• bij de bakker: wel (echt) volkorenbrood of zuurdesembrood, maar geen witbrood of licht bruinbrood, taartjes, cake of koek e.d.
• bij de melkboer: wel melk en karnemelk en kaas, maar geen vla of yoghurtdrankjes met suiker
• enzovoorts

Van verse producten maak je de gezondste maaltijden, en je komt veel minder snel aan omdat ze geen toegevoegde suiker en andere dik-makende toevoegingen (room, melkpoeder, siroop, suiker, vet, bindmiddelen, enzovoorts) bevatten. Vergis je daarbij ook niet in ingevroren groentes. Er zit veel kaf onder het koren. Zo bevat spinazie a la crème slagroom en toegevoegde tapioca zetmeel en suiker. 100 gram spinazie a la crème bevat daardoor tweemaal zoveel kcal dan gewone diepvries spinazie. Het merendeel van de voedselproducten die op een of andere manier bewerkt zijn, bevatten toegevoegde kcal. Boze of wijze tongen beweren dat die toevoegingen niet zelden verslavend zijn. Waarom? Een verslaafde wil steeds meer en dus worden er steeds meer voedselproducten verkocht. Zoveel mogelijk terug naar vers dus, en je zal veel minder moeite hebben om af te vallen.

Suiker

We leven dus niet alleen heel anders als vroeger, we worden ook continu verleid om toch vooral te veel en ongezond te eten en om producten te kopen die al klaargemaakt zijn door een fabriek, waardoor ze veel duurder verkocht kunnen worden als verse. Het gaat dus om geld. 1000 soorten koekjes, 80 verschillende soorten zoutjes, gesuikerde, gebrande of zoute noten, 40 verschillende soorten chocola, roomijs in 20 smaken, frisdrank in alle kleuren en smaken, pizza met 40 verschillende toppings, pasta van dun naar dik en van wit naar groen, kant en klaar maaltijden met jus en smaakversterkers, zakken met snoep van zout tot mierzoet, allerlei sausjes uit pot of pak, soepen uit potten of pakkan, groentes met smaakmakers of crème en room en suiker erdoor, cakes in alle vormen en smaken, pakjes kant-en-klaar jus, potten met kant-en-klaar sauzen, gepaneerde afbak-happen, voor-gefrituurde snacks, gemarineerd vlees, enzovoorts. Je kunt het zo gek niet bedenken of alles (wat vers eigenlijk heel lekker is) bestaat ook in bewerkte fabrieksvorm. Kant en klaar, boordevol verstopte suikers, toegevoegde zouten en vetten en onduidelijke chemische toevoegingen. Waarom? Omdat suiker (en verschillende andere toevoegingen) verslavend is, en de makers van de producten willen graag veel verkopen, dus als iedereen steeds meer gaat eten, worden de mensen weliswaar steeds dikker, maar de bankrekening van mensen die aan die producten verdienen wordt ook steeds dikker.

Dus is het jouw schuld dat je dik geworden bent?

Tot op bepaalde hoogte wel, maar alleen als je weet wat je eet. In de maatschappij waarin we leven is de kans om dik te worden echt zeer groot. Fabrieken die voedselproducten maken doen er werkelijk alles aan om je te verleiden hun producten op te eten, want geld moet rollen en 'lekker eten' verkoopt goed. Wat je dus kunt doen om af te vallen is minimaal:

• zo vaak mogelijk verse producten eten
• alles wat kant-en-klaar is, of wat in blik of bakje of pakje zit, wantrouwen. Lees op de verpakking wat er zoal aan toegevoegd is
• beschouw zoete en zoute snacks als lichaamsvet-raketten. Ze bevatten onnoemelijk veel suiker, en vaak ook vet, en hartige snacks bevatten ook vaak koolhydraten, suiker, vet, en veel zout

Wat is teveel eten?

Misschien vraag jij je af of je teveel kcal eet. Als je overgewicht hebt, en je mankeert niets, dan is het zeer, zeer waarschijnlijk dat je inderdaad teveel of de verkeerde dingen eet. Teveel is niet hetzelfde als 'te vaak'. Je kunt namelijk vaak eten, maar toch niet teveel. Andersom kan je iemand zijn die niet vaak eet, maar wel teveel. Het teveel wordt bepaalt door:

• grootte van de porties
• energiewaarde van het voedsel
• ingrediënten van producten
• voorkeur voor bepaald type voedsel

Veel producten zijn misleidend, juist omdat de fabrikanten van producten weten dat mensen graag lekker eten en drinken, dus zoet of hartig en vet. Maar ook dat men graag minder kcal binnenkrijgen omdat heel veel mensen met overgewicht kampen. Er staat dan bijvoorbeeld op producten: '10% minder suiker' of '30% minder vet' of 'bevat vitamine C'. Allemaal leuzen om mensen wijs te maken dat wat ze kopen, gezond voor ze is. In het merendeel van de gevallen is het echter een dikmakend product, of het nou om vetarm ijs gaat of om light chips, je wordt er vrijwel even snel dik van als van gewoon ijs en gewone chips. Je hoeft, als je af wilt vallen, minimaal een ding te onthouden: vers is gezond.

