Transvaginale echografie: Onderzoek via sonde in vagina

Een transvaginale echografie is een diagnostisch onderzoek waarbij de gynaecoloog gebruikmaakt van hoogfrequente geluidsgolven om de voortplantingsorganen van een vrouw te bekijken. Dit omvat de baarmoeder, eileiders, eierstokken, baarmoederhals en vagina. Het onderzoek wordt uitgevoerd met behulp van een ultrasone sonde die via de vagina wordt ingebracht. Dit onderzoek is nuttig voor het diagnosticeren van verschillende aandoeningen en kan ook worden toegepast tijdens de zwangerschap. Het is een pijnloos en veilig onderzoek dat snel resultaten oplevert.

• Synoniemen van het onderzoek
• Indicaties voor transvaginale echografie
• Tegenindicaties voor transvaginale echografie
• Voorbereiding op het onderzoek
• Tijdens het onderzoek: Gebruik van de sonde
• Resultaten van het onderzoek
• Risico’s en bijwerkingen van het onderzoek

Synoniemen van het onderzoek

Een transvaginale echografie staat ook bekend onder de volgende synoniemen:

• echografie - zwangerschap
• echografisch onderzoek
• inwendige echografie
• ultrageluidonderzoek via de vagina
• ultrasound - transvaginaal
• vaginale echografie
• verloskundig sonogram
• verloskundige echografie
• zwangerschap sonogram

Indicaties voor transvaginale echografie

Een transvaginale echografie wordt vaak uitgevoerd bij:

• Abnormale vaginale bloedingen en menstruatieproblemen.
• Afwijkende bevindingen tijdens een lichamelijk onderzoek, zoals cysten, vleesboomtumoren, of andere gezwellen.
• Vrouwen met bekkenpijn, bepaalde vormen van onvruchtbaarheid (vrouwelijke onvruchtbaarheid) of een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
• Een zwangerschapsechografie om de ontwikkeling van de baby in de baarmoeder te volgen.

Tegenindicaties voor transvaginale echografie

Een transvaginale echografie is mogelijk niet geschikt voor sommige patiënten, zoals jonge meisjes of vrouwen die ongemak ervaren bij inwendig onderzoek. Voor hen kan een transabdominale echografie een alternatief zijn.

Voorbereiding op het onderzoek

Dit onderzoek vindt poliklinisch plaats, wat betekent dat de patiënte na afloop direct naar huis kan. Het is aan te raden om comfortabele kleding te dragen. Voor een optimale beeldvorming moet de blaas van de patiënte leeg of gedeeltelijk gevuld zijn. De gynaecoloog zal de patiënte hierover informeren. Een zwangere vrouw dient ongeveer een uur voor het onderzoek twee tot drie glazen water te drinken om de blaas goed gevuld te hebben. Tevens dient de vrouw eventuele tampons te verwijderen en zich uit te kleden vanaf de taille naar beneden. De duur van het onderzoek varieert van vijftien tot zestig minuten.

Tijdens het onderzoek: Gebruik van de sonde

De patiënte ligt op een onderzoeksbank met gebogen knieën en de voeten in voetsteunen. De gynaecoloog plaatst een transducer (sonde) in de vagina, die bedekt is met een condoom en een soms koud aanvoelende gel. Deze sonde zendt geluidsgolven uit die weerkaatsen op de lichaamsstructuren. De teruggekaatste golven worden door een computer omgezet in beelden die op een tv-scherm worden weergegeven. De gynaecoloog beweegt de sonde rond het bekkengebied om de organen te visualiseren. In sommige gevallen kan een speciale transvaginale echografie worden uitgevoerd waarbij een zoutoplossing wordt ingebracht om de baarmoeder beter zichtbaar te maken (saline infusie echografie), maar dit gebeurt niet bij zwangere vrouwen. Over het algemeen is het onderzoek niet pijnlijk, hoewel sommige vrouwen de druk van de sonde als licht ongemakkelijk kunnen ervaren. Slechts een klein deel van de sonde wordt ingebracht.

Resultaten van het onderzoek

Na afloop van het onderzoek bespreekt de gynaecoloog de resultaten met de patiënte, waarna mogelijk verdere behandeling of aanvullend onderzoek wordt voorgesteld. De resultaten zijn doorgaans binnen vierentwintig uur beschikbaar.

Normale resultaten

Bij normale resultaten worden de bekkenstructuren als normaal bevonden. Tijdens een zwangerschap zijn de baby, de placenta, het vruchtwater en de omliggende structuren zoals verwacht voor de zwangerschapsduur.

Abnormale resultaten

Algemene aandoeningen
Abnormale resultaten kunnen wijzen op diverse aandoeningen, zoals:

• Aangeboren afwijkingen.
• Gezwellen in of rond de baarmoeder en eierstokken, zoals cysten of vleesbomen.
• Verdraaide eierstokken.
• Infecties, zoals bekkenontsteking (infectie van de vrouwelijke voortplantingsorganen).
• Kanker van de baarmoeder (baarmoederkanker), eierstokken (eierstokkanker), vagina (vaginakanker) en andere bekkenstructuren.

Specifiek voor zwangerschap
Bij zwangere vrouwen kunnen abnormale resultaten onder andere duiden op:

• Aangeboren afwijkingen van de baby.
• Buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
• Meerlingzwangerschappen.
• Miskramen.
• Slechte groei van de baby in de baarmoeder.
• Te veel vruchtwater (polyhydramnion) of te weinig vruchtwater.
• Zwangerschapstumoren.
• Problemen met de eierstokken, baarmoeder of andere bekkenstructuren.
• Problemen met de placenta, zoals placenta previa en placentaloslating.
• Positieproblemen van de baby in de baarmoeder.

Risico’s en bijwerkingen van het onderzoek

Een transvaginale echografie heeft geen bekende schadelijke effecten, in tegenstelling tot radiografisch onderzoek (radiografie). Het onderzoek is veilig voor zowel de patiënte als de foetus.

Lees verder

• Aangeboren afwijkingen: Oorzaken van geboorteafwijkingen
• Vlokkentest: Genetische problemen opsporen bij zwangerschap
• Vruchtwaterpunctie (amniocentese) bij zwangere vrouw
• Echografie: Beeldvormend onderzoek via ultrageluid door arts
• Zwangerschapsechografie: Beeld van ontwikkeling baby