Zweren of zweer in en rond neus: Oorzaken van neuszweren

Een zweer rond de neus komt relatief vaak voor. Dit is het gevolg van bijvoorbeeld droge lucht te hard blazen of een probleem met langdurig zuurstofgebruik. Soms echter zijn aandoeningen de oorzaak van neuszweren, zoals een virale of bacteriële infectie, een allergie en poliepen. Mogelijk ontstaan bijkomende symptomen zoals onder andere neuspijn en neusbloedingen. Een zweer rond de neus die erg pijnlijk is, niet binnen enkele dagen verdwijnt of erg bloederig start, vereist medisch advies van een arts. Veelal zijn de zweren rond de neus wel goed te behandelen. Niet altijd is een medische behandeling vereist. Bij een aantal patiënten verdwijnt de neuszweer namelijk binnen enkele dagen. Een goede hygiëne, koude toepassen en oppassen met neussprays zijn enkele adviezen bij neuszweren.

• Epidemiologie
• Mechanisme
• Oorzaken: Aandoeningen & zweren in en rond de neus
• Allergieën
• Auto-immuunaandoeningen
• Behçet-syndroom
• Bloedproppen
• Granulomatose met polyangiitis (ziekte van Wegener)
• Infecties
• Leishmaniasis
• Lupus
• Neuscarcinoom
• Neuschirurgie
• Neuspoliepen
• Sarcoïdose
• Syfilis
• Tuberculose
• Oorzaken: Omgevingsfactoren & zweervorming in en rond de neus
• Aan de neus pulken (neuspulken)
• Chemische irritanten
• Droge lucht
• Drugsmisbruik
• Extreme temperatuurveranderingen
• Infectieuze agentia in de lucht
• Langdurig gebruik van neussprays
• Langdurige blootstelling aan droge of vervuilde lucht
• Mechanische irritatie
• Roken en blootstelling aan tabaksrook
• Te hard snuiten
• Zoutwater en zeezout
• Zuurstoftherapie
• Risicofactoren
• Risicogroepen
• Symptomen van neuszweer
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van zweren in of rond de neus
• Prognose van zweren in of rond de neus
• Complicaties van zweren in of rond de neus
• Preventie
• Tips voor het voorkomen van neuszweren
• Praktische tips voor het omgaan met zweren of zweer in en rond de neus
• Vermijd aanraken of krabben
• Gebruik een verzachtende zalf of crème
• Vermijd het inademen van irriterende stoffen
• Verzorg je huid met een zachte reiniger
• Raadpleeg een arts bij aanhoudende of ernstige zweren
• Gebruik zoutwater of antiseptische oplossingen
• Bescherm tegen kou en wind
• Let op mogelijke onderliggende oorzaken
• Houd je immuunsysteem sterk

Epidemiologie

Neuszweren zijn een veelvoorkomend probleem dat wereldwijd patiënten van alle leeftijden treft. Hoewel exacte epidemiologische gegevens vaak ontbreken, geven schattingen aan dat droge lucht en neustrauma’s zoals frequent neuspeuteren of krachtig snuiten van de neus de meest voorkomende oorzaken zijn. Infectieuze oorzaken, waaronder bacteriële en virale infecties, komen eveneens vaak voor. Daarnaast spelen omgevingsfactoren, zoals luchtkwaliteit en allergenen, een rol in het ontstaan van neuszweren.

Demografische verschillen
Neuszweren worden vaker gemeld bij kinderen en ouderen, omdat deze groepen vaak gevoeliger zijn voor veranderingen in luchtvochtigheid en vatbaarder zijn voor infecties. Bij ouderen speelt daarnaast een afname van de elasticiteit en het herstelvermogen van de huid een belangrijke rol.

Seizoensgebondenheid
Neuszweren komen vaker voor in koude, droge seizoenen. Lage luchtvochtigheid in combinatie met het gebruik van verwarming binnenshuis draagt bij aan uitdroging van het neusslijmvlies, wat kan leiden tot scheurtjes en zweren.

Neuszweren zijn een veelvoorkomend probleem dat wereldwijd patiënten van alle leeftijden treft. Hoewel exacte epidemiologische gegevens vaak ontbreken, geven schattingen aan dat droge lucht en neustrauma’s zoals frequent neuspeuteren of krachtig snuiten van de neus de meest voorkomende oorzaken zijn. Infectieuze oorzaken, waaronder bacteriële en virale infecties, komen eveneens vaak voor. Daarnaast spelen omgevingsfactoren, zoals luchtkwaliteit en allergenen, een rol in het ontstaan van neuszweren.

