Jeukende hoofdhuid met wondjes, korstjes, bultjes, schilfers

Een jeukende hoofdhuid is een lastig probleem. Veel mensen hebben last van jeukende hoofdhuid met wondjes, korstjes, bultjes of schilfers. De ernst en mate van jeuk op het hoofd kunnen enorm variëren. Een ontsteking van de hoofdhuid ligt ten grondslag aan een jeukende hoofdhuid. Er zijn verschillende oorzaken voor jeuk op het behaarde hoofd aan te wijzen en over het algemeen is het onschuldig. Jeuk op de hoofdhuid kan gepaard gaan met andere klachten, zoals wondjes, korstjes, bultjes en schilfers. De meest voorkomende oorzaken van een jeukende hoofdhuid met wondjes, korstjes, bultjes en/of schilfers passeren de revue, zoals seborroïsch eczeem, psoriasis van het behaarde hoofd, hoofdschimmel, allergisch contacteczeem, puistjes op de hoofdhuid, droge hoofdhuid, hoofdluis, aanhoudende stress en spanning, warmte (broeierigheid), folliculitis en een traag werkende schildklier. Dit laatste komt vooral bij vrouwen voor.

• Jeukende hoofdhuid is een symptoom
• Alarmsymptomen
• Jeukende hoofdhuid door eczeem
• Seborroïsch eczeem (hoofdroos)
• Allergisch contacteczeem
• Psoriasis van het behaarde hoofd
• Hoofdschimmel: schimmelinfectie op het behaarde hoofd
• Puistjes op de hoofdhuid
• Jeuk op het hoofd door droge hoofdhuid
• Jeuk op het hoofd door hoofdluis
• Stress
• Jeukende hoofdhuid door warmte
• Folliculitis
• Traag werkende schildklier
• Jeuk op hoofd door schurft
• Andere oorzaken van een jeukende hoofdhuid
• Te weinig of te vaak wassen van het haar
• Huidkanker op de hoofdhuid
• Hormonale veranderingen
• Diabetes
• Bepaalde medicijnen
• Auto-immuunziekten
• Voedingsdeficiënties
• Externe factoren en luchtvervuiling

Jeukende hoofdhuid is een symptoom

Een jeukende hoofdhuid is een vervelende klacht en als je eenmaal begint met krabben dan is vaak het hek van de dam en is het moeilijk om ermee te stoppen. Als je eenmaal in de jeuk-krab-jeuk-cyclus bent geraakt, is het moeilijk om eruit te komen. Het is irritant als je hoofd jeukt, niet alleen omdat het zo moeilijk is om niet te krabben, maar ook omdat het meestal een symptoom is van iets anders. Een jeukende hoofdhuid kan gepaard gaan met andere klachten als wondjes, korstjes, bultjes en schilfers. Er zijn veel mogelijke oorzaken waarom je hoofd jeukt en de meeste van hen zijn gemakkelijk om te behandelen.

Alarmsymptomen

Een jeukende hoofdhuid die langer dan één week aanhoudt, pijnlijk is, gepaard gaat met zweren of een zwelling, ernstig jeukt of nog intenser gaat jeuken, is het verstandig om je huisarts te raadplegen.

Jeukende hoofdhuid door eczeem

Seborroïsch eczeem (hoofdroos)

Seborroïsch eczeem is veelvoorkomende, onschuldige, niet besmettelijke aandoening, welke gepaard gaat met schilfering van de huid en rode en jeukende plekken. Het komt vooral voor op de hoofdhuid, het gezicht en de borst. Zowel kinderen als volwassenen kunnen er last van hebben. Het is deze vorm van eczeem die hoofdroos veroorzaakt en het wordt daarom ook wel 'seborroisch eczeem van de hoofdhuid' genoemd. Het betreft een milde, jeukende ontsteking van de hoofdhuid. De uitlokkende factor is een gist die van nature op het behaarde hoofd voorkomt. De ontsteking veroorzaakt schilfering, die er fijn en wit, of juist gelig en grof uitziet. De schilfers zitten bij roos niet vast op de hoofdhuid (zoals bijvoorbeeld bij psoriasis wel het geval is). Deze vorm van eczeem is goed te bestrijden met relatief eenvoudige middelen als crèmes, zalven en anti-roos shampoo. Wel is het vervelend dat na het beëindigen van de behandeling hoofdroos weer kan terugkomen.

