De geneeskracht van koninginnenkruid

Koniginnenkruid komt in heel Nederland in het wild voor behalve op de Waddeneilanden. De plant is oorspronkelijk aanwezig in vele gebieden van Europa en Azië. Het wordt anderhalve meter hoog. Het heeft roze tot rode bloemen die enigszins naar salie ruiken. Hij bloeit van juli tot september. De plant heeft geneeskracht voor de lever en beschikt daarnaast over een diuretische werking. Bovendien is het een bloedzuiverende plant.

Inhoud:

• Naamgeving
• Werkzame stoffen
• Veiligheid koninginnenkruid
• Leverkruid is goed voor de lever
• Leverkruid, een diureticum
• Overige medicinale aanwendingen
• Dosis een veiligheid

Naamgeving

De Latijnse naam van konigninnenkruid is Eupatorium cannabinum. In het Nederlands wordt het naast koninginnenkruid ook leverkruid genoemd. Dat komt omdat het bij leverziekten wordt ingezet. De Latijnse naam cannabinum is gegeven omdat de bladeren veel lijken op de bladeren van de cannabisplant. De naam koninginnenkruid komt waarschijnlijk van het feit dat het vroeger Sint Kunigundkruid werd genoemd. Kunegonda was de vrouw van keizer Hendrik de tweede de heilige die leefde aan het eind van de tiende en begin van de elfde eeuw. Kunegonda stierf kinderloos in 1033 en werd 77 jaar later heilig verklaard door de Rooms katholieke kerk.

Werkzame stoffen

Van koninginnenkruid wordt de hele bovengronds groeiende plant en de wortel gebruikt om natuurmedicijnen mee te bereiden. In volgorde van belangrijkheid komt hier een opsomming van de werkzame stoffen in koninginnenkruid: Polysacchariden zoals inuline, flavonoïden, benzofuranen, etherische olie, sesquiterpeenlactonen zoals eupatoriopicrine en eupacrine, pyrrolizidine-alkaloïden waaronder echinatine, lycopsamine, intermedine en rinderine. Verder bevat het saponine, looistof en hars. In de wortel zit naast deze stoffen supinine.

Veiligheid koninginnenkruid

Sommige sites, met name Wikipedia propageren de stelling dat pyrrolizidine-alkaloïden kanker verwekken en slecht zijn voor de lever. In tegenstelling tot dit feit is ruimschoots aangetoond dat pyrrolizidine-alkaloïden in planten leverziekten kunnen genezen. De waarheid is dat in leverkruid of koniginnenkruid slechts zeer weinig pyrrolizidine-alkaloïden zitten. Toch houdt men in de fytotherapie als veilgheidsmaatregel dat koninginnenkruid nooit langer dan twee maanden moet worden voorgeschreven. Het gebruik van koninginnenkruid onder voorschrift van een fytotherapeut is veilig. Minder veilig is het om zelf te besluiten om voortaan elke dag van het jaar koninginnenkruidthee te gaan drinken.

Leverkruid is goed voor de lever

Leverkruid of koninginnenkruid is een alom bewezen kruid dat de galvorming triggert en daarmee de lever beschermt. De wortel is actiever dan het kruid zelf. Koninginnenkruid is echter niet het enige leverbeschermend kruid. In de fytotherapie wordt veel vaker paardenbloem, mariadistel, artisjok, picrorhiza en geelwortel gebruikt. Toch wordt koninginnenkruid soms door fytoterapeuten voorgeschreven bij:

• Leverinsufficiëntie of zwakke leverfunctie,
• Slechte vetvertering door galgebrek,
• Galblaasontsteking,
• Ter preventie van galstenen,
• Geelzucht,
• Overige gal- en leverstoornissen.

Leverkruid, een diureticum

Koninginnenkruid is een diureticum. Dat wilt zeggen: een stof die vocht afdrijft. Een teveel aan afvalstoffen wordt in eerste instantie in het bloed opgeslagen. Als meer afvalstoffen het lichaam verlaten, wordt vanzelf het bloed gereinigd. Daarom werkt leverkruid depuratief of bloedzuiverend. Vele huidziekten worden veroorzaakt door een slecht werkende lever. Dat komt als volgt. De lever voert normaal gesproken lichaamsvreemde gifstoffen uit het lichaam via de urine. Maar als de lever door een bepaalde reden overbelast is, kan de lever veel minder gifstoffen onschadelijk maken. Het lichaam zoekt vervolgens een andere weg om gifstoffen af te voeren. Een van die wegen is via de huid. Echter, als een gifstof via de huid naar buiten gaat, het lichaam verlaat, richt deze stof niet zelden schade aan. Dat kan tot een veelvoud aan ziekten leiden, afhankelijk van ieders persoonlijke situatie. In ieder geval is een leverbeschermend diureticum goed bij behandeling van de volgende indicaties:

• Acné,
• Couperose
• Acné rosacea,
• Eczeem.

Overige medicinale aanwendingen

• Een manier om leverkruid uitwendig te gebruiken is om een thee van deze plant te maken en deze op een doek te doen om als omslag te gebruiken.
• Er is wetenschappelijk aangetoond dat leverkruid het immuunsysteem versterkt. Het kan vooral helpen bij brochitis en chronische neusslijmvliesontsteking of permanente verkoudheid.
• Sesquiterpeenlactonen in leverkruid werken kankerwerend.

Dosis een veiligheid

Voor het gebruik ter versterking van de lever en als diureticum of vochtdrijvend middel worden, mits men therapeutische doseringen aanhoudt, geen bijwerkingen gemeld. Omdat leverkruid een kleine hoeveelheid pyrrolizidine-alkaloïden bevat die potentieel kanker kunnen verwekken wordt aangeraden leverkruid maximaal twee maanden aan een stuk te gebruiken. Er zijn vijf verschillende manieren om dit kruid in te nemen. De therapeutische doses voor koninginnenkruid zijn:

• Driemaal per dag 30 druppels van de moedertinctuur van het kruid of de wortel.
• Vier tot vijf gram wortelpoeder per dag.
• Een kop thee van een koffielepel gedroogde wortel voor alle drie de maaltijden, twee minuten doorkoken en 10 minuten laten trekken.
• Een kop thee van 20 gram kruid op een liter water voor alle drie de maaltijden.
• Twee of drie koppen thee of nuchtere maag van een afkooksel van 10 minuten van 60 gram wortel op een liter water.