Demografische verschillen
Neuszweren worden vaker gemeld bij kinderen en ouderen, omdat deze groepen vaak gevoeliger zijn voor veranderingen in luchtvochtigheid en vatbaarder zijn voor infecties. Bij ouderen speelt daarnaast een afname van de elasticiteit en het herstelvermogen van de huid een belangrijke rol.

Seizoensgebondenheid
Neuszweren komen vaker voor in koude, droge seizoenen. Lage luchtvochtigheid in combinatie met het gebruik van verwarming binnenshuis draagt bij aan uitdroging van het neusslijmvlies, wat kan leiden tot scheurtjes en zweren.

Mechanisme

Het ontstaan van neuszweren wordt veroorzaakt door verschillende processen die vaak in combinatie optreden. Het begrijpen van deze mechanismen is essentieel voor een effectieve aanpak.

Verstoorde huidbarrière
Wanneer de huid rond de neus of het neusslijmvlies beschadigd raakt door trauma, uitdroging of chemische irritatie (bijvoorbeeld door neussprays), verzwakt de natuurlijke beschermlaag. Dit maakt de huid kwetsbaar voor infecties en ontstekingen, wat kan resulteren in zweren.

Infectieuze processen
Bacteriële infecties, met name veroorzaakt door Staphylococcus aureus, kunnen leiden tot pusvorming en zweren. Virale infecties, zoals herpes simplex, veroorzaken vaak pijnlijke, met vocht gevulde blaasjes die kunnen overgaan in zweren.

Chronische ontsteking
Bij allergische rhinitis of chronische sinusitis kan langdurige ontsteking van het neusslijmvlies leiden tot zweren. Herhaalde mechanische irritatie, zoals veelvuldig snuiten van de neus, verergert dit proces.

Oorzaken: Aandoeningen & zweren in en rond de neus

Verschillende aandoeningen kunnen leiden tot de vorming van zweren in en rond de neus.

Allergieën

Sommige patiënten zijn allergisch voor stoffen in aerosolsprays of neussprays. Ook blootstelling aan pollen kan zweren rond de neus veroorzaken. Het is aan te raden om het gezicht en de neus te spoelen na blootstelling aan allergenen. Het aanbrengen van een warm kompres kan jeuk en pijn verlichten.

Auto-immuunaandoeningen

Verschillende auto-immuunaandoeningen kunnen zweren in de neus veroorzaken. Deze omvatten onder andere:

• Coeliakie – Maag- en darmproblemen door glutenintolerantie.
• Ziekte van Crohn – Chronische darmontsteking die diarree en buikpijn veroorzaakt.
• Diabetes mellitus – Hoge bloedsuikerwaarden, wat kan leiden tot diabetische neuropathie (zenuwschade) en pijn.
• Impetigo – Een bacteriële infectie, vaak rond de neus, met korst- en zweervorming.

Behçet-syndroom

Het Behçet-syndroom is een zeldzame ontstekingsziekte waarbij de bloedvaten in verschillende delen van het lichaam ontstoken raken. Dit kan leiden tot pijnlijke zweren in de mond, op de geslachtsorganen en soms ook in de neus. De neuszweren bij Behçet zijn vaak pijnlijk en kunnen met een korst bedekt zijn. Behandeling bestaat uit ontstekingsremmende medicijnen zoals corticosteroïden en immunosuppressiva om de ontsteking onder controle te houden.

Bloedproppen

Bloedstolsels kunnen ontstaan wanneer een bloedvat in de neus scheurt, bijvoorbeeld na een neusbloeding (epistaxis). Dit kan veroorzaakt worden door trauma, krachtig neuspeuteren, droge lucht of een hoge bloeddruk (hypertensie).

Granulomatose met polyangiitis (ziekte van Wegener)

Granulomatose met polyangiitis (voorheen bekend als de ziekte van Wegener) is een zeldzame aandoening die een ontsteking van de bloedvaten veroorzaakt. Dit kan leiden tot schade aan verschillende organen, waaronder de neusholten. Symptomen zijn onder andere zweren in de neus, bloedneuzen, korstvorming en neusverstopping. De ziekte kan ook leiden tot perforatie van het neustussenschot. Behandeling omvat krachtige immunosuppressiva zoals cyclofosfamide en corticosteroïden om de ziekte onder controle te houden.