Allergisch contacteczeem

Wanneer je huid in aanraking komt met stoffen waar je allergisch voor bent, dan kan een eczeemreactie ontstaan. Contactallergie op het behaarde hoofd wordt vaak veroorzaakt door de volgende zaken:

• haarverf-producten
• crèmespoeling
• stylinggels

Bij zeer acute reacties wordt je hoofdhuid vooral nattend en pijnlijk. Minder acute reacties kenmerken zich door schilfering en jeuk. Bij allergisch contacteczeem kan er zo nodig door huidtesten onderzoek worden verricht naar de oorzaak van het eczeem.

Psoriasis van het behaarde hoofd

Psoriasis is een chronische huidziekte met veelal een wisselend beloop. Vooral aan de strekzijde van de ledematen vormen zich enigszins verhoogde, roodachtige vlekken van verschillende grootte en vorm. Deze plekken zijn bedekt met een grauwwitte, mica-achtige schubben. De hoofdhuid doet vaak mee bij psoriasis. Psoriasis op het behaarde hoofd kan behoorlijk jeuken. Typisch voor psoriasis is dat de schilfers (in tegenstelling tot bijvoorbeeld roos) vrij vast zitten aan de hoofdhuid. Voorkeurslocaties (op het behaarde hoofd) zijn het gebied achter de oren en de achterkant van het hoofd.

Hoofdschimmel: schimmelinfectie op het behaarde hoofd

Hoofdschimmel wordt ook wel 'tinea capitis' of 'ringworm' genoemd. Hoofdschimmel wordt veroorzaakt door een schimmelinfectie op het behaarde hoofd, de wenkbrauwen en de wimpers en komt vooral bij kinderen voor, nauwelijks bij volwassenen. De ernst kan sterk variëren. Het kan bij hoofdschimmel gaan om een oppervlakkige schilfering van de hoofdhuid tot het ontstaan van kale plekken en diepe abcessen. Een schimmelinfectie op de hoofdhuid gaat gepaard met veel jeuk. De meeste schimmelinfecties op het hoofd zorgen voor schilferende plekken, met haaruitval.

Puistjes op de hoofdhuid

Puistjes kunnen zich ook manifesteren op het behaarde hoofd. Dit gaat vaak gepaard met jeuk en krabneigingen. Pityrosporon folliculitis is de meest voorkomende oorzaak van puistjes op het hoofd. Hierbij is sprake van een ontsteking van de haarzakjes. De ontsteking wordt uitgelokt door een infectie met gisten in de haarzakjes. Dit geeft puistjes ter grootte van speldenknoppen.

Jeuk op het hoofd door droge hoofdhuid

Een droge huid kan erg vervelend zijn. Het kan gepaard gaan met jeuk en krabeffecten. Een droge huid wordt vaak veroorzaakt door externe omgevingsfactoren, zoals een droge lucht, het veelvuldig wassen met zeep en lang en warm douchen. Droge lucht doet zich vooral voor in de wintermaanden, wanneer er sprake is van een droge kou buiten en een droge lucht door de centrale verwarming binnenshuis.

Jeuk op het hoofd door hoofdluis

Hoofdluizen zijn een veelvoorkomend probleem onder schoolkinderen en vooral na vakanties waart de hoofdluis op veel scholen rond. Een hoofdluis is een vleugelloze, parasitaire insect van ongeveer 3 millimeter groot en grijsblauw van kleur. Nadat hij zich vol heeft gezogen met bloed (uit de hoofdhuid), is het beestje roodbruin van kleur. Hoofdluis verspreidt zich in een rap tempo. Snel ingrijpen is daarom van groot belang, zodra ze ontdekt worden. Een beet van de hoofdluis brengt veel jeuk voort. De plekjes waar hij zich heeft volgezogen, zien eruit als kleine rode puntjes en zwellinkjes tussen de haren.

