Mastopathie: gespannen, pijnlijke borsten, vocht uit tepels

Gespannen, pijnlijke borsten is een vervelende klacht die sommige vrouwen treft. Mastopathie betekent 'pijnlijke borsten' en is een verzamelnaam voor verschillende goedaardige aandoeningen in het klierweefsel van de borsten. Mastopathie is een Grieks woord, waarbij mastos staat voor 'borsten' en pathie voor 'ziekte' of 'aandoening'. Je kan last hebben van mastopathie in één borst, maar ook in beide borsten.

• Wat is mastopathie?
• Symptomen van mastopathie
• Verschijnselen
• Cysten
• Twee vormen
• Cyclische mastopathie
• Niet-cyclische mastopathie
• Kan mastopathie kwaadaardig worden?
• Oorzaak van mastopathie
• Behandeling van mastopathie
• Zelfzorgmaatregelen
• Onverzadigde vetzuren
• Teunisbloemolie
• Medicatie
• Operatie

Wat is mastopathie?

Mastopathie is een verzamelnaam voor diverse goedaardige aandoeningen en klachten aan borsten. De klachten zijn pijnlijke, gevoelige en gespannen borsten. De borsten voelen stug aan, er zijn knobbeltjes voelbaar en en er kan vocht uit de tepels komen. In de periode vlak voor de menstruatie zijn de klachten het ergst. Ongeveer 1 op de 10 vrouwen heeft last van mastopathie.

Symptomen van mastopathie

Is mastopathie erg en welke klachten ervaar je?

Verschijnselen

Bij mastopathie kun je last hebben van de volgende klachten:

• pijnlijke borsten (mastodynie), (over)gevoelige borsten (aanraking is dan moeilijk te verdragen, zelfs een lichte aanraking kan al erg onaangenaam zijn)
• gespannen borsten, soms met zichtbare zwelling
• borsten voelen stug, onregelmatig aan en er zijn veel knobbeltjes voelbaar (knobbelig klierweefsel in de borsten), die van grootte kunnen veranderen of weer kunnen verdwijnen.
• soms komt er vocht uit één of beide tepels (het kan gaan om heldere, witte, gelige of groenige afscheiding)

Cysten

Bij onderzoek blijken de knobbeltjes te bestaan uit met vocht gevulde blaasjes, zogeheten 'cysten' (cysteuze mastopathie) of bindweefselknobbels of -strengetjes (fibro-adenomen). Vlak voor de menstruatie zijn de klachten vaak het ergst. Na de menstruatie nemen de klachten weer af. Mastopathie kan tijdens de overgang verergeren, weggaan of zich voor het eerst manifesteren. Na de overgang verdwijnt deze vervelende kwaal meestal weer.

Twee vormen

Er worden twee vormen van mastopathie onderscheiden:

Cyclische mastopathie

Deze vorm hangt gaat op en neer met de menstruatiecyclus. Grofweg drie tot zeven dagen voor de menstruatie heb je last van zware of gespannen borsten en soms stekende pijn. De borstklieren zwellen iets onder invloed van vrouwelijke geslachtshormonen.. Cyclische mastopathie gaat vaak gepaard met knobbeltjes in de borst.

Niet-cyclische mastopathie

Deze vorm komt minder vaak voor en hierbij is er geen vast patroon in te ontdekken. Er is geen verband met de menstruatiecyclus. De pijn is gelokaliseerd op een duidelijk aanwijsbare plek en wordt ervaren als brandend, scherp of knagend. Deze variant komt meer voor bij vrouwen boven de veertig jaar oud. Tijdens de overgang nemen de klachten vaak af maar daarna kunnen ze weer terug komen.

Oorzaak van mastopathie

Het is niet precies te zeggen waardoor de klachten worden veroorzaakt. Wel is duidelijk dat de klachten mede worden veroorzaakt door de invloed van vrouwelijke geslachtshormonen op het borstklierweefsel. Daarom zijn de klachten voorafgaande aan de menstruatie heviger. De klachten kunnen op een willekeurig moment in de vruchtbare levensfase van de vrouw ontstaan, waarna ze vaak weer verdwijnen na de overgang.

Behandeling van mastopathie

Zelfzorgmaatregelen

Ga allereerst na onder welke omstandigheden je het minste last hebt van mastopathie. Draag bij voorkeur een goed steunende en passende (sport)beha, het beste zonder beugels en met brede schouderbandjes. Een dergelijke beha geeft extra steun wat van positieve invloed is op de klachten. Laat je goed adviseren in een lingeriezaak. Voorts is het verstandig om voor warme kleding te zorgen, want kou kan de klachten bij mastopathie verergeren. Een warme douche of warmtekompressen kunnen verlichting geven van de klachten, hoewel bij sommige vrouwen kou juist verzachtend werkt; zij kunnen tijdelijk een cold pack tegen de pijnlijke zwelling houden. Je bent er snel genoeg achter wat bij jou het beste helpt.

Onverzadigde vetzuren

Er is mogelijk een verband tussen een tekort aan onverzadigde vetzuren en het ontstaan van mastopathie. Borstcentrum Máxima (waar een mastopathiepoli is) raadt daarom aan om te zorgen voor meer onverzadigde vetzuren in de voeding door je brood te besmeren met dieetmargarine of dieethalvarine en te bakken in vloeibaar bak- en braadvet of olie.

Teunisbloemolie

Teunisbloemolie1 maal daags 1 capsule, biedt in zo'n 40% van de gevallen verlichting van de klachten.

Medicatie

In overleg met je (huis)arts kun je pijnstillers gebruiken. Het gebruik van een (andere) anticonceptiepil helpt in sommige gevallen. Bij ernstige klachten van mastopathie kan een medicamenteuze behandeling overwogen worden (hormonale behandeling).

Operatie

Bij mastopathie die is gelokaliseerd op een duidelijk aanwijsbare plek in de borst kan de knobbel middels een operatie verwijderd worden. Dit geeft echter geen garantie dat je klachten daarna verdwenen zijn. Bovendien kan het littekenweefsel in de borst als gevolg van de operatie later ook weer pijnklachten geven.

Lees verder

• Tepelafscheiding: oorzaken vocht, bloed of etter uit tepel
• Pijnlijke borsten: oorzaak borstpijn of gevoelige borsten
• Tepelkloven: behandelen, voorkomen en verzorgen zalf & crème
• Mastitis: borstontsteking symptomen, oorzaak en behandeling
• Striae of striemen: verwijderen, verminderen en voorkomen