Infecties

Bacteriële infecties
Stafylokokken en andere bacteriën kunnen via een beschadigde neushuid binnendringen, vaak veroorzaakt door koud weer of neuspeuteren. Stafylokokken zijn de meest voorkomende veroorzakers van neuszweren, vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem. Impetigo is een veelvoorkomende bacteriële infectie die neuszweren bij kinderen veroorzaakt. Antibiotische zalven kunnen worden voorgeschreven voor de behandeling van deze infecties.

Virale infecties
Het herpes simplex virus veroorzaakt vaak pijnlijke herpeszweren (koortsblaasjes) rond de neus en mond. Zweren kunnen in groepjes voorkomen en kunnen zeer pijnlijk zijn. Bij een hiv-infectie kunnen ook zweren in de neus optreden. Het gebruik van vaseline kan helpen om de symptomen van zweren, zoals pijn en jeuk, te verlichten, maar geneest de oorzaak niet.

Leishmaniasis

Leishmaniasis is een parasitaire infectie die wordt veroorzaakt door de beet van geïnfecteerde zandvliegen. De ziekte komt voor in tropische en subtropische gebieden. Er kunnen zweren op de huid en in de slijmvliezen ontstaan, waaronder in de neus. Dit kan leiden tot neusbloedingen, korstvorming en zweren in de neusholte. De behandeling van leishmaniasis is afhankelijk van de ernst en vorm van de infectie, en kan medicijnen zoals amfotericine B of miltefosine omvatten.

Lupus

Lupus is een auto-immuunziekte die ontstekingen in het lichaam veroorzaakt, waaronder in de neus, wat kan leiden tot zweren. Typische symptomen zijn haaruitval, huidzweren, mondzweren, neusbloedingen en korstvorming. De behandeling richt zich op het onder controle houden van de lupus zelf met medicijnen zoals corticosteroïden en immunosuppressiva. Lokale behandelingen, zoals zalven met antibiotica of corticosteroïden, kunnen ook nodig zijn.

Neuscarcinoom

Een zeldzame oorzaak van zweren in de neus kan een neuscarcinoom zijn, een kwaadaardige tumor in de neusholte of bijholten. Dit kan zich manifesteren als aanhoudende zweren in de neus die niet genezen, evenals andere symptomen zoals neusbloedingen, verstopte neus, verlies van geur of pijn. De behandeling van neuscarcinomen bestaat meestal uit chirurgie, bestraling en chemotherapie.

Neuschirurgie

Na een chirurgische ingreep in de neus kunnen zweren ontstaan. Behandelingsopties omvatten het gebruik van antibiotische zalf om infecties te bestrijden, vaseline om de zweren vochtig te houden, of een zoutoplossing om de neus te spoelen. In sommige gevallen kan een chirurgische verwijdering van de zweer noodzakelijk zijn.

Neuspoliepen

Neuspoliepen zijn goedaardige woekeringen in de neusholte. Ze kunnen pijn veroorzaken en de ademhaling bemoeilijken. Deze komen vaak voor bij mensen met aandoeningen zoals sinusitis. Behandeling kan bestaan uit een combinatie van medicatie en/of een antibioticakuur.

Sarcoïdose

Sarcoïdose is een auto-immuunaandoening waarbij kleine ontstekingshaarden (granulomen) zich vormen in verschillende organen van het lichaam, waaronder de neus. De granulomen kunnen leiden tot zweren in de neus, neusbloedingen, korstvorming en verstopte neus. Sarcoïdose kan variëren van mild tot ernstig. De behandeling richt zich op het onderdrukken van de ontstekingsreactie met behulp van corticosteroïden en andere ontstekingsremmende medicijnen.

Syfilis

Syfilis is een seksueel overdraagbare aandoening die door de bacterie Treponema pallidum wordt veroorzaakt. Syfilis kan, in een gevorderd stadium, leiden tot de vorming van zweren in de neus. Dit gebeurt vooral tijdens de tertiaire fase van de ziekte, waarbij ernstige schade aan de slijmvliezen en het neustussenschot kan optreden. De zweren in de neus zijn meestal pijnloos, maar kunnen ernstige schade veroorzaken als ze onbehandeld blijven. Penicilline is de voorkeursbehandeling voor syfilis.

