Hoe heilzaam is baunscheidtieren (Baunscheidttherapie)?

Baunscheidtieren is een opvallende, alternatieve geneeswijze van de Duitse arts Carl Baunscheidt uit de 19de eeuw. Velen zullen nog nooit van die therapie gehoord hebben. Met bepaalde oliën en een methodiek die min of meer op acupunctuur lijkt, worden kwalen en ziekten behandeld. Of de geneeswijze helpt? Veel mensen vinden van niet. De methode is wetenschappelijk niet bewezen en omstreden. Baunscheidtieren kan in sommige gevallen echter een positieve rol spelen in de behandeling van bepaalde aandoeningen, in samenwerking met de reguliere geneeskunde.

Inhoud

• Muggenbeet
• Wat is baunscheidtieren?
• Huidreactie
• Geneeskrachtige olie
• Ingrediënten
• Behandeling van gezondheidsklachten en aandoeningen
• Wanneer is baunscheidtieren uit den boze?
• Therapeutisch effect
• Naar de huisarts

Muggenbeet

De Baunscheidttherapie is een alternatieve geneeswijze, ontwikkeld door de Duitse leraar en uitvinder Carl Baunscheidt (1809-1873). Hij vond onder andere het afkolfapparaat voor kraamvrouwen en het brandbare mengsel collodium uit. Ook werkte hij aan een kunstmatige bloedzuiger. Hij kwam erachter dat bij een muggenbeet in zijn jichtige hand de huid direct na de prik van structuur veranderde en de pijn leek te verdwijnen.

Eenvoudig
Het was de mug die hem op een idee bracht. Een idee dat uitmondde in een beroemde, maar ook omstreden geneeswijze, waarbij hij op een eenvoudige, praktische en niet bloederige manier de in het lichaam opgesloten ziekteverwekkers dacht te kunnen afvoeren. Met het principe van de muggenbeet, en de erop volgende huidreactie, gingen hij en zijn opvolgers aan de slag. Baunscheidt overleed in 1873 als miljonair. Het idee had hem in elk geval geen windeieren gelegd.

Wat is baunscheidtieren?

De therapie van Baunscheidt is een zogenaamde exanthemische geneeswijze, die deel uitmaakt van een holistische benadering. De natuurgeneeskundige gebruikt een rond apparaatje met een platte onderkant. Daarin zijn zeer kleine naaldjes bevestigd waarmee telkens tientallen huidprikjes van 1-2 mm diep worden toegebracht. Het doet geen pijn en de huid bloedt niet. Dat hoort althans niet te gebeuren, hoewel de meningen daarover verdeeld zijn.

Exanthemische reactie
De prikjes zijn te vergelijken met muggenbeten. Daarna worden de wondjes ingesmeerd met een bepaalde olie en al dan niet afgedekt met een verband. Er ontstaat namelijk een exanthemische reactie die bovendien niet aan de zon mag worden blootgesteld. Er zijn inmiddels vele soorten ‘prikapparaatjes’ in de handel waarmee dat effect in combinatie met een geneeskrachtige olie bewerkstelligd kan worden.

Huidreactie

Na een bepaalde tijd ontstaat een prikkelend, jeukend gevoel bij de insteekplaatsen doordat het capillaire lymfegebied is geactiveerd. Soms vormen zich pusblaasjes, meestal op de dag na de behandeling. Ook kan er lichte koorts optreden. De koorts en de huidreacties, al dan niet heftig van aard, zijn volgens deze therapie een teken dat gifstoffen uit het lichaam worden afgevoerd.

Acupunctuur?
Aan de kracht van de huidreactie concludeert de arts hoe het gesteld is met de afweer en het vermogen van het lichaam om giftige stoffen uit te scheiden. Maar dat niet alleen. De doorbloeding wordt gestimuleerd, onder andere van de zenuwbanen, en het lymfesysteem geactiveerd. Er is zelfs sprake van een verbeterde stofwisseling en actievere hormoonhuishouding. Dat beweren althans de voorstanders van deze alternatieve geneeswijze. Via de verschillende reflexzones ontstaat een tonusverlaging in de organen, en dat schenkt een algemeen gevoel van welbehagen. De link met acupunctuur is kortom duidelijk aanwezig, hoewel Baunscheidt dat altijd heeft ontkend.

Geneeskrachtige olie

De samenstelling van Baunscheidt-olie is nog steeds in nevelen gehuld. Het huidige recept wijkt namelijk af van de originele olie. Indertijd ondervond Baunscheidt veel problemen omdat hij het monopolie had op het middel. Hij werd beschuldigd van het verkopen van een geheimzinnig medicijn en kreeg geldboetes opgelegd. Hij had de tijd waarin hij zijn behandelmethode ontwikkelde dan ook niet mee.

Ingrediënten

Het huidige recept bestaat onder andere uit de volgende ingrediënten:

• Kruidnagel.
• Jeneverbesolie.
• Mosterdolie.
• Zwarte peperolie.
• Olijfolie.
• Beenderolie.
• En vele andere ingrediënten.

Behandeling van gezondheidsklachten en aandoeningen

Baunscheidtieren zou helpen bij onder andere de volgende kwalen:

• Gewrichtsreuma.
• Bursitis.
• Ischias.
• Veel vormen van gewrichtsklachten.
• Aandoeningen van de wervelkolom, bekken, nek en schouders.
• RSI-klachten.
• Verhardingen in het vetweefsel.

Wanneer is baunscheidtieren uit den boze?

Er mag niet geprikt worden:

• Op open wonden.
• Bij een wespenallergie.
• Op moedervlekken en wratten.
• Op oedeem.
• Op eczeem.
• Op spataderen.
• Op bloedvaten die dicht onder de huid liggen.
• Bij uitgeputte mensen (algehele malaise).

Therapeutisch effect

De geneeskracht van baunscheidtieren is niet wetenschappelijk bewezen. Ook is het goed om te weten dat als gevolg van de beschadigde huid mogelijk huidinfecties kunnen optreden. Er zijn door de jaren heen verschillende incidenten gerapporteerd die zorgen baren (Stiftung Warentest 1996). Ook kunnen de oliën allergische reacties uitlokken.

Naar de huisarts

Bij gezondheidsklachten is het beter om eerst naar de huisarts te gaan, hoe enthousiast men wellicht ook is over baunscheidtieren. Er kan immers meer aan de hand zijn dan bijvoorbeeld alleen een pijnlijke schouder. Niemand minder dan de huisarts is in staat onderscheid te maken tussen ‘ernstig en minder ernstig’. Hij of zij zal de patiënt eerst doorsturen naar bijvoorbeeld een specialist. Als vervolgens alle klachten en symptomen op een rijtje zijn gezet, en er een diagnose is gesteld, kan baunscheidtieren een positieve rol spelen in de behandeling. Liefst in samenspraak met de huisarts. Maar dat initiatief zal altijd eerst de patiënt moeten nemen.

Lees verder

• Ooracupunctuur (auriculotherapie) biedt vaak uitkomst
• De kracht van enzymtherapie
• Zo activeer je geneeskrachtige stenen
• De invloed van planeten op gezondheid en ziekte
• Het darmbad, een darmreinigingskuur – is het heilzaam?