Knobbeltje voor het oor: verwijderen gezwel oorspeekselklier

Voor een goede vochtigheid en hygiëne in de mond zorgen klieren voor speekselaanmaak. De grootste klier zit bij het oor en wordt toepasselijk de oorspeekselklier genoemd. Het weefsel is gevoelig voor woekering, waardoor men een knobbel kan krijgen. In eerste instantie gaat het om een goedaardig gezwel, echter het dient via een gecompliceerde operatie te worden verwijderd. Wat houdt een parotidectomie in, waarom is het noodzakelijk om het te laten verwijderen en wat kunnen de complicaties zijn?

Parotidectomie

• Klieren voor speeksel
• Knobbel bij oor
• Noodzaak om te laten verwijderen
• De operatie: parotidectomie
• Complicaties

Klieren voor speeksel

De klier bij het oor is van de speekselproducerende klieren de grootste. Naast de oorspeekselklier heeft men eveneens de onderkaak- en de ondertongspeekselklier (lit.1). Voor voldoende speekselaanvoer zijn alle klieren essentieel, zodat een goede vochtigheid en hygiëne in de mond van toepassing is. Omdat deze klier relatief groot is, is het extra gevoelig voor weefselaantasting. Het kan voorkomen dat er wildgroei ontstaat, waarbij weefsel overmatig wordt aangemaakt.

Knobbel bij oor

De klier ligt direct voor het oor, waarbij het onder een deel van de wang ligt. Het zit als het ware onder het zachte wangweefsel tot aan het oor. Het heeft ongeveer het formaat van een duim en is dus circa twee tot drie centimeter lang. Indien aan deze klier vergroeiingen ontstaan, zal er voor het oor een onderhuidse nodus ontstaan oftewel er wordt een knobbeltje zichtbaar. Het komt meestal voor onder de oorlel in de wangregio. Het gaat daarbij om een pleiomorf adenoom. Het kan bij deze grote speekselklier van toepassing zijn, als ook in de kleine submucosale kliertjes van het slijmvlies (lit.2). Oftewel de vergroeiing kan strikt genomen in de ademhalings- als voedselwegen voordoen. Omdat deze klier relatief groot is, is de kans groot dat het juist daar van toepassing is. Een andere reden waarom de klier kan opzetten, is door toedoen van de bof. Dit is een meestal onschuldige virale kinderziekte, waartegen men op jeugdige leeftijd twee vaccinaties krijgt.

Noodzaak om te laten verwijderen

Ondanks dat de vergroeiing benigne is oftewel goedaardig, dient het te worden verwijderd. Het tast de speekselproductie overmatig aan. Daarnaast is er een kans dat het maligne wordt. In dat geval is er sprake van een kankergezwel, welke eveneens kan uitzaaien. Probleem bij verwijdering is eveneens dat het compleet moet worden verwijderd. Er bestaat kans op recidive, waardoor men de kwaadaardige variant kan krijgen. Ondanks dat het gezwel klein is, heeft het een beruchte status. Iets onschuldigs kan in iets gevaarlijks veranderen! Het is dus noodzaak dat het gezwel op een behendige manier en compleet wordt weggesneden, zonder dat zenuwen worden beschadigd.

De operatie: parotidectomie

Afhankelijk van de ernst en hoe men zelf reageert kan een lokale verdoving of een algehele narcose worden toegepast. Het gaat om een opname van één en soms meerdere dagen. Om het gezwel tijdens de parotidectomie te kunnen verwijderen, wordt een Y-vormige incisie (lit.3) gemaakt. Het is belangrijk om eerst de aangezichtszenuw te lokaliseren, zodat deze niet wordt beschadigd. Vervolgens wordt de gehele oorspeekselklier om de zenuw weggesneden. Dit is een technisch moeilijke operatie en daarom neemt het enkele uren in beslag. Het verwijderde weefsel wordt verder onderzocht of het maligne of benigne betreft. Omdat de wond soms kan gaan etteren of vocht afgeeft, blijft een tijdelijke drain achter.

Complicaties

Tijdens de procedure is er een kleine kans dat de aangezichtszenuw iets beschadigd raakt, omdat de vergroeiing eromheen kan zitten. Daarnaast zitten binnen de klier enkele eindvertakkingen van de zenuw. Door een beschadiging kan men de controle over de gezichtsspieren verliezen, waardoor de helft van het gezicht gevoelloos is. Deze omstandigheid tracht men altijd te vermijden, door de zenuw zo goed als mogelijk te sparen. Aanvullend is er een kleine kans op recidive, waarbij het gezwel terugkomt en het maligne kan zijn. Een deels beschadigde zenuw kan herstellen, echter het herstel neemt maanden tot soms een half jaar of langer in beslag. Bij praktisch alle patiënten treedt aanvullend het syndroom van Frey op (lit.3, 4). Daarbij worden de zweetklieren geactiveerd, zonder dat men overmatige inspanningen doet. Oftewel eenzijdig heeft men een zweterige wang. In een derde van de gevallen geeft dit overmatige overlast.

Laat u goed informeren wat u allemaal wel en niet kunt doen, nadat de oorspeekselklier is verwijderd. Daarnaast is het van belang om de wond goed schoon te houden voor goed herstel. Treden in een later stadium op dezelfde plaats wederom vergroeiingen op, laat u dan per direct verder behandelen.

Lees verder

• Zandloper neuroblastoom: dwarslaesie door wervelkanaalgezwel
• Tubereuze sclerose complex, TSC: zwellingen huid en organen
• Ernstige zwelling in de mond, speekselkliercyste en ranula