Tuberculose

Hoewel tuberculose voornamelijk de longen aantast, kan het in zeldzame gevallen ook de neusholten infecteren, wat leidt tot zweren en korstvorming. Tuberculose van de neus wordt gekenmerkt door chronische zweren, korsten en soms neusbloedingen. De diagnose wordt gesteld via bacteriologische onderzoeken en de behandeling bestaat uit een langdurige antibioticakuur (zoals rifampicine, isoniazide en pyrazinamide).

Oorzaken: Omgevingsfactoren & zweervorming in en rond de neus

Zweervorming in en rond de neus kan ook optreden als gevolg van verschillende omgevingsfactoren. Hieronder worden deze oorzaken uitgebreid beschreven.

Aan de neus pulken (neuspulken)

Neuspulken is een ongezonde gewoonte die kan leiden tot beschadiging van het neusslijmvlies, waardoor sneller wonden of zweren ontstaan. Het constant aanraken van de neus brengt bacteriën van de vingers (vooral onder de nagels) in contact met de neus, wat infecties kan veroorzaken, zoals folliculitis (ontsteking van de haarzakjes). Dit kan gepaard gaan met pijn, jeuk en ontsteking. Bovendien kan het neusslijmvlies door frequent pulken blijvende schade oplopen, wat het risico op terugkerende infecties en ontstekingen vergroot.

Chemische irritanten

Blootstelling aan chemische irritanten zoals huishoudelijke schoonmaakmiddelen, pesticiden of industriële chemicaliën kan het neusslijmvlies irriteren en beschadigen. Deze stoffen kunnen het neusslijmvlies uitdrogen of ontstekingen veroorzaken, wat kan resulteren in zweren. Het dragen van beschermende apparatuur en het vermijden van blootstelling aan sterke chemicaliën kan helpen om deze problemen te voorkomen.

Droge lucht

Langdurige blootstelling aan droge lucht, bijvoorbeeld door centrale verwarming of airconditioning, kan het neusslijmvlies uitdrogen en leiden tot scheuren of zweren in de neus. Een uitgedroogd neusslijmvlies verliest zijn natuurlijke bescherming tegen bacteriën, wat de kans op infecties verhoogt. Hydratatie is cruciaal om dit te voorkomen. Het is aanbevolen om voldoende water te drinken en eventueel een luchtbevochtiger te gebruiken om het vochtgehalte in de lucht te verhogen.

Drugsmisbruik

Het snuiven van drugs zoals cocaïne veroorzaakt ernstige irritatie en schade aan het neusslijmvlies. Dit leidt vaak tot het ontstaan van zweren en zelfs perforaties in het neustussenschot. Cocaïnegebruik vermindert de bloedtoevoer naar de neus, wat necrose (weefselafsterving) kan veroorzaken, en in ernstige gevallen kan dit leiden tot een instorting van het neustussenschot (afwijkend neustussenschot). Behandeling van deze schade kan chirurgische interventies vereisen.

Extreme temperatuurveranderingen

Snelle veranderingen in temperatuur, zoals het overstappen van een warme binnenomgeving naar een koude buitenomgeving, kunnen het neusslijmvlies irriteren en uitdrogen. Deze irritatie kan leiden tot scheurtjes en zweren. Het is nuttig om een sjaal voor de neus te dragen in koude omstandigheden om de blootstelling aan koude lucht te minimaliseren.

Infectieuze agentia in de lucht

Infecties zoals griep of verkoudheid, veroorzaakt door virussen die in de lucht zweven, kunnen het neusslijmvlies aantasten en leiden tot zweren. Het inademen van virusdeeltjes kan de slijmvliezen in de neus beschadigen en ontstekingen veroorzaken, wat bijdraagt aan de vorming van zweren. Het regelmatig wassen van de handen en het vermijden van contact met zieke personen kan helpen om deze infecties te voorkomen.

Langdurig gebruik van neussprays

Het langdurig gebruik van neussprays, met name decongestiva zoals oxymetazoline, kan het neusslijmvlies uitdrogen en beschadigen, wat leidt tot irritatie en zweren. Deze medicijnen mogen niet langer worden gebruikt dan de aanbevolen periode (meestal 5-7 dagen), omdat ze bij overmatig gebruik kunnen leiden tot reboundcongestie (rhinitis medicamentosa), een verergering van neusverstopping die moeilijk te behandelen is zonder volledig te stoppen met het gebruik van de spray.

