De helende werking van basilicum

Basilicum is een heerlijk aromatisch kruid dat vaak gecombineerd wordt met tomaat. Het is onmisbaar op pizza en in pesto, maar ook in de Aziatische keuken wordt het vaak gebruikt. Basilicum wordt ook koningskruid genoemd, het kan gebruikt worden om zijn medicinale werking bij menstruatiepijn, spijsverteringsproblemen, huidaandoeningen, infecties, hart- en vaatziekten, diabetes, tuberculose en kanker.

Wat is basilicum

Basilicum of Ocimum basilicum is een kruid met een sterke geur dat veel wordt gebruikt in de Italiaanse keuken, maar ook in Aziatische gerechten is het één van de veelgebruikte kruiden. De naam basilicum komt van het Oudgriekse woord Basileus, wat koning betekent, vandaar dat een andere naam voor basilicum koningskruid is. Basilicum komt oorspronkelijk uit India, Azië en Afrika, er zijn wereldwijd meer dan zestig verschillende soorten. In India was het een symbool voor gastvrijheid en in Italië kon een vrouw een pot basilicum voor haar raam zetten om aan te geven dat ze vrijgezel was en op zoek naar een geliefde. Basilicum wordt al sinds de oudheid gebruikt om zijn medicinale werking bij huidproblemen, verkoudheid en hoofdpijn. Het is antibacterieel en ontstekingsremmend, bevat antioxidanten en flavonoïden. Tevens is basilicum een goede bron van calcium, ijzer, kalium, magnesium, mangaan, fosfor, koper, zink, vitamine A, C en K. Het kan gebruikt worden om menstruatiepijn te verzachten, de spijsvertering te verbeteren en bij huidaandoeningen. Tevens kan het helpen bij infecties, hart- en vaatziekten, diabetes, tuberculose en kanker.

Menstruatiepijn

Basilicum bevat cafeïnezuur, dit blokkeert de prostaglandinen. Prostaglandinen zijn hormoonachtige stoffen die spiersamentrekkingen stimuleren. Door de prostaglandinen te blokkeren zorgt basilicum voor minder samentrekkingen van de baarmoeder en dus minder menstruatiepijn. Cafeïnezuur wordt snel in het bloed opgenomen waardoor de pijn snel wordt verzacht.

Spijsvertering

Basilicum bevat net zoals kruidnagel en nootmuskaat het bestanddeel eugenol, dit zorgt voor de antibacteriële werking. Eugenol remt de groei van schadelijke bacteriën zoals Shigella, Listeria monocytogenes, Escherichia coli en Yersinia enterocolitica. Deze bacteriën zijn gekend als verwekkers van maag- en darmontstekingen en diarree.

Huidaandoeningen

Dankzij de antibacteriële werking kan basilicum helpen bij huidaandoeningen zoals acne, huidinfecties en psoriasis. De antioxidanten beschermen de huid tegen schade door vrije radicalen. De huid inwrijven met basilicum kan helpen om muggen op een afstand te houden.

Infecties

Eugenol remt de werking van het enzym cyclo-oxygenase, dit is een ontstekingseiwit dat onder andere een rol speelt bij artritis. Medicatie die ontstekingsremmend werkt zoals aspirine en ibuprofen werken op dezelfde manier, daarom zou basilicum verlichting van de symptomen kunnen geven bij artritis. Tevens remt het de groei van de bacteriën Staphylococcus aureus en Pseudomonas aeruginosa, die gekend zijn als ziekenhuisbacteriën.

Hart- en vaatziekten

De vitamine A in basilicum beschermt de bloedvaten en voorkomt de oxidatie van cholesterol, zodat het zich niet in de bloedvaten kan opstapelen. Vitamine K en magnesium zorgen ervoor dat de bloedvaten zich ontspannen en regelen de bloeddruk. Dit vermindert het risico op hartritmestoornissen en hart- en vaatziekten.

Diabetes

Basilicum helpt om de bloedglucosespiegel te regelen door de pancreas te stimuleren om insuline te produceren. Een studie uit 1996 door de Azad University of Agriculture and Technology in India toonde aan dat de nuchtere en de postprandiale glucose daalde bij behandeling met basilicum, tevens daalde de totale cholesterolwaarde in het bloed.

Tuberculose

Tuberculose is een zeer ernstige infectie van de longen, meestal veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium tuberculosis. Basilicum en het bestanddeel eugenol zou de groei van deze bacterie kunnen remmen waardoor het kan gebruikt worden als behandeling tegen tuberculose.

Kanker

De flavonoïden en antioxidanten die in basilicum voorkomen beschermen het DNA tegen schade door vrije radicalen. Doordat het DNA beschermd wordt, is er minder kans op de vorming van kwaadaardige kankercellen. Ook zou basilicum reeds beschadigde cellen kunnen herstellen. Eugenol voorkomt de vermenigvuldiging van kankercellen en lokt apoptose of zelfmoord van de kankercellen uit. Een studie uit 2013 uitgevoerd aan de Father Muller Medical College in Karnataka, India toonde aan dat basilicum het DNA kan beschermen en kankercellen kan doden.

Hoe innemen

Basilicum kan zowel vers als gedroogd aan gerechten worden toegevoegd, verse blaadjes bevatten meer smaak. Om smaakverlies tegen te gaan is het beter verse basilicumblaadjes aan het einde van de bereiding toe te voegen. Basilicum is onmisbaar op pizza en in tomatensaus, het is het basisingrediënt van pesto en de Aziatische variant wordt vaak gebruikt in de Thaise keuken. Je kunt ook thee maken van verse of gedroogde basilicum.

Bijwerkingen

Basilicum wordt over het algemeen goed verdragen, een normale dosis is 2,5 gram per dag. Een dosis van meer dan tien gram per dag zou het testosterongehalte kunnen verhogen maar de productie van spermacellen kunnen verminderen. Basilicum zou ook de bloedstolling kunnen afremmen, mensen die al bloedverdunnende medicatie innemen moeten zich houden aan de aanbevolen 2,5 gram per dag.

Lees verder

• De helende werking van tijm
• De helende werking van salie
• De helende werking van koriander
• De helende werking van dille
• De helende werking van steranijs