Voedingsadvies bij hoge bloeddruk (hypertensie)

Veel mensen hebben last een een te hoge bloeddruk, ook wel hypertensie genoemd. Helaas voel je er niets van en het kan gevaarlijk zijn voor de gezondheid. Het verhoogt de kans op hart- en vaatziekten. De oorzaak is niet altijd bekend, maar overgewicht, stress en teveel alcohol drinken kunnen een hoge bloeddruk veroorzaken. Een boosdoener is zout dat in veel voedingsmiddelen voorkomt, vaak zonder dat mensen het weten. Eet minder kant-en-klaarmaatldijen en vervang zout door zoutloze specerijen.

Wat is bloeddruk?

Bloeddruk is de druk die het bloed uitoefent op de wanden van je bloedvaten. Doordat het hart samentrekt wordt er bloed met een stuwende kracht de slagaders in gepompt. Op deze manier wordt het bloed je hele lichaam in gepompt. De druk die op de slagaders wordt uitgeoefend is de bloeddruk. Er is sprake van een boven- en onderdruk. De bovendruk is de druk die het bloed uitoefent als het hart zich samentrekt. De onderdruk is de laagste druk op de vaten van de bloedwand. Dit is het moment tusen twee hartslagen in.

Te hoge bloeddruk

Een normale bloeddruk ligt gemiddeld rond de 140/90 waarbij 140 de bovendruk weergeeft en 90 de onderdruk. Daarbij verschilt de bloeddruk ook per persoon en het varieert ook op de verschillende momenten van de dag. Naarmate je ouder wordt, zal de bloeddruk stijgen. Wanneer de bloeddruk bij minstens 3 opeenvolgende metingen over een periode van 3 tot 6 maanden veel hoger is geworden dan normaal, is er sprake van hypertensie. Een hoge bloeddruk geeft meer risico op hart- en vaatziekten. Meestal is de oorzaak van een hoge bloeddruk onbekend. Een aantal factoren spelen wel een rol zoals: overgewicht, te veel alcohol, stress en een overmatige zoutconsumptie. Het kan bijvoorbeeld ook ontstaan door een aandoening van de nieren, geneesmiddelen of gestoorde hormoonwerking.

Wat je zelf aan een hoge bloeddruk kunt doen

Naast eventuele medicatie kun je zelf ook het nodige doen om de bloeddruk zo laag mogelijk te houden. Beperk het natrium (soort zout) zoveel mogelijk in je dieet. Dit komt neer op dat je niet meer dan 1 theelepel zout per dag binnen krijgt. Hier kun je al een hele hoop aan doen door gezond te eten en bijvoorbeeld kant-en-klaar maaltijden te vermijden. Ook is het raadzaam het zout dat je binnenkrijgt zoveel mogelijk te verdelen over de dag.

Hieronder volgen wat tips om de voeding aan te passen:

• Kies voedingsmiddelen met weinig zout en voeg geen extra zout toe
• Vind je de smaak te flauw, kies dan voor kruiden en zoutloze specerijen
• Eet minder bewerkte en geconserveerde voedingsmiddelen, want deze bevatten veel zout
• Plantaardige producten zijn beter dan dierlijke producten
• Vervang vlees door vleesvervangers

Naast zoutgebruik kun je nog rekening houden met andere voedingsmiddelen. Het is bewezen dat een hoge bloeddruk omlaag gaat door veel fruit, groenten en volkorenproducten te eten. Probeer een dieet met veel verzadigde vetten (verkeerde vetten), rood vlees, cholesterol, snoep en zoete drankjes zoveel mogelijk te beperken. Bij mensen met overgewicht kan een gewichtsverlies van 5 kilo al een gunstig effect hebben op de bloeddruk. Vooral bij mensen die al een hoge bloeddruk hebben. In de supermarkt kun je op het etiket zien hoeveel zout een product bevat. Probeer zoveel mogelijk te kiezen voor zoutarme of zoutvrije producten. Hieronder staat genoemd hoeveel zout deze producten bevatten:

• Zoutarm: bevat 140 mg of minder zout per portie
• Zeer zoutarm: bevat 35 mg of minder zout per portie
• zoutvrij (zoutloos): bevat minder dan 5 mg zout per portie

Overige tips

Daarnaast is het raadzaam om niet te veel alcohol (maximaal 2 consumpties per dag) te nuttigen en te stoppen met roken. De voorkeur is om geen alcohol te drinken. Roken is altijd nog de grootste risicofactoor bij hartaandoeningen en een hoge bloeddruk. Zorg voor voldoende lichaamsbeweging en probeer overgewicht zoveel mogelijk kwijt te raken. Dit kan al door elke dag een half uur matig te bewegen. Denk hierbij aan een stevige wandeling, fietsen of tuinieren. Alle vormen van bewegen tellen mee.

Lees verder

• De anatomie van het hart en de bloedsomloop
• Hartkloppingen: oorzaken en symptomen
• Zout in de voeding: hoe slecht is het eigenlijk?
• Atenolol: medicijn tegen hoge bloeddruk
• Amlodipine: medicijn tegen hartkramp en hoge bloeddruk