Langdurige blootstelling aan droge of vervuilde lucht

Langdurige blootstelling aan vervuilde of droge lucht, bijvoorbeeld door luchtvervuiling in stedelijke gebieden of slechte ventilatie binnenshuis, kan het neusslijmvlies uitdrogen en irriteren. Dit kan leiden tot ontstekingen en zweren. Het gebruik van luchtzuiveraars en het regelmatig ventileren van de leefruimtes kan helpen om de luchtkwaliteit te verbeteren en het neusslijmvlies gezond te houden.

Mechanische irritatie

Mechanische irritatie kan optreden door het regelmatig inbrengen van objecten in de neus, zoals neussprays of wattenstaafjes. Dit kan het neusslijmvlies beschadigen en leiden tot zweren. Het is belangrijk om voorzichtig te zijn bij het gebruik van dergelijke objecten en te vermijden dat ze het neusslijmvlies beschadigen.

Roken en blootstelling aan tabaksrook

Roken en blootstelling aan tweedehands tabaksrook irriteert het neusslijmvlies en kan leiden tot ontsteking en zweren. Tabaksrook bevat veel schadelijke chemicaliën die het neusslijmvlies kunnen beschadigen en de genezing van bestaande zweren kunnen vertragen. Het vermijden van roken en het vermijden van blootstelling aan tabaksrook kan helpen om het risico op zweren te verminderen.

Te hard snuiten

Wanneer iemand te krachtig zijn neus snuit, kunnen kleine bloedvaatjes in het neusslijmvlies scheuren, wat leidt tot wondjes en mogelijke zweren. Dit gebeurt vooral bij verkoudheden of allergieën, waarbij de neus overbelast is. Het is daarom belangrijk om de neus voorzichtig te snuiten en eventueel fysiologische zoutoplossing te gebruiken om de neusholtes te spoelen en het neusslijmvlies te beschermen.

Zoutwater en zeezout

Blootstelling aan zeewater of zoutwater kan het neusslijmvlies irriteren, vooral als het vaak in de neus komt. Dit kan leiden tot uitdroging en zweren, vooral bij mensen met een gevoelige neus. Het is belangrijk om voorzichtig te zijn met zoutwateroplossingen en alleen producten te gebruiken die speciaal zijn ontwikkeld voor gebruik in de neus.

Zuurstoftherapie

Langdurige zuurstoftherapie, vooral via een neusbril, kan het neusslijmvlies uitdrogen en leiden tot irritatie en zweren in de neusgaten. Dit komt doordat de constante luchtstroom het neusslijmvlies uitdroogt. Het gebruik van een bevochtigingssysteem of smeermiddelen zoals fysiologische zoutoplossing of neuszalf kan helpen om de neusholtes te hydrateren en het risico op zweren te verminderen.

Risicofactoren

Verschillende factoren verhogen de kans op het ontwikkelen van neuszweren. Het aanpakken van deze factoren kan het risico aanzienlijk verlagen.

Omgevingsfactoren
Droge lucht, extreme kou en luchtvervuiling drogen het neusslijmvlies uit en vergroten de kans op irritatie en beschadiging. Het gebruik van airconditioning of verwarming kan dit effect versterken.

Medische aandoeningen
Patiënten met aandoeningen zoals diabetes mellitus, waarbij de wondgenezing vertraagd is, of immuunsuppressie hebben een verhoogd risico op infectieuze neuszweren. Chronische huidziekten zoals eczeem of psoriasis kunnen ook bijdragen.

Levensstijl en gewoonten
Roken en frequent gebruik van neussprays met decongestiva kunnen het neusslijmvlies beschadigen, terwijl neuspeuteren en krachtig snuiten trauma aan de huid en het slijmvlies veroorzaken.

Risicogroepen

Bepaalde groepen lopen een hoger risico op het ontwikkelen van neuszweren. Dit komt door een combinatie van predisponerende factoren en externe invloeden.

Patiënten met chronische luchtwegaandoeningen
Mensen met chronische aandoeningen zoals astma of COPD hebben vaker neuszweren door het gebruik van inhalatiemedicatie en het chronisch ontstoken slijmvlies.

