De geneeskracht van kruipend zenegroen

Kruipend zenegroen is een plantje die net als hondsdraf behoort tot de lipbloemenfamilie. Hij groeit op heel het Euraziatische continent en in Noord-Afrika. Kruipend zenegroen kan als bodembedekker op een vochtige grond worden gebruikt. Hij groeit het best op schaduwrijke plaatsen. Kruipend zenegroen is een eetbare geneesplant maar er is helaas niet of nauwelijks onderzoek gedaan naar de medicinale werking van deze plant. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Zenegroen als sierplant
• Naamgeving
• Eetbaarheid kruipend zenegroen
• Goed voor de huid?
• Culpeper en zenegroen
• Mrs grieve en zenegroen
• Inhoudsstoffen kruipend zenegroen
• Zenegroen bij mond- en keelholteproblemen
• Wonden
• Diarree
• Werking op de schildklier

Zenegroen als sierplant

Kruipend zenegroen is een plant die zowel in de natuur voorkomt als in gecultiveerde tuinen en parken. De plant is makkelijk in het onderhoud. Deze ideale, bloeiende bodembedekker verspreidt zich snel voort zodat er een oppervlakte van enkele meters zenegroen kan ontstaan. Hij groeit het liefst in schaduwrijke omgeving. In het wild zie je hem aan de randen van weilanden onder bomen, bosranden en wegbermen.

Naamgeving

De Latijnse, wetenschappelijke naam van deze plant is Ajuga reptans. Zene betekent ´altijd´. Deze prefix verwijst naar de altijd groene bladeren van de plant. Ajuga is een verbastering van het Latijnse woord aguja, dat komt van het Griekse woord agyios. Agyios betekent ´zwak in de gewrichten´. De Latijnse naam van zenegroen is een verwijzing naar het gebruik van deze plant bij jicht. In Duitsland wordt de plant Günsel genoemd, in Engeland bugleweed en in Frankrijk bugle.

Eetbaarheid kruipend zenegroen

Deze plant wordt soms verward met hondsdraf. De bladeren zijn in tegenstelling tot hondsdraf lepelvormig en de bloemetjes zijn paars, net als hondsdraf maar hebben een iets donkere paarse kleur. De bladeren en de jonge scheuten van deze plant zijn eetbaar maar eet ze niet in te grote hoeveelheden of als ze oud zijn. Dan kan de plant namelijk volgens sommige experts hallucinerende werking hebben, hoewel die claim niet alom wordt bevestigd. De bladeren smaken niet echt lekker, al te kruidig en bitter.

Goed voor de huid?

Volgens een EFSA-commissie geeft aan dat er niet voldoende bewijs is dat ajuga reptans oftewel kruipend zenegroen gezond is voor de mens. Er wordt wel eens gezegd dat het de talgproductie stimuleert. Aangezien hier nooit onderzoeken naar zijn gedaan kan deze claim niet onderbouwd worden door wetenschappelijke data.

Culpeper en zenegroen

Nicholas Culpeper schreef dat zenegroen goed is bij maagzweer, zweren, fistels en gangreen. Culpeper beschreef dat je de bladeren kan klein stampen en het kan vermengen met honing teneinde een zalf te bereiden. Deze zalf werkt goed bij ontstekingen, gebroken botten, gewrichtspijnen en schurft. Verder beval Culpeper aan om een siroop van kruipend zenegroen te drinken om ingewandsproblemen tegen te gaan. Een thee van zenegroen kan volgens Nicholas Culpeper gebruikt worden als iemand is gevallen. Bloedstolsels worden namelijk sneller opgelost door zenegroen.

Mrs grieve en zenegroen

Volgens Mrs Grieve, die ´A modern herbal´ schreef, is zenegroen goed bij aambeien, hoest en het ophoesten van bloed. Daarnaast is het goed voor galproblemen. Bij al deze problemen is het goed om een thee getrokken van zenegroenblad te drinken. Ze noemde het verder: Één van de mildste en beste narcotica ter wereld´.

Inhoudsstoffen kruipend zenegroen

Van kruipend zenegroen wordt de hele plant gebruikt voor medicinale toepassingen. In kruipend zenegroen zitten glycosiden zoals diterpenoïde glycosiden, aliphatide alcohol glycosiden en ecdysteroïden. Verder bevat het looistoffen of tanninen, flavonoïden, anthocyanidinen zoals delfinidine en cyanidine, oligosachariden, etherische oliën, saponinen of zeepstoffen en mineralen. Deze stoffen hebben ontstekingsremmende werking. Met name teupolioside in deze geneesplant is een antioxidant.

Zenegroen bij mond- en keelholteproblemen

Zenegroen wordt van oudsher gebruikt bij mond- en keelholteontstekingen. Je gebruikt hiervoor een gorgeldrank. Je kunt een thee van de plant trekken. Om een thee te maken kun je een theezakje vullen met gedroogd kruid. Bij elke theespeciaalzaak is een pakje theezakjes te koop waarin je losse thee kunt zetten. Wanneer je de thee extra sterk wilt maken laat je hem 12 minuten trekken. Na het afkoelen van de thee kun je ermee gorgelen.

Wonden

Als je in de natuur een wond hebt opgelopen zonder dat je een EHBO-doos bij je hebt, kun je de bladeren van kruipend zenegroen gebruiken om de bloedende wond te deppen en te verbinden als een pleister. Het is mogelijk om de bladeren tot een pulp te kauwen en deze op de wond te doen. Verder kun je een zalf van de bladeren maken, bijvoorbeeld in combinatie met honing. Op deze manier verkrijg je een wondhelende zalf. Honing heeft eveneens wondhelende eigenschappen.

Diarree

Een thee van ajuga reptans oftewel kruipend zenegroen kan worden gebruikt om diarree mee te verhelpen. Dat komt vooral door de samentrekkende werking van deze plant. Verder brengt het rust in het lichaam, ook in de darmen. Ook voorkomt het dat de darmen al te veel gaan samentrekken. Het is een rustgevend (sedatief) kruid.

Werking op de schildklier

Kruipend zenegroen heeft een werking op de schildklier. Als je deze plant vaak wilt gebruiken en je hebt een schildklierprobleem, treedt dan in overleg met een fytotherapeut of natuurgeneeskundige. Het kan de hormoonniveauus die de schildklier produceert verlagen en kan daarom worden ingezet bij een verhoogde schildklierwerking. Deze toepassing valt echter niet onder de categorie ´zelfhulp´; de hulp van een professional is aanbevolen.