Wat is er tegen dementie te doen?

Dementie is een veel voorkomende ziekte. Het is erg vervelend als je het hebt, je hebt het in het begin heel goed door, maar je kunt er niks aan doen. Hoe ouder je bent hoe meer kans je hebt op dementie. Wat is er precies tegen dementie te doen? Hoe wordt de diagnose gesteld? En hoe wordt de dementerende behandeld?

Diagnose

Het is heel moeilijk om de eerste symptomen van verschillende vormen van dementie te herkennen. Wanneer iemand vergeetachtig wordt lijkt het dat het gewoon bij het ouder worden hoort. Iemand die licht begint te dementeren kan de vergeetachtigheid ook nog goed verbloemen. Vaak is het de familie die het het eerst ontdekt. De familie merkt dan dat de persoon zich anders gaat gedragen, niet meer zo spontaan is en zich terug gaat trekken. Als de familie wil weten wat er precies aan de hand is moet er een diagnose worden gesteld. De huisarts doet dat door een gesprek met degene zelf te voeren, maar ook met de partner en andere mensen om die persoon heen. De huisarts probeert op 2 vragen antwoord te krijgen:

• Gaat het inderdaad om dementie?
• Zo ja, wat is dan de oorzaak?

De huisarts probeert antwoord op de vragen te vinden door kleine vraagjes te stellen over dingen die gebeurt zijn of over feiten bijvoorbeeld:

• Hoe oud bent u?
• Wat is uw geboortedatum?
• Welke dag is het vandaag?
• In welke maand zitten we?
• Welk jaar is het?
• Wanneer was de eerste Wereldoorlog?
• Wat is de naam van de koningin?
• Waar bent u nu?
• Terug tellen van 20 naar 1
• Wat hebt u net gedaan?
• Hoe laat bent u vanmorgen opgestaan?

De huisarts kan ook in het begin van het gesprek bijvoorbeeld een adres noemen en dat aan het eind weer terug vragen.
Dementie kan verschillende oorzaken hebben, bijv. gebruik van bepaalde medicijnen, schildklierproblemen, hartproblemen, psychische problemen (depressies), ouderdom. Om antwoord te vinden op de vraag wat voor soort dementie (Alzheimer, vasculaire dementie, ziekte van Pick enz.) het is, wijst de huisarts de patiënt door naar bijvoorbeeld een neuroloog. De neuroloog kan bijvoorbeeld hersenscans maken of bloedonderzoek doen. In 90% van de gevallen kan er een juiste diagnose gesteld worden.

Een hersenscan kan een beeld geven van welke veranderingen in iemands hersenen plaatsvinden. Een CT scan laat beelden zien van ‘plakjes’ van de hersenen. Er is ook een MRI scan. Een MRI scan geeft een heel duidelijk beeld van de hersenen. En de veranderingen in de hersenen.

het is heel belangrijk dat er een goede diagnose gesteld word. Er kan daardoor worden bekeken welke zorg een patiënt nodig heeft, een je kunt je beter voorbereiden op de toekomst.

Behandeling

Er is geen behandeling die dementie geneest. Er zijn wel medicijnen die de snelheid van de achteruitgang kunnen vertragen/remmen. Maar deze medicijnen zijn niet voor iedereen geschikt. Ze worden meestal alleen voorgeschreven voor het beginstadium tot de middelste fase van de ziekte. Er zijn regels afgesproken om te bepalen wanneer iemand de medicijnen mag gebruiken. Elk persoon reageert anders op de medicijnen, sommige mensen gaan vooruit terwijl anderen er helemaal niets aan hebben. Als iemand baat bij de medicijnen heeft, duurt de werking meestal ongeveer een jaar, de achteruitgang gaat naar dat jaar gewoon verder. Soms is het ook helemaal niet fijn voor de patiënt als hij medicijnen krijgt. Als iemand in de eerste fase zit en medicijnen krijgt en zich er erg naar onder voelt dat hij alles vergeet, kan dat gevoel blijven door de medicijnen. Diegene blijft dan door de medicijnen langer in de eerste fase. Als diegene in een verder stadium komt (zonder medicijnen) kan het zijn dat hij of zij er niks meer van merkt dat hij vergeetachtig/dementerend is. De persoon is dan veel gelukkiger zonder medicijnen.

Euthanasie

Sommige mensen vinden het eindstadium van dementie niet menswaardig. Ze vinden dat het leven dan geen zin meer heeft. Met een euthanasieverklaring denken ze vast te leggen dat, als het zover komt, een arts zal ingrijpen. Dat is niet het geval. Euthanasie is aan strenge regels gebonden. Een dementerende kan in het eindstadium niet meer zelf om euthanasie vragen (de dementerende is het document waarschijnlijk al lang vergeten). Hij kan niet aangeven of hij nog achter het verzoek staat en of er sprake is van ondraaglijk lijden, wat voor een arts, naast het persoonlijke verzoek, voorwaarde is om een euthanasievraag serieus in overweging te nemen.

Zorg

Er wordt geprobeerd de dementerende zo lang mogelijk thuis te laten wonen, maar als dat niet meer wil, dan kan de dementerende naar een verpleeghuis gaan. Vaak is er een aparte afdeling in een verpleeghuis voor dementerende mensen, dat heet de psychogeriatrische (psycho = geest, geriatrie = geneeskunde voor ouderen) afdeling. Op die afdeling verblijven vaak 15 tot 30 mensen.

In het begin is het erg wennen voor de dementerende in het verpleeghuis. Er worden vaak activiteiten met de bewoners gaan bijv. bingo een quiz, optredens van koren, voorstellingen. Het is ook erg goed om geheugen spelletjes te doen bijvoorbeeld: cd’s draaien uit de tijd van de persoon, fotoalbums bekijken, oude recepten maken, geuren van vroeger ruiken (koffie, kaneel, cake, kruiden, enz.), Verhalen voor lezen, enz.. vaak geven de dingen van vroeger een beetje houvast.
Veel mensen vinden het moeilijk om op bezoek te gaan in het verpleeghuis. Ze hebben vaak schuldgevoelens en verdriet. Vaak vraagt de dementerende of hij of zij mee naar huis mag. Veel mensen vinden het op bezoek gaan zinloos, omdat het soms alleen maar verdriet oproept. Vaak worden er in verpleeghuizen gespreksgroepen gehouden. Je kunt je ervaringen en gevoelens met anderen delen.

Alzheimer café

In sommige dorpen en steden zijn Alzheimer cafés. Een Alzheimer café is een bijeenkomst voor mensen die zelf dementerend zijn, de familie ervan, en alle mensen die er in geïnteresseerd zijn. De bijeenkomsten zijn meestal 1 keer per maand. Je kunt bij het Alzheimer café terecht als je informatie wilt, ervaringen wilt delen, of een gesprek met iemand wilt. Er is meestal ook een professioneel hulpverlener aanwezig.

Lees verder

• De symptomen en de fasen van dementie
• Welke vormen van dementie zijn er?
• Hoe ga je om met dementie?
• Onderzoek naar dementie
• De oorzaken van dementie