IJzer en de symptomen van een ijzertekort

IJzer speelt een essentiële rol in het voorkomen en genezen van bloedarmoede, maar ijzer vervult nog meer belangrijke en nuttige functies in ons lichaam. Waarvoor is ijzer belangrijk? Wat zijn de symptomen van een tekort aan ijzer? In welke voedingsmiddelen is ijzer te vinden? Wat is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid ijzer en welke mensen hebben meer ijzer nodig?

IJzer

IJzer is een mineraal spoorelement en van essentieel belang voor onze gezondheid. IJzer bevindt zich in ons lichaam in de vorm van hemoglobine (de rode kleurstof van ons bloed), de rode kleurstof in de rode bloedlichaampjes die zuurstof transporteert door ons lichaam. De totale hoeveelheid ijzer die in ons lichaam zit is minder dan een theelepeltje ijzer. Dit mineraal wordt opgeslagen in ons lichaam;

• In de lever
• In de milt
• In het beenmerg
• In de spieren

Er zijn twee soorten ijzer;

• Heemijzer; komt voor in vlees, vis, zeevruchten en gevogelte
• Non-heemijzer; komt voor in voeding van plantaardige oorsprong

Heemijzer wordt het makkelijkst opgenomen door ons lichaam.

Waarvoor is ijzer belangrijk?

IJzer heeft een aantal belangrijke functies in ons lichaam;

• Zorgt voor de productie van hemoglobine
• Verbetert lichamelijke prestaties
• Verhoogt het energieniveau
• Is belangrijk voor de groei
• Verhoogt je weerstand
• Zorgt voor een gezonde huidskleur

Symptomen ijzertekort?

Symptomen die kunnen wijzen op een tekort aan ijzer zijn;

• Bloedarmoede
• Vermoeidheid
• Vergeetachtigheid
• Moeilijk kunnen concentreren
• Bleekheid
• Kortademigheid
• Slapeloosheid
• Hartkloppingen
• Rusteloze benen

Hoe komen we aan ijzer?

IJzer kunnen we onder andere uit de volgende voedingsmiddelen halen;

• Schelp- en schaaldieren
• (Vette) vis
• Tarwezemelen
• Gedroogde vruchten
• Noten
• Cacaopoeder
• Pure chocolade
• Biergist
• Groene bladgroenten
• Rood vlees
• Lever
• Niertjes
• Gevogelte
• Eierdooiers
• Peulvruchten
• Bonen
• Stroop

Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid ijzer

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid ijzer is voor:

• Vrouwen 14,8 mg
• Mannen 8,7 mg

Welke mensen hebben meer ijzer nodig?

Sommige groepen mensen hebben soms meer ijzer nodig;

• Vrouwen die zwanger zijn (de foetus heeft ook ijzer nodig)
• Vrouwen die borstvoeding geven
• Vrouwen die veel bloed hebben verloren bij de bevalling
• Vrouwen die veel en/of vaker menstrueren
• Mensen die last hebben van het maagdarmkanaal
• Vegetariërs

Overleg altijd eerst met de huisarts of verloskundige.

Belangrijk

IJzer komt voor in de meeste multivitaminen. Meer ijzer mag alleen worden ingenomen in overleg met de huisarts. Een teveel aan ijzer komt zelden voor, maar kan gevaarlijk zijn. Een overdosis ijzer kan darmklachten geven en is schadelijk voor de lever. In hele hoge doseringen kan ijzer zelfs tot de dood leiden. Kinderen lopen een groter risico op ijzervergiftiging. Supplementen moeten daarom net als medicijnen altijd buiten het bereik van kinderen blijven.

Koffie en de ijzeropname

Koffie, maar ook andere cafeïne houdende dranken die binnen een uur na de maaltijd worden gedronken, kunnen de opname van ijzer uit de voeding met 80% verminderen.

Bloedarmoede en ijzertekort

Bloedarmoede (ook wel anemie genoemd) door ijzertekort is de meest voorkomende vorm van bloedarmoede. Bloedarmoede door een ijzertekort kan ontstaan door;

• Een ijzer-arm dieet (soms bij vegetariërs)
• Problemen in het maagdarmkanaal
• Bloedverlies door verwondingen, bevalling of (hevige) menstruatie

IJzer en vegetariërs

Vegetariërs eten alleen non-heem gebonden ijzer omdat zij geen vlees, vis, zeevruchten of gevogelte eten. Non-heemijzer wordt minder makkelijk door ons lichaam opgenomen dan heemijzer. Vegetariërs moeten daarom extra alert zijn op een eventueel ijzertekort. Vitamine C bevordert de opname van non-heem gebonden ijzer. Een glas verse sinaasappelsap bij de maaltijd kan de opname van ijzer bevorderen.

Lees verder

• Vitamine B12 en de symptomen van een vitamine B12 tekort
• Vitamine B6 en de symptomen van een vitamine B6 tekort
• Vitamine D en de symptomen van een vitamine D tekort
• Vitamines en mineralen; Vitamine K
• Voor- en tegenstanders over voedingssupplementen