Kinderen en ouderen
Bij kinderen is het veelvuldig manipuleren van de neus een belangrijke oorzaak van zweren. Ouderen hebben vaker te maken met een verminderde huidelasticiteit en verminderde regeneratie van het neusslijmvlies, wat hen vatbaarder maakt.

Medisch kwetsbare groepen
Patiënten met immuunsuppressie, bijvoorbeeld door chemotherapie of HIV, lopen een hoger risico op infectieuze complicaties en zweren rond de neus.

Symptomen van neuszweer

Pijnlijke en vervelende zweren bevinden zich rond en in de neus. Soms ontstaat er slechts een pijnlijke plek in het neusgat zonder verdere klachten. Bij andere patiënten kan een open wond ontstaan die uitgroeit tot een zweer. Neuszweren kunnen eenmalig zijn of terugkeren, en de patiënt kan één zweer rond de neus hebben of meerdere zweren tegelijkertijd. Een neuszweer is meestal rood van kleur, en de neus kan pijnlijk en gezwollen zijn.

Variatie in neuszweren
Neuszweren kunnen op verschillende manieren variëren:

• Enkelvoudige of meervoudige zweren: Er kan één zweer in de neus zijn of er kunnen meerdere zweren tegelijk aanwezig zijn.
• Terugkerende zweren: Neuszweren kunnen eenmalig zijn of terugkeren.
• Grootte: Neuszweren kunnen klein of groot zijn.
• Diepte: Neuszweren kunnen oppervlakkig of diep zijn.

Geassocieerde symptomen
Neuszweren kunnen gepaard gaan met een reeks geassocieerde symptomen die variëren afhankelijk van de oorzaak en ernst van de zweer. Veelvoorkomende geassocieerde symptomen zijn:
Migraine (aanvallen met aura en/of eenzijdige hoofdpijn)
Misselijkheid en
Braken
Moeilijkheden met ademhalen door de neus
Neusbloedingen
Verstopping van de neus
Loopneus
Korstjes in de neus
Geurverlies
Algemene malaise
Pijn of ongemak: Zweren kunnen pijnlijk zijn en ongemak veroorzaken bij aanraking of bij het inademen van lucht.
Zwelling: De aangetaste gebieden kunnen opgezwollen raken.
Roodheid en ontsteking: Het omliggende weefsel kan rood en ontstoken lijken.
Vochtige of korstige afscheiding: De zweren kunnen afscheiding veroorzaken die korstjes kan vormen.
Jeuk of branderigheid: Patiënten kunnen jeuk of een branderig gevoel ervaren rond de zweren.

Neuszweren kunnen ook geassocieerd worden met systemische symptomen zoals koorts en algemene malaise. Bij virale infecties, zoals herpes simplex, kunnen blaasjes zich vormen die na verloop van tijd openbarsten en zweren creëren. Bacteriële infecties kunnen leiden tot erytheem, purulente afscheiding en pijn. Auto-immuunziekten kunnen chronische ontsteking en verkleuring van de neusweefsels veroorzaken, vergezeld van systemische symptomen zoals koorts en vermoeidheid. Het is belangrijk om de oorzaak van de neuszweren te identificeren om een passende behandeling te waarborgen.

Alarmsymptomen

Hoewel de meeste neuszweren onschuldig zijn, kunnen bepaalde symptomen wijzen op een ernstiger onderliggend probleem dat directe medische aandacht vereist.

Hardnekkige of toenemende pijn
Wanneer een zweer aanhoudende of toenemende pijn veroorzaakt, kan dit wijzen op een infectie of een dieperliggende ontsteking.

Zwelling en roodheid
Ernstige roodheid, zwelling of warmte rondom de zweer kan duiden op cellulitis of een abces dat medische behandeling nodig heeft.

Systemische symptomen
Koorts, vermoeidheid of algehele malaise in combinatie met een zweer rond de neus kunnen wijzen op een systemische infectie. Tijdige medische opvolging is essentieel.

Diagnose en onderzoeken

Om de oorzaak en aard van zweren in of rond de neus vast te stellen, hanteert een arts doorgaans de volgende stappen:

Medische geschiedenis en lichamelijk onderzoek
De arts zal uitgebreid vragen naar de symptomen, medische voorgeschiedenis, recente blootstellingen, en mogelijke risicofactoren zoals allergieën of eerdere infecties. Het lichamelijk onderzoek omvat een grondige inspectie van de neus en omliggende gebieden, waarbij de arts let op zwelling, roodheid, afscheiding en mogelijke zweren.

