Zwanger en knakworst

Knakworsten zijn typische Nederlandse worstjes die geliefd zijn bij zowel volwassenen als kinderen. Vroeger at men vooral de ambachtelijke knakworsten die tijdens het eten een knakkend geluid maken, maar tegenwoordig worden er vaak de goedkopere knakworsten uit blik gegeten. Deze knakworsten kunnen zowel koud als warm gegeten worden. Maar is het voor zwangere vrouwen wel veilig om knakworsten koud te eten? Hoe gezond is het om tijdens de zwangerschap bewerkte vleessoorten zoals knakworsten te eten, en wat zijn de gevaren van de schadelijke stoffen in de knakworsten, zoals nitriet en PAK's?

Knakworst

De knakworst is eigenlijk de Nederlandse variant van de Duitse Frankfurter. Een knakworst is vergelijkbaar met een rookworst, alleen het formaat is veel kleiner. Dit maakt een knakworst meer geschikt als snack of als broodbeleg voor kinderen. De knakworst dankt zijn naam aan het knakkende geluid dat ontstaat als je een hap neemt. Omdat het collageenlaagje dat over de industriële knakworsten zit tegenwoordig niet meer zo stevig is, is dit typische knakgeluid verdwenen bij veel knakworsten.

Knakworst uit blik

De industriële knakworsten uit blik worden gemaakt van varkens- en/of rundvlees, waaraan, vanuit kostoverwegingen, water en goedkoper separatorvlees van onder andere kip of kalkoen wordt toegevoegd. Om het vlees en water te binden, worden er zetmelen en eiwitten toegevoegd. Verder kan er voor de smaak nog zout, kruiden, specerijen en aroma's of bouillonpoeders aan toegevoegd worden. Tenslotte worden knakworsten vrijwel altijd geconserveerd met nitriet. Industriële knakworsten worden meestal niet afgevuld in een darm of kunstdarm, maar worden omhuld door een laagje collageen. Ook worden de industriële knakworsten niet gerookt, maar krijgen ze de specifieke rooksmaak door rookaroma toe te voegen.

Ambachtelijke knakworst

Het grootste verschil tussen een ambachtelijke knakworst en een industriële knakworst uit blik of pot is dat een ambachtelijke knakworst een dikkere darm of kunstdarm bevat, waardoor de knakworst knakt als je erop bijt. De ambachtelijke knakworsten worden ook nog op hout gerookt in een rookkast waardoor ze een specifieke rooksmaak hebben. Tenslotte wordt er vaak kwalitatief beter vlees gebruikt voor ambachtelijke knakworsten. Door de duurdere ingrediënten en het meer bewerkelijke bereidingsproces, zijn ambachtelijke knakworsten vaak duurder dan de industriële varianten uit blik.

Bacteriën in knakworst

Knakworsten worden tijdens de bereiding gekookt om de worst te garen. Na het koken worden de ambachtelijke knakworsten ook nog gerookt op hout. Dit proces zorgt ervoor dat schadelijke bacteriën geen overlevingskans hebben. De industriële knakworsten worden in het blik gesteriliseerd, waardoor zelfs alle bacteriën zijn gedood en de knakworsten lang houdbaar zijn gemaakt.

Schadelijke stoffen in knakworst

Knakworsten zijn over het algemeen niet echt gezond te noemen. Ze bevatten veelal veel zout en verzadigde vetten. Daarbij wordt bewerkt vlees door het Voedingscentrum afgeraden omdat bewezen is dat deze vleessoorten kankerverwekkend kunnen zijn. Ook kunnen ze het risico op diabetes en een beroerte vergroten doordat er tijdens de bewerkingen van het vlees de kankerverwekkende nitrosaminen kunnen ontstaan.

PAK's

Bij het roken van knakworsten ontstaan er schadelijke stoffen, waaronder PAK's. Deze stoffen kunnen maag- en darmkanker veroorzaken. PAK's zijn ook aanwezig in het rookaroma dat wordt toegevoegd aan de industriële knakworsten, waardoor ook knakworsten uit blik dezelfde schadelijke stoffen bevatten.

Nitriet

Knakworsten worden geconserveerd met E250, ofwel nitriet. Nitriet zorgt er voor dat de zeer gevaarlijk bacterie Clostridium Botulinum geen kans heeft om te groeien in dit product. Ook zorgt nitriet voor een mooie kleur doordat het een binding aangaat met het ijzer. Normaal gesproken bindt zuurstof met ijzer waardoor vlees een grauwe grijze kleur krijgt. Als de binding met zuurstof voorkomen wordt doordat het ijzer al gebonden is met nitriet, behoudt het vlees de rode kleur. Deze binding van nitriet aan ijzer is in het menselijk lichaam echter onwenselijk, omdat er dan minder zuurstof door het ijzer in het bloed getransporteerd kan worden. Bij zwangere vrouwen kan een teveel aan nitriet in het bloed resulteren in zuurstoftekort bij de baby. Hierdoor kunnen zwangere vrouwen beter zorgen dat ze alleen lage concentraties nitriet binnenkrijgen.

Knakworst tijdens de zwangerschap

Tijdens de zwangerschap kun je veilig in beperkte mate knakworsten eten. Omdat alle knakworsten van te voren gegaard zijn, is het verwarmen van knakworsten niet perse nodig. Let wel op dat een open blik knakworsten niet te lang in de koelkast bewaard wordt. Ook mogen verse ambachtelijke knakworsten niet te lang bewaard worden. Daarbij is het ook niet aan te raden om teveel knakworsten te eten tijdens de zwangerschap. De gezondheidsraad geeft aan dat een hoeveelheid van 50 gram bewerkte vleessoorten per dag al schadelijk is. Dit komt erop neer dat ongeveer een knakworstje per dag een veilige hoeveelheid is. Dit geldt wel alleen als er die dag dan geen andere bewerkte vleessoorten gegeten worden. Dit advies geldt overigens niet alleen voor zwangere vrouwen, maar ook voor alle niet zwangere mensen.

Lees verder

• Zwanger en rookworst
• Zwanger en boterhamworst
• Zwanger en rosbief
• Zwanger en gekookte ham
• Zwanger en filet americain