Stress

Aanhoudende stress en spanning kan intense jeuk op de hoofdhuid geven. Uiteraard kan dit gepaard gaan met krabeffecten.

Jeukende hoofdhuid door warmte

Jeuk kan ook ontstaan bij zweten of warmte op het hoofdhuid, bijvoorbeeld na sporten of het verrichten van een andere lichamelijke inspanning.

Folliculitis

Folliculitis duidt op een ontsteking van het bovenste deel van het haarzakje of haarfollikel. Vaak ontstaat de ontsteking als gevolg van een infectie met een bacterie, een schimmel, een virus of een gist. Ter plekke van het haarzakje verschijnt vaak een ontsierend puskopje. Veelal gaat het gepaard met een jeukende, irriterende of pijnlijke huid. Een folliculitis gaat meestal spontaan over.

Traag werkende schildklier

Een jeukende hoofdhuid kan ook optreden bij een te traag werkende schildklier (hypothyreoïdie). Je hebt dan jeuk, maar er zijn dan geen huidafwijkingen op de hoofdhuid zichtbaar die de jeuk kunnen verklaren. Er kunnen natuurlijk wel krabeffecten zichtbaar zijn. Bij hypothyreoïdie is er een te lage productie van schildklierhormonen, als gevolg waarvan allerlei lichaamsfuncties langzamer verlopen. Het wordt vooral gezien bij vrouwen die ouder zijn dan 40 jaar, maar jongere vrouwen en mannen kunnen er ook last van krijgen.

Hypothyreoïdie symptomen
De belangrijkste symptomen van een traag werkende schildklier zijn:

• vermoeidheid;
• (onverklaarbare) gewichtstoename;
• obstipatie (verstopping);
• hese stem;
• overgevoeligheid voor kou;
• algemene haaruitval;
• vrouwen kunnen last krijgen van een zware menstruatie.

Jeuk op hoofd door schurft

Schurft of scabiës geeft heftige jeuk, vooral ’s nachts en het ontstaat door schurftmijten. Dit zijn kleine, spinachtige beestjes die gangetjes graaft in de huid. Schurft is een besmettelijke huidziekte die je vooral kunt krijgen bij intensieve lichamelijke verzorging van iemand met schurft, seksueel contact, gezamenlijk gebruik van beddengoed, handdoeken, kleding, etc. Bij volwassenen zijn er bijna nooit afwijkingen in het gezicht of op het behaarde hoofd, maar bij heel jonge kinderen komt dat wel voor.

Andere oorzaken van een jeukende hoofdhuid

Te weinig of te vaak wassen van het haar

In een wereld waar haarverzorging hoog op de prioriteitenlijst staat, kan zowel te weinig als te vaak wassen de balans van de hoofdhuid verstoren. Bij te weinig wassen bouwen vuil, oliën en dode huidcellen zich op, wat de poriën kan verstoppen en irritatie kan veroorzaken. Maar ook bij te vaak wassen verliest de hoofdhuid haar natuurlijke oliën, waardoor ze uitdroogt en jeuk kan ontstaan. Een gebalanceerde wasroutine is dus essentieel: voor de meeste mensen betekent dit zo’n twee tot drie keer per week wassen met een milde shampoo.

Huidkanker op de hoofdhuid

Een jeukende hoofdhuid kan soms een vroeg signaal zijn van huidkanker, zoals basaalcelcarcinoom of paveiselcelcarcinoom, vooral bij mensen die veel tijd buiten doorbrengen zonder hoofddeksel. Deze vormen van huidkanker kunnen zich ontwikkelen in kleine, soms jeukende knobbeltjes of schilferige plekken die niet genezen. Omdat de hoofdhuid vaak vergeten wordt bij zonbescherming, is het extra belangrijk om bij ongewone huidveranderingen een dermatoloog te raadplegen.