Neusendoscopie
Indien nodig kan de arts een neusendoscopie uitvoeren. Hierbij wordt een dunne, flexibele camera (endoscoop) in de neus ingebracht om de binnenkant van de neus en bijholten nauwkeurig te onderzoeken. Dit kan helpen om de oorzaak van de zweren beter te visualiseren en eventuele afwijkingen in de neusholte op te sporen.

Culturen
Om te bepalen of de zweren veroorzaakt worden door een bacteriële, virale of schimmelinfectie, kan de arts een monster van de afscheiding nemen. Dit monster wordt naar een laboratorium gestuurd om te testen op specifieke pathogenen, zoals Staphylococcus aureus of het herpes simplex-virus.

Huidbiopsie
In sommige gevallen, met name wanneer de oorzaak niet duidelijk is of er een vermoeden bestaat van een zeldzamere aandoening zoals een auto-immuunziekte, kan de arts besluiten een klein stukje weefsel af te nemen voor verder microscopisch onderzoek. Dit helpt om mogelijke kanker of andere onderliggende aandoeningen uit te sluiten.

Bloedonderzoek
Om systemische oorzaken of onderliggende aandoeningen zoals een auto-immuunziekte, chronische infectie of tekorten aan voedingsstoffen op te sporen, kan de arts verschillende bloedtests laten uitvoeren. Deze onderzoeken kunnen wijzen op ontstekingsmarkers, infecties of andere afwijkingen.

Beeldvormende onderzoeken
Bij ernstige of complexe gevallen, waarbij de zweren bijvoorbeeld niet reageren op standaardbehandelingen of dieper gelegen zijn, kunnen beeldvormende technieken zoals een CT-scan of MRI worden ingezet. Deze methoden bieden gedetailleerde beelden van de weefsels en structuren van de neus en bijholten, wat nuttig kan zijn bij het uitsluiten van tumoren, abcessen of andere diepere complicaties.

Deze diagnostische stappen helpen de arts om een nauwkeurige diagnose te stellen en een passende behandeling voor te schrijven, afhankelijk van de onderliggende oorzaak van de neuszweren.

Behandeling van zweren in of rond de neus

De behandeling van neuszweren richt zich op het verlichten van symptomen en het aanpakken van de onderliggende oorzaak. Afhankelijk van de oorzaak van de zweren worden verschillende behandelopties overwogen:

Antivirale middelen
Bij virale infecties zoals herpes simplex kan antivirale medicatie, zoals aciclovir of valaciclovir, worden voorgeschreven. Deze middelen helpen de verspreiding van het virus te beperken en de genezing van de zweren te versnellen.

Antibiotica
Bij bacteriële infecties, zoals die veroorzaakt door Staphylococcus aureus, worden antibiotica voorgeschreven op basis van de resultaten van een kweek. Dit kan zowel in de vorm van topische antibiotische zalven (zoals mupirocine) als orale antibiotica zijn, afhankelijk van de ernst van de infectie.

Antischimmelmiddelen
Als de zweren veroorzaakt worden door een schimmelinfectie, zoals candidiasis, kan de arts antischimmelmedicatie voorschrijven, zowel lokaal (in de vorm van crèmes of zalven) als oraal bij ernstige infecties.

Immunosuppressiva en corticosteroïden
Voor zweren die veroorzaakt worden door auto-immuunziekten zoals lupus of granulomatose met polyangiitis (ziekte van Wegener), kunnen immunosuppressiva en corticosteroïden zoals prednison worden voorgeschreven om de ontsteking en de activiteit van het immuunsysteem te onderdrukken.

Topische behandelingen
Bij milde gevallen van neuszweren, of als ondersteuning van andere therapieën, kan het gebruik van topische behandelingen zoals antibiotische of antivirale crèmes, corticosteroïdencrèmes of verzachtende zalven worden aanbevolen. Deze helpen bij het verminderen van ontsteking, pijn en infecties.

Orale medicatie
In ernstige of uitgebreide gevallen kunnen orale medicaties zoals antibiotica, antivirale middelen of antischimmelmedicijnen noodzakelijk zijn. De keuze hangt af van de aard van de infectie of aandoening.

