Symptomen en behandeling van MS (Multiple Sclerose)

Multiple Sclerose, afgekort tot MS, is een ziekte die vaak jonge mensen treft, vooral vrouwen. Mensen die in het noorden wonen en weinig daglicht of zonlicht krijgen hebben een grotere kans op de ziekte dan mensen die dicht bij de evenaar wonen. De oorzaak lijkt te liggen in de hoeveelheid vitamine D in het lichaam, maar ook erfelijkheid schijnt een rol te spelen. Sommige patiënten worden rolstoelafhankelijk, bij anderen blijven de klachten licht van aard. De symptomen kunnen daardoor sterk uiteenlopen. Behandeling is vaak wel noodzakelijk.

Wat is Multiple Sclerose?

Multiple Sclerose wordt ook wel afgekort tot MS. Het wordt berekend tot de auto-immuunziekten. Hierbij ziet het eigen immuunsysteem de lichaamseigen cellen als lichaamsvreemd. Er worden antistoffen tegen de lichaamseigen cellen aangemaakt. Een auto-immuunziekte kan zich richten tot één orgaan of tot verschillende plaatsen in het lichaam.

Multiple Sclerose is een ziekte die zich richt tot het centrale zenuwstelsel. Het centrale zenuwstelsel bevat de hersenen en het ruggenmerg. Bij MS wordt meyeline, een stof die ervoor zorgt dat boodschappen sneller doorkomen, vernietigd. Ook de axonen worden vernietigd. Axonen zijn de uitlopers van neuronen en geleidt elektrische impulsen (boodschappen). De precieze oorzaak voor MS is onbekend. Gedacht wordt dat een eerder opgelopen virusinfectie de oorzaak kan zijn. Ook wordt er gedacht dat een te hoge hygiëne de oorzaak is, doordat er onvoldoende weerstand wordt opgebouwd. In ieder geval lijkt MS tot op zeker hoogte wel erfelijk bepaald. Kinderen van wie de ouders of één van de ouders MS hebben, krijgen te maken met een vergrote kans op het krijgen van de ziekte. Kinderen met een hoger gehalte aan vitamine D lopen minder kans op het krijgen van MS.

Symptomen

Wanneer we het over een ziekte hebben, praten we ook over symptomen. Symptomen zijn ziekteverschijnselen die kenmerkend zijn voor de ziekte. Ze worden ook wel kenmerkend of klachten genoemd. Iedere ziekte heeft weer andere symptomen. Sommige symptomen komen bij meerdere ziekten voor. Zo kan het symptoom 'buikpijn' voorkomen bij een spastische darm, een miskraam, menstruatie, buikgriep, buikvliesontsteking etc. De ziekte MS kent verschillende symptomen die gebaseerd zijn op neurologische uitval. De klachten zijn minstens een half jaar lang aanwezig of treden tenminste tweemaal achter elkaar op. Tussentijds herstel van de klachten is mogelijk. Het opnieuw optreden van oude klachten wordt ook wel een Schub genoemd.

Vermoeidheid

Een van de meest voorkomende klacht is vermoeidheid. De patiënt voelt zich slaperig en heeft geen tot weinig lust om activiteiten te ondernemen. Zowel lichaam als geest voelt vermoeid aan. Vaak komt hier ook duizeligheid bij kijken. Zowel de concentratie als het reactievermogen neemt af bij MS.

Spraakstoornissen

Bij MS treden vaak spraakstoornissen op. Zo is het voor de patiënt soms moeilijk m de zinnen goed en duidelijk uit te spreken. Soms is het moeilijk om voorwerpen bij hun naam te benoemen. Ook het rangschikken van woorden, die in de gedachten zitten, verloopt moeizaam. Vaak worden daardoor de verkeerde woorden gebruikt.

Spierklachten

De spieren kunnen bij MS stijf aanvoelen. Benen, nek, rug en handen voelen vaak vermoeid of verstijfd aan. De spieren ontspannen lukt moeilijk. Daarnaast kan er spierzwakte ontstaan. De spieren voelen vermoeid en verzwakt aan. Vaak begint het met vermoeidheid in de benen en de heup. Botontkalking wordt meer gezien bij patiënten met MS. Hierdoor neemt de kans op botbreuken toe.

Tremoren

Het kan zijn dat de handen gaan trillen zodra ze dicht bij de uit te voeren handeling komen. Hierdoor wordt de beweging beperkt. Vaak komt een tremor voor in de hand of de arm, soms in andere lichaamsdelen.

Cognitieve stoornissen

Het is voor patiënten met MS soms moeilijk om keuzes te maken. Daarnaast kan het geheugen verstoord raken. Ook kunnen er veranderingen in het gedrag plaatsvinden. Depressie, hallucinatie en stemmingswisselingen komen vaker voor.

Gevoelsstoornissen

Een stoornis in het gevoel uit zich door tintelingen aan een lichaamsdeel, een branderig gevoel of het gevoel alsof er elektriciteit langs de nek, wervelkolom en ledematen loopt. Pijn of druk rondom een lichaamsdeel kunnen ontstaan. Jeuk is ook een bekend symptoom.

Blaas-en darmproblemen

Bij MS komen vaker blaas-en darmproblemen voor. Deze uit zich in de vorm van incontinentie (urine niet op kunnen houden) of obstipatie (verstopping in de darmen).

Oogklachten

MS wordt gekenmerkt door diverse oogklachten. Zo raakt de oogzenuw vaker ontstoken. Het bewegen van de oogbol kan pijnlijk zijn. Nystagmus oftewel oogsidderen, het ongewild bewegen van de oogbol, komt ook voor. Daarnaast kan het kleurzien verstoord zijn of uitval van een gedeelte van het gezichtsveld.

Behandeling

Alle klachten afzonderlijk kunnen behandeld worden. Zo worden spraakstoornissen middels logopedie behandeld, spierstijfheid en spierzwakte via de fysiotherapeut, oogklachten door de oogarts etc. Belangrijker is om de oorzaak van de ziekte aan te pakken. En dat lijkt niet altijd even makkelijk.

Gebleken is dat vitamine D een positieve uitwerking heeft bij de ziekte MS. Sommige patiënten zien een verbetering wanneer ze extras vitamine D krijgen voorgeschreven. Vitamine D wordt ook door het lichaam zelf onder invloed van zonlicht gemaakt. Dit verklaart waarom in zonnige landen de ziekte minder vaak voorkomt dan in het noorden. Bovendien verlaagt vitamine D de kans op botbreuken.

Verzadigde vetten in de voeding kunnen voor meer klachten zorgen. Over het algemeen is gebleken dat patiënten met een vetarm dieet minder snel en mildere klachten krijgen. Een dieet is dan ook zeker aan te raden.

Een veel voorkomende behandeling is het toedienen van medicijnen. Steroïden gaan verlies van myeline tegen. Bovendien zorgen ze voor een sneller herstel bij een Schub (verminderde werking van de bloed-hersenbarriere). Daarnaast zijn andere werkzame medicijnen onder andere prednisolon, immuunglobuline, interferon, tysabri, copaxone, novantrone en lemtrada. De behandelende arts bekijkt welk medicijn de beste werking heeft. Dit is voor iedere patiënt persoonlijk. Wissel daarom onderling geen medicijnen met andere patiënten uit.

Lees verder

• Multiple Sclerose en sport