Hormonale veranderingen

Hormonen sturen onze stemming, gezondheid en – verrassend genoeg – ook de conditie van onze hoofdhuid aan. Tijdens de puberteit, zwangerschap en menopauze kunnen Hormonale schommelingen de talgproductie beïnvloeden, waardoor de hoofdhuid droger of juist vetter wordt. Deze veranderingen kunnen jeuk en irritatie veroorzaken. Het is dus niet vreemd dat veel vrouwen rond deze tijden hun verzorgingsroutine moeten aanpassen om de gezondheid van hun hoofdhuid te behouden.

Diabetes

Diabetes beïnvloedt niet alleen de bloedsuikerspiegel, maar ook de gezondheid van de huid. Een jeukende, droge hoofdhuid komt vaak voor bij diabetespatiënten, doordat de bloedtoevoer naar de huid vermindert. Dit kan de vochtbalans van de huid verstoren, wat een droge, schilferige huid veroorzaakt. Een regelmatige hydratatie en een voedend dieet kunnen hierbij helpen, en een bezoek aan de huisarts kan advies geven over specifieke huidverzorging voor diabetici.

Bepaalde medicijnen

Sommige medicijnen kunnen een onverwachte bijwerking hebben: een jeukende hoofdhuid. Dit geldt vooral voor medicijnen die de huid uitdrogen, zoals bepaalde bloeddrukverlagers, statines en sommige pijnstillers. De bijwerking ontstaat doordat deze medicijnen de vochthuishouding van de huid beïnvloeden. Als een medicijn jeuk veroorzaakt, kan de huisarts een alternatieve behandeling of een ondersteunende, hydraterende hoofdhuidverzorging aanbevelen.

Auto-immuunziekten

Systemische lupus erythematosus (SLE) en dermatomyositis zijn auto-immuunziekten die zich ook op de hoofdhuid kunnen uiten. Naast jeuk veroorzaken ze vaak rode, gevoelige plekken en zelfs haaruitval. Deze aandoeningen komen relatief weinig voor, maar kunnen hardnekkig zijn. Bij symptomen zoals deze is een doorverwijzing naar een dermatoloog of reumatoloog essentieel voor een juiste diagnose en behandeling.

Voedingsdeficiënties

Een tekort aan essentiële vitamines en mineralen, zoals vitamine B, vitamine D, zink en ijzer, kan leiden tot een droge en jeukende hoofdhuid. Een uitgebalanceerd dieet helpt de hoofdhuid gezond te houden. Vooral ijzer en zink zijn essentieel voor de celregeneratie en de natuurlijke bescherming van de huidbarrière. Een tekort aan deze voedingsstoffen kan resulteren in broze nagels, haaruitval en een hoofdhuid die snel uitdroogt. Het aanvullen van deze tekorten met voeding of supplementen kan helpen om de klachten te verminderen.

Externe factoren en luchtvervuiling

Omgevingsfactoren zoals luchtvervuiling, rook en zelfs de hardheid van het kraanwater kunnen de hoofdhuid irriteren en uitdrogen. Luchtvervuiling kan leiden tot een ophoping van vuil en gifstoffen op de huid, die jeuk en ontsteking veroorzaken. Ook hard water, dat rijk is aan mineralen zoals calcium en magnesium, kan de natuurlijke balans van de hoofdhuid verstoren en uitdroging veroorzaken. Beschermende haarproducten en het dragen van een hoed in vervuilde gebieden kunnen helpen om deze factoren te beperken.

Lees verder

• Jeukende huid of jeuk: oorzaken van jeuk en soorten jeuk
• Brandende hoofdhuid: oorzaken van een branderige hoofdhuid
• Rode bultjes op hoofdhuid met pijn of jeuk: oorzaken
• Hoofdroos: behandeling (anti-roosshampoo) en symptomen
• Jeukende hoofdhuid: symptomen en oorzaken jeuk op het hoofd