Euthanasie bij coma: hoe gaat dat in zijn werk?

Indien men langdurig – soms jaren - in coma ligt, dan gaat het om een uitzichtloos bestaan. Ondanks dat men geen pijn heeft, vormt het voor velen een niet acceptabele manier van leven. Men wil niet eindeloos in een ziekenhuisbed liggen in de hoop dat men eens of niet wakker wordt. Bij coma is er vaak ernstige schade aan de hersenen, waardoor ook de mate van wakker worden en cognitiviteit wordt beïnvloed. Hoe kan men bij coma na verloop van tijd overgaan tot euthanaseren?

Euthanasie bij coma

• Wat houdt euthanasie bij coma in?
• Ongeneeslijk ziek
• Wilsverklaring
• Eisen
• Hoe wordt het uitgevoerd?
• Vredig einde en rouwen

Wat houdt euthanasie bij coma in?

Door toedoen van een ongeluk, ernstig letsel of door heftige reactie van het lichaam bij allergie of vergiftiging kan shock optreden. Dit houdt een ernstige bloedonderdruk in, doordat de spanning om bloedvaten wegvalt. Oftewel delen van het lichaam krijgen onvoldoende zuurstofrijk bloed aangeleverd, waardoor lichaamsdelen, -processen en organen minder goed functioneren. Het kan dermate veel hersenschade opleveren, dat de cognitiviteit wordt beïnvloed. Een deel van de hersenen kan daarbij uitvallen, waarbij de persoon in coma raakt. Afhankelijk van de ernst van het letsel en duur van de coma wordt de mentale capaciteit, geheugen en motoriek aangetast. Het kan inhouden dat men na diepe coma in langdurige coma vigil terechtkomt. De persoon reageert met reflexen, echter heeft geen bewustzijn. Dit kan jarenlang aanhouden. Vanuit het oogpunt van de menselijkheid, realiteitsbesef en medeleven is het de vraag of men deze situatie moet laten voortduren.

Ongeneeslijk ziek

Om bij iemand euthanasie te kunnen uitvoeren, dient men ongeneeslijk ziek te zijn en het lijden ondraaglijk is. Oftewel er is sprake van een uitzichtloos bestaan, waarbij men continu in pijn is of ernstige overlast heeft. Probleem bij een comageval is, dat men de mate van overlast niet kan aangeven. De persoon verkeert in een toestand, waarbij het bewustzijn is verdwenen en men ook geen pijn heeft. Het is dan ook de vraag of men aan de voorwaarden voor euthanasie kan voldoen. Men kan zelf namelijk niet meer aangeven wat zijn of haar wensen zijn. Hoe kan dan wel euthanasie worden uitgevoerd?

Wilsverklaring

De enige mogelijkheid waarbij de comapatiënt kan worden geëuthanaseerd, is als men reeds vooraf een wilsverklaring heeft opgesteld. Dit betekent dat men via de notaris een euthanasieverklaring heeft opgesteld. Daarmee geeft de persoon aan dat men in bepaalde omstandigheden wel euthanasie kan uitvoeren. Denk aan ernstige invaliditeit, aanhoudend lijden, uitzichtloos bestaan of het niet uit een coma kunnen komen.

Eisen

Hulp bij het op een medische wijze versneld laten sterven van een persoon, dient aan verschillende eisen te worden voldaan. De omstandigheid dient door een tweetal artsen te worden beoordeeld, zodat alles zorgvuldig wordt gedaan. Het dient aan de volgende eisen te voldoen:

• het moet gaan om een vrijwillig besluit. Omdat de persoon in dit geval niet zijn wens kenbaar kan maken, dient men de wilsverklaring te gebruiken. Het verzoek komt dus van de familie of partner, waarbij men vooraf de wil heeft vastgelegd;
• er is sprake van een uitzichtloos bestaan. De comapatiënt is al lange tijd niet bij bewustzijn en het lijkt erop dat het nog lang gaat duren. De kans is daarbij groot dat er ernstige schade aan de hersenen of de cognitiviteit is opgetreden;
• door de wilsverklaring geeft men aan dat men compleet op de hoogte is van de procedure en wat de consequenties daarvan zijn;
• andere behandelingsmethoden hebben geen baat gehad en dus is men strikt genomen uitbehandeld.

Indien beide artsen van mening zijn, dat aan deze punten is voldaan dan kan de procedure worden uitgevoerd. Let wel dat al het papierwerk door de juiste instanties, artsen en G.G.D. is beoordeeld en goedgekeurd.

Hoe wordt het uitgevoerd?

Is het papierwerk geregeld dan kan de familie zelf beslissen, wanneer het euthanaseren werkelijk plaatsvindt. Normaal wordt Thiopental of Propofol geïnjecteerd om de persoon in een coma te brengen, echter in dit geval is dat overbodig. Daarna wordt een sterke spierverslapper gebruikt, denk aan Atracurium of Rocuronium. Het zorgt ervoor dat de ademhalingsspieren verslappen, waardoor de ademhaling tot stilstand komt. Deze manier van werken is alom geaccepteerd en wordt als de meest humane manier van euthanaseren beschouwd. Het wordt daarom ook als richtlijn voorgeschreven.

Vredig einde en rouwen

Omdat de naasten langdurig medeleven hebben moeten betuigen, vormt het euthanaseren een waardige manier om afscheid te nemen. Het idee dat men zonder pijn is komen te overlijden, kan voor de naaste ook opluchting geven. De comapatiënt hoeft niet meer te lijden en is vredig heen gegaan. Het afsluiten van dit moeilijke hoofdstuk geeft de mogelijkheid om te rouwen voor de overledene, zodat het een plekje kan worden gegeven.

Stelt u een hypotheekovereenkomst op via de notaris denk dan ook eens na over het opstellen van een wilsbeschikking. Het kan bij een onverhoopte coma een langdurig uitzichtloos bestaan vermijden.

Lees verder

• Kunstmatige coma: waarom wordt iemand in coma gehouden?
• Coma na shock bij letsel of ziekte: wat zijn de gevolgen?
• Comazuipen: ernstige gevolgen ontwikkeling hersenen puber
• Toenemend aantal kankerpatiënten kiest voor euthanasie!