Alcohol als dempend middel

Een dempend middel zorgt ervoor dat de activiteit van het centrale zenuwstelsel vertraagt. Daarmee worden emoties van spanning en angst verminderd, bewegingen vertraagd en cognitieve processen (denken) afgeremd. Ook kunnen vitale functies geremd worden in hun werken, waardoor vitale functies kunnen gaan haperen. Alcohol heeft deze werking. Hierin zit het dempende middel ethylalcohol, ook wel ethanol genoemd. Wie lopen een risico aan alcohol verslaafd te raken en welke negatieve effecten heeft dat op lichaam en geest?

Alcohol: risicogroepen

Verslaafd raken aan alcohol komt vaker voor onder mannen. Dit is dan ook een risicogroep. Tevens ontstaan de meeste alcoholverslavingen voor het veertigste levensjaar. Verder kan de familiegeschiedenis invloed hebben. Als vroeger (of nu nog) veel gedronken werd, kan dit gezinslid (of leden) als rolmodel worden gezien. De attitude ‘(veel) drinken is oké’ en ‘drinken is gezellig’ worden daardoor aangereikt en versterkt. Tevens kan er een erfelijk aspect inzitten. Tot slot is een risicogroep in sociodemografische factoren, zoals een lager inkomen, minder opleiding en mensen die alleen wonen.

De effecten van alcohol

Alcohol zorgt ervoor dat de gevoeligheid van receptoren (‘ontvangers’) versterkt wordt. Hierdoor neemt de algehele activiteit van het zenuwstelsel af. Dit kan ervoor zorgen dat mensen zich ‘vrijer’ of ‘losser’ voelen, waardoor ze in sociale situaties meer durven. Naast het ‘meer durven’, kan het echter ook leiden tot gênante situaties of situaties waarin iemand zich normaal nooit had gewaagd. Er worden dingen gedaan die later betreurd worden. Tevens is er een sterk verband tussen alcoholgebruik en gewelddadig gedrag, zoals onder andere huiselijk geweld en aanranding.

Chronisch alcoholmisbruik kan leiden tot lichamelijke schade. Zo worden hersencellen vernietigd. Dit kan zich uiten in bijvoorbeeld geheugenproblemen, een verminderd probleemoplossend vermogen of een verminderde concentratieboog. Uiteindelijk kan deze aantasting van de hersenen leiden tot het syndroom van Korsakov en dementie. Ook worden organen aangetast, zoals de lever. Bij alcoholistische levercirrose bijvoorbeeld worden gezonde levercellen door littekenweefsel vervangen. Dit kan, zeker op lange termijn, dodelijk zijn. Ook kunnen hartaandoeningen optreden. Daarnaast is er een verhoogde kans op bepaalde vormen van kanker.

Als een vrouw die zwanger is (veel) alcohol drinkt, kan de ongeboren foetus daarvan de gevolgen ervaren. De kans op overlijden van het ongeboren kind, een aandoening van het centrale zenuwstelsel of latere leerstoornissen zijn gebeurtenissen die plaats kunnen vinden. Ook kan het kindje het foetaal alcoholsyndroom (FAS-syndroom) krijgen.

Andere middelen

Naast alcohol zijn er nog andere dempende middelen. Dit zijn bijvoorbeeld barbituren en opiaten. Naast dempende middelen bestaan er ook stimulantia, zoals amfetaminen, exstasy, cocaïne en nicotine. Andere middelen kunnen zorgen voor hallucinaties zoals LSD, fencyclidine (PCP) en marihuana.

Lees verder

• De gevolgen van alcohol voor jongeren
• Dempende middelen: Barbituraten en opiaten
• Roken, tabak en nicotine