Zwangerschap: week 9 t/m 12

Zwanger: echo, buik, buikpijn, symptomen, dagen, geslacht. Na twaalf weken zwangerschap is er een compleet mini-mensje, dat nog 28 weken de tijd heeft om uit te groeien tot volgroeide baby. Wat kan er mis gaan in week 9 tot en met 12 en hoe verloopt de ontwikkeling? Week 9 tot en met 12 komt overeen met 2 tot 3 maanden zwanger. Een spannende periode voor de meeste vrouwen. Aan het einde van deze periode maken de meeste vrouwen kenbaar dat ze zwanger zijn.

Week 9: dag 56 tot dag 63

In deze week is de vrouw twee maanden zwanger. De misselijkheid die vaak voorkomt tijdens de zwangerschap, kan nu erg hevig zijn. Vaak is deze in de ochtend het ergst. Door een licht ontbijt te nemen of de dag te beginnen met een kopje thee, kan de ergste misselijkheid voorkomen worden. De borsten van de zwangere vrouw worden ook zwaarder. Dit gebeurt onder invloed van hormonen. Dit zwaarder worden is nodig om de baby straks borstvoeding te kunnen geven. De borsten kunnen door het zwaarder worden ook pijnlijk aanvoelen. Ook de buik kan soms pijnlijk steken geven. Dit heeft te maken met de groei van de baarmoeder. De darmen van de vrouw zetten ook op waardoor broeken strakker gaan zitten.

Leek het embryo voorheen nog op een kikkervisje, nu verdwijnt het staartje helemaal. De handjes en voetjes lijken wel nog op die van een eend: met zwemvliesjes ertussen. Dit blijft nog een tijdje zo. De vingers en tenen worden verder afgewerkt en de vingerkootjes zijn al goed zichtbaar. De geslachtsorganen worden aangemaakt waardoor duidelijk wordt of het een jongen of meisje is.

Er wordt kraakbeen aangemaakt, dat later in de kinderjaren het bot en de beenderen zal gaan vormen. In het gezicht vormt zich het binnenoor en de neusgaten. De ogen verplaatsen zich naar de voorkant: voorheen zaten ze nog aan de zijkant. De oogleden zijn nog bedekt met huid. Het embryo heeft de ogen open maar kan nog niks zien. De baby is aan het einde van deze week 2 centimeter groot.

Week 10: 2 maanden zwanger

Vanaf de 10e week wordt het embryo een foetus genoemd. Nog twee weken, dan is de kritiek periode voorbij. De meeste aanlegfouten en afwijkingen komen in de eerste twaalf weken van de zwangerschap voor. Ruim de helft van de zwangerschappen eindigt in een miskraam, waarvan het grootste gedeelte al voor de vier weken zwangerschap. Toch blijft het nog even spannend tot twaalf weken zwangerschap.

De zwangere vrouw kan geur anders ervaren, het eten kan soms vies smaken, maar ook kan ze ineens dingen lekker vinden waar ze voorheen een afkeer van had. De reuk wordt veel sterker, waardoor ze luchtjes sterk kan waarnemen. In combinatie met misselijkheid is dit niet altijd even fijn.

Het staartje is nu helemaal verdwenen en de foetus begint steeds meer op een echt mensje te lijken. De ontwikkeling van handen en voeten krijgt deze week een flinke sprong: in slechts enkele dagen ontwikkelen deze zich heel snel. Hierbij zijn tenen en vingers heel goed zichtbaar. De gewrichten worden ontwikkeld: schouders, heupen, ellebogen en knieën. De foetus kan de armen en benen buigen. De bewegingen worden steeds sterker. Helaas is dit voor de vrouw nog niet te voelen.

De ogen en de oren worden verder ontwikkeld, de organen zijn allemaal gevormd maar moeten nog verder rijpen en ontwikkeld worden tot goed werkende organen. De foetus is nu 3 centimeter en weegt 3 gram.

Week 11

De aanmaak van het zwangerschapshormoon HCG is in deze week het hoogst. Veel vrouwen doen mee aan moeders voor moeders, en geven urine af. Uit deze urine wordt het HCG gehaald en in medicijnen verwerkt. Deze medicijnen zijn bedoeld voor vrouwen die moeilijk zwanger kunnen worden. Helaas wordt er ook misbruik gemaakt van het HCG-hormoon en toegediend aan mensen die willen afvallen.

Met het slikken van foliumzuur kan nu gestopt worden. De aanleg van hersens en ruggenmerg is volledig aangelegd. Het foliumzuur heeft geen extra functie meer. Toch kan het geen kwaad indien de vrouw het enige tijd door blijft slikken.

De foetus krijgt de komende weken een groeispurt. De kaken worden verder ontwikkeld en de ogen zijn nog steeds open. De foetus beweegt flink, dit is nog steeds niet voor de vrouw te voelen. Er wordt een begin gemaakt met slikken: de foetus drinkt van het vruchtwater. De placenta wordt in deze week aangemaakt, tezamen met de navelstreng. Deze zal de functie van de dooierzak gaan overnemen en de foetus voorzien van voedingsstoffen. Er ontwikkelt zich donshaar. De foetus is nu 4 centimeter groot en weegt 5 gram.

Week 12: einde eerste trimester

Het eerste trimester loopt van week 1 tot en met week 12. In de eerste 12 weken wordt een volledig mini-mensje gemaakt, compleet met organen, hart, ledematen, huid en haar. Voor veel vrouwen is hiermee een spannende periode voorbij. De kans op een miskraam neemt na de 12e week enorm af. Ook klachten als misselijkheid nemen dan af.

De toekomstige baby is helemaal klaar in aanleg. Alles is compleet. Nu begint de periode van groeien en verder ontwikkelen. De vingers en tenen worden compleet gemaakt met nageltjes. Deze zijn nog heel erg klein en zacht. De ogen van de baby gaan zich sluiten, om pas in het derde trimester weer open te gaan. Het is erg donker in de baarmoeder, de baby kan de ogen voorlopig toch niet gebruiken. De ogen worden ook compleet gemaakt met een iris. In de volgende weken zal dit steeds verder ontwikkeld worden. De baby is 5.5 centimeter en weegt 10 gram.

Wat kan er mis gaan in week 8 tot en met 12?

Hoewel de meeste aanlegfouten plaats vinden in de eerste zes weken, kan er ook later nog een fout worden gemaakt. Sommigen fouten zijn erfelijk bepaald, ander het gevolg van bijvoorbeeld een infectie. Wanneer de baby achterblijft in de groei, is dit vaak een teken van een aanlegfout. In sommige gevallen echter haalt de baby deze achterblijvende groei later weer in.

Wanneer ogen en oren niet goed ontwikkeld worden, ontstaat er blindheid of doofheid. Afwijkingen als het syndroom van down kunnen met behulp van een nekplooimeting soms opgespoord worden. Dit gebeurt tussen de 11e e de 13e zwangerschapsweek. Afwijkingen waarbij een fout in het DNA of chromosomen zit, kunnen niet behandeld worden. Door vroegtijdig te testen hierop, kan een vrouw samen met de partner wel de keus maken om de zwangerschap door te zetten of af te breken.

Lees verder

• Zwangerschap: week 1 t/m 4
• Zwangerschap: week 5 t/m 8
• Zwangerschap: week 13 t/m 16
• Zwangerschap: week 17 t/m 20
• Zwangerschap: week 21 t/m 24