Mag ik dan helemaal niks meer eten?

Jawel hoor, dat is nou juist het goede nieuws. In feite hoef je je niets te ontzeggen, maar je moet eigenlijk wel zeer goed opletten hoe vaak je 'rommel' eet. Als je je best doet om meer gezonde verse producten te eten, en als je probeert om ongezonde hapjes die je misschien niet kunt weerstaan, probeert te beperken tot kleinere porties, dan is er al veel gewonnen. Als je van lekker eten houdt (en iedereen houdt van lekker eten) dan kan je wel tien keer per dag iets lekkers eten. Zowel gezonde als ongezonde dingen. Je dag kan er bijvoorbeeld zo uitzien als je gezond tussendoor wilt snacken:

• 's morgens een volkorenboterham (met matig (room)boter) en rosbief of een gekookt ei
• Rond een uur of 11 een halve watermeloen.
• 1 glas melk of karnemelk in de loop van de ochtend, of een verse fruitsap
• 's middags twee volkoren boterhammen, bijvoorbeeld een belegt met jonge kaas, en een met een halve banaan in plakjes gesneden, of rosbief, of osseworst, of ham, of enzovoorts + een glas vers uitgeperst vruchtensap, bijvoorbeeld sinaasappelsap, of appel + aardbei
• een uurtje na de lunch een halve paprika in reepjes gesneden op knabbelen
• een half uurtje voor het eten een appel eten, of een halve komkommer raspen met wat gesnipperde ui door elkaar mengen met een theelepel azijn erdoor.
• Als avondeten een kleine biefstuk of een kleine kipfilet of een flink stuk gekookte vis, met lekker veel verse spinazie of een andere verse groente, en een gewoon formaat aardappel, of een gemiddelde zoete (rode) aardappel.
• 's Avonds een bakje aardbeien of nog een flink stuk watermeloen
• tomaatje tussendoor als je nog trek hebt

Op dagen dat je ongezond snacken niet laten kunt

Kies op die momenten eens een kleinere portie. De afmetingen van de porties zijn tegenwoordig buitensporig groot geworden. een klein ijsje van tegenwoordig is feitelijk al een reusachtige beker. Een mega grote hamburger is een onzinnig voedselproduct waar je onnodig ziek en dik van wordt. Frisdranken met suiker in gigantische bekers maken je dikker en dikker. Kies gewoon voor minder, kleinere porties, en maak bewuster keuzes. Als je bijvoorbeeld als lunch zo nu en dan besluit om twee kroketten met twee sneeën witbrood te eten, prima, maar laat eens een van de boterhammen op je bord liggen en eet een van de kroketten uit de hand en de ander op een boterham. Je zal zien dat je ook dan verzadigd bent, en die ene witte boterham die je overhoudt heb je dan aan kcal uitgespaard. Kies voor minder, eet langzamer, eet je bord niet leeg, gooi vaak verse producten in je boodschappenwagentje en vermijd zoveel en zo vaak mogelijk, alle kant-en-klaar producten in potten, blikken en pakken en in plastic.

Te dik? Dit is voor veel mensen de ware oorzaak

Er wordt snel op schuldgevoel ingewerkt als het om overgewicht gaat. Continu krijg je via tv programma's, maar ook via artikelen in tijdschriften of op internet, en in het dagelijks leven te horen dat je minder moet eten en meer moet bewegen. Natuurlijk is het waar dat ons levenspatroon er heel anders uitziet als bijvoorbeeld 100 jaar geleden. Mensen zijn waarschijnlijk nog nooit zo weinig in beweging geweest als de laatste dertig jaar in welvarende landen het geval is. Waarom? Je wordt ertoe gedwongen. Denk hier bijvoorbeeld eens over na:

• dagelijks 5 tot 8 uur verplicht stilzitten op school
• dagelijks 8 uur per dag op kantoor achter een bureau zitten
• zitten bij gebruik van openbaar vervoer of in je auto
• zitten om te gamen
• zitten om tv te kijken

Je zou ook kunnen zeggen dat de (rijke) mensheid nog nooit zoveel uren per dag heeft gezeten, als sinds de welvaart zo is toegenomen dat we zoveel moeten zitten. We kunnen zittend reizen en zittend werken. We kunnen ons zittend ontspannen en steeds vaker kunnen we alleen nog maar zittend ons geld verdienen. Dat is niet jouw schuld. Je moet het alleen doorhebben.

Lees verder

• Xenical, een afslankmiddel wat goed werkt
• Afvallen zonder dieet: tips om vanzelf slanker te worden
• 5 tot 15 kilo afvallen? Het 10 Weken Slank Plan!
• Tips om gezond af te vallen
• Tien dagen dieet