Knieklachten: knie springt op slot

De knie vormt het gewricht tussen het bovenbeen en onderbeen dat uit verschillende delen bestaat. De botdelen worden door gewrichtsbanden, spieren, slijmbeurzen en de menisci bij elkaar gehouden. Door een verkeerde beweging kan de knie op slot zitten. Meestal is er sprake van schade aan de meniscus. Dan komt er vocht in de knie en is de knie pijnlijk. In sommige gevallen schiet de knie af en toe op slot tijdens het lopen, maar springt het ook weer uit het slot. Wanneer het kraakbeen in het gewricht terecht komt, kan de knie helemaal op slot springen. Herstel van een beschadigde meniscus kan geruime tijd in beslag nemen.

De knie

De kniegewricht verbindt het bovenbeen en onderbeen met elkaar. Het bestaat uit de botuiteinden, gewrichtsbanden, spieren, slijmbeurzen en de kraakbeenschijven, ook wel menisci genoemd. Aan de voorzijde zit de knieschijf. Eigenlijk bestaat het kniegewricht uit twee gewrichtsvlakken waarop het bovenbeen en onderbeen schanieren. Het ligt binnen één gewrichtskapsel en daarom wordt het functioneel als één gewricht gezien. Een knie heeft twee menisci, de binnen- en buitenmeniscus. Dit bestaat uit kraakbeen en heeft de vorm van een halve maan. Hierdoor kan de knie soepel bewegen.

Knie op slot

Als de knie op slot schiet, is dat meestal een teken dat de meniscus is beschadigd. Er is dan een stukje van het kraakbeen dat klem komt te zitten tussen het gewricht. Het kan bijvoorbeeld ontstaan door een verkeerde beweging, zoals verdraaien tijdens het sporten of door slijtage. Hij kan helemaal op slot schieten waardoor buigen of strekken van het been niet meer mogelijk is, maar het kan ook dat de knie op slot springt en daarna weer uit het slot schiet. Het hoeft niet altijd direct na de verkeerde beweging op slot te springen, het kan ook pas later gebeuren.

Gescheurde meniscus

Wanneer de meniscus scheurt doet het meestal veel pijn. De pijn zit dan aan de zijkant van de knie ter hoogte van de gewrichtsspleet. Meestal komt er vocht in de knie en je merkt dat de knie geleidelijk dikker wordt. Ook kan er door de zwelling pijn ontstaan. Door de zwelling kan het lastig zijn om te bepalen wat er nu precies aan de hand is. Er kan namelijk ook zwelling ontstaan wanneer de kniebanden zijn gescheurd. Pas als de zwelling minder is geworden, kan er pas bepaald worden wat er aan de hand is. Een beschadigde meniscus geneest vaak weer vanzelf, maar het kan wel enige tijd duren.

Wat te doen

Als de pijn en de zwelling meevalt, kun je proberen om op het been te gaan staan. Het is goed om het kniegewricht in beweging te houden. Wanneer het te pijnlijk is, geef het been dan een paar dagen rust en probeer het daarna opnieuw om erop staan. Om de pijn te verzachten kun je de knie koelen met een icepack. Sommige mensen hebben er baat bij om de knie in te zwachtelen voor steun, maar vermoedelijk gaan de klachten er niet sneller van over.

Bewegen

Mocht je het been nog niet kunnen gebruiken en toch de deur uit willen, kun je krukken gebruiken. Wanneer de pijn het toelaat, kun je de knie voorzichtig proberen te buigen en te strekken. Probeer erop te staan en ga geleidelijk aan meer bewegen. Wanneer het lukt, ga dan een stukje wandelen of fietsen met een lichte weerstand. Als je het been te weinig beweegt, zullen spieren snel verzwakken en duurt het langer voordat je weer op het oude niveau bent.

De volgende oefening kun je dagelijks doen, gewoon op de bank:

Probeer het gestrekte been ietsjes op te tillen en probeer je voet een beetje omhoog te doen. Je voelt dat de bovenste beenspier zich moet aanspannen. Houd dit tien seconden vast en ontspan het been weer. Doe deze oefening tien keer en doe het drie tot vier keer per dag.

Pijnstillers

In geval van veel pijn, kun je als eerste een paracetamol gebruiken. Helpt dit niet of niet voldoende, neem dan vaker een paracetamol, zonodig vier keer per dag 1000 mg. Doe dit voor één tot twee weken. Mocht paracetamol niet voldoende werken, dan kun je in overleg met de huisarts ibuprofen, diclofenac of naproxen gebruiken. Deze medicijnen kunnen maagklachten geven.

Restklachten

Het kan zijn dat je na verloop van tijd klachten blijft houden, bijvoorbeeld dat de knie af en toe op slot gaat tijdens het buigen of strekken. Een knie kan weer uit het slot komen door even te gaan liggen of door het onderbeen even vrij te laten bungelen. Daarna kun je meestal weer gewoon verder gaan met bewegen. Mochten de klachten aanhouden en blijft het pijnlijk, ga dan naar de huisarts. Er zal dan bekeken worden of behandeling door de orthopeed nodig is. Soms moet de meniscus gehecht worden of moet er een deel worden verwijderd.

Lees verder

• Gescheurde meniscus: oorzaken, symptomen en behandeling
• Wat te doen bij gewrichtspijn?
• Gewrichtsslijtage door veelvuldig sporten
• Sporten met spierpijn: goed of slecht?
• Ouder worden: wat er met je spieren gebeurt