Jeugdreuma: gewrichtsaandoeningen bij kinderen

Jeugdreuma is een verzamelnaam voor ontstekingen aan gewrichten bij kinderen. Er zijn drie vormen van jeugdreuma die een verschillend verloop hebben. Sommige gewrichtsontstekingen hebben hardnekkig verloop, waarbij er periodes van veel klachten kunnen zijn afwisselend met periodes van weinig klachten. Het is niet altijd duidelijk waarom een kind reuma krijgt en het kan op elke leeftijd ontstaan. Vaak heeft het te maken met de ontregeling van het afweersysteem.

Wat jeugdreuma is

Wanneer reuma bij kinderen voorkomt, wordt het ook wel jeugdreuma of Juveniele Idiopathische Artritis (JIA) genoemd. Het is een verzamelnaam voor gewrichtsontstekingen bij kinderen. In Nederland gaat het om 2.000 tot 3.000 kinderen die lijden aan reuma. Wanneer het gewricht ontstoken is, voelt het warm aan en is het gezwollen. In de ochtend is het vaak wat stijf en het kind kan minder goed bewegen. Jeugdreuma kan zowel een goed als grillig verloop hebben, het ligt er ook aan hoe het kind reageert op medicijnen. Er zijn drie vormen van jeugdreuma:

1. Oligo-articulaire jeugdreuma
2. Poly-articulaire jeugdreuma
3. Systemische jeugdreuma

Oligo-articulaire jeugdreuma

Deze vorm van jeugdreuma komt het meest voor. Er zijn maximaal vier gewrichten tegelijk ontstoken en meestal gaat het om de grote gewrichten zoals de knie, elleboog of enkel. Deze vorm van reuma kan helemaal genezen. Soms komen de ontstekingen nog terug, maar het kan ook zijn dat ze voorgoed wegblijven. Meestal is er geen blijvende schade aan de gewrichten. In enkele gevallen houdt het kind er klachten aan over, zoals een achterstand in de groei of een beschadigd gewricht. Oligo-articulaire jeugdreuma kan zich in verloop van tijd uitbreiden naar meer gewrichten of chronische reuma.

Poly-articulaire jeugdreuma

Er zijn vijf of meer gewrichten ontstoken en dit kan al op jonge leeftijd beginnen. Het kan ook pas in de puberteit ontstaan. Er kunnen ontstekingen ontstaan in kleine gewrichten, zoals in de handen en voeten. Hoe deze aandoening zich zal ontwikkelen is moeilijk te voorspellen. Sommige kinderen hebben nauwelijks schade aan de gewrichten, maar sommige kinderen hebben veel klachten. Medicijnen slaan niet altijd even goed aan, waardoor er blijvende klachten kunnen ontstaan.

Systemische jeugdreuma

Bij deze ziekte zijn niet alleen de gewrichten ontstoken, maar ook organen zoals de lever, milt, lymfeklieren en longvlies. Het kan op elke leeftijd ontstaan en er zijn meestal meerdere gewrichten ontstoken. Meestal zijn er periodes dat de reuma actief is afgewisseld met minder actieve periodes. Tijdens een actieve periode is het kind ziek, met koorts, spierpijn en roze vlekken. Dit kan wekenlang duren. Het verloop van de ziekte is niet te voorspellen, het hangt ook af van het effect wat medicijnen geven. Het is moeilijk te behandelen. Dat komt ook omdat veel kinderen niet goed kunnen tegen het gebruik van meerdere medicijnen tegelijk.

Hoe jeugdreuma ontstaat

Het is nog niet bekend hoe jeugdreuma precies ontstaat. Wel is duidelijk dat het afweersysteem ontregeld is. Het wordt ook wel een auto-immuunziekte genoemd. Het lichaam bestrijdt cellen uit het eigen lichaam omdat ze gezien worden als lichaamsvreemd. Dit veroorzaakt ontstekingen in gewrichten en soms in de organen. Men is nog bezig te onderzoeken waarom afweercellen deze fout maken.

De klachten

Afhankelijk van de vorm en de ernst van jeugdreuma, zullen de klachten aanwezig zijn. In ieder geval heeft het kind last van ontstoken gewrichten. Dit geeft pijnklachten waardoor het kind de neiging heeft om een stapje terug te nemen in de ontwikkeling, bijvoorbeeld door te gaan kruipen in plaats te gaan lopen. Het kan leiden tot groeiachterstanden, vermoeidheid, oogontsteking en botontkalking. Deze klachten kunnen ook ontstaan als gevolg van bijwerkingen van medicijnen. Soms wordt er in geval van een groeiachterstand gekozen om het kind groeihormonen te geven.

Doorverwijzing naar reumatoloog

Via de huisarts wordt het kind doorverwezen naar een specialist in het ziekenhuis Meestal komt de doorverwijzing naar een kinderreumatoloog via de kinderarts, orthopeed, oogarts, dermatoloog of reumatoloog voor volwassenen. Tijdens het eerste gesprek met de kinderreumatoloog wordt er lichamelijk onderzoek gedaan en een uitgebreid vraaggesprek gevoerd. Soms wordt er nog een aanvullend onderzoek gedaan zoals röntgenfoto’s maken of een bloedonderzoek. Aan de hand daarvan wordt een behandelplan opgesteld.

Lees verder

• Artrose: is het erfelijk?
• Gewrichtsslijtage door veelvuldig sporten
• Gewrichtsslijtage van de heup (artrose)
• Wat te doen bij gewrichtspijn?
• Rugpijn: diverse oorzaken en wat je eraan kunt doen