Pijnbestrijding
Vrij verkrijgbare pijnstillers zoals ibuprofen of paracetamol kunnen worden gebruikt om pijn, zwelling en ontsteking te verlichten. In ernstige gevallen kan de arts sterkere pijnstillers voorschrijven.

Wondverzorging
Het regelmatig reinigen van de zweren en het aanbrengen van een antiseptische crème of zalf helpt de genezing te bevorderen. Het is belangrijk om de neus schoon en vochtig te houden om verdere irritatie te voorkomen. Geschikte wondbedekkers kunnen worden gebruikt om het gebied te beschermen en genezing te versnellen.

Behandeling van onderliggende aandoeningen
Als neuszweren het gevolg zijn van systemische aandoeningen zoals lupus, granulomatose of een andere auto-immuunziekte, is de behandeling gericht op het onder controle houden van de onderliggende aandoening. Dit kan met behulp van immunosuppressieve medicatie en corticosteroïden.

Vermijden van irriterende factoren
Bij zweren die veroorzaakt worden door trauma, irritatie of verkeerd gebruik van medicatie zoals nasale sprays, is het belangrijk om de uitlokkende factor te vermijden. Verzachtende crèmes en zalven kunnen gebruikt worden om het herstel te bevorderen.

Een combinatie van bovenstaande behandelingen kan nodig zijn om zowel de symptomen te verlichten als de onderliggende oorzaak effectief aan te pakken.

Prognose van zweren in of rond de neus

De prognose van neuszweren is afhankelijk van de oorzaak, de ernst van de aandoening en hoe snel de behandeling wordt gestart. Vroege interventie en een gerichte behandeling spelen een cruciale rol in het herstel en het voorkomen van complicaties.

Prognose bij virale infecties
Bij virale infecties, zoals herpes simplex, is de prognose over het algemeen goed, vooral wanneer antivirale therapie tijdig wordt gestart. De zweren genezen meestal binnen enkele dagen tot weken. Herhaalde uitbraken zijn mogelijk, maar kunnen vaak goed worden beheerd met antivirale medicatie, zoals aciclovir. Preventieve antivirale therapie kan ook worden overwogen bij patiënten met frequente recidieven om het aantal uitbraken te verminderen.

Prognose bij bacteriële infecties
Bacteriële infecties, zoals die veroorzaakt door stafylokokken of streptokokken, reageren doorgaans goed op antibiotische therapie. Met een juiste en tijdige behandeling is de kans op volledige genezing groot. Indien onbehandeld, kan een bacteriële infectie zich echter uitbreiden naar omliggende weefsels of complicaties veroorzaken zoals abcessen of cellulitis, wat de prognose kan verslechteren.

Prognose bij auto-immuunziekten
Bij auto-immuunziekten zoals lupus of granulomatose met polyangiitis is de prognose minder voorspelbaar, aangezien deze aandoeningen vaak een chronisch beloop hebben. Patiënten ervaren doorgaans periodes van verergering en verbetering. Langdurige behandeling met immunosuppressiva of corticosteroïden is vaak nodig om de ziekte onder controle te houden en ernstige schade aan het neusweefsel te voorkomen. De prognose kan positief zijn wanneer de aandoening goed wordt beheerd, maar patiënten moeten vaak levenslang worden opgevolgd om het verloop van de ziekte te monitoren en opflakkeringen snel te behandelen.

Prognose bij trauma-gerelateerde zweren
Zweren veroorzaakt door trauma, zoals neuspulken of irritatie door verkeerd gebruik van medicatie, hebben over het algemeen een gunstige prognose. Het vermijden van de uitlokkende factoren en het toepassen van wondverzorging en verzachtende behandelingen kunnen leiden tot een volledige genezing binnen enkele weken. Littekenvorming is zeldzaam als de juiste zorg wordt toegepast.

Risico op complicaties en langdurige gevolgen
In sommige gevallen, vooral bij chronische of terugkerende zweren, kunnen complicaties zoals littekenvorming, secundaire infecties of veranderingen in de structuur van de neus optreden. Dit kan leiden tot functionele beperkingen, zoals ademhalingsproblemen, of esthetische veranderingen. Een tijdige diagnose en adequate behandeling helpen het risico op dergelijke complicaties te minimaliseren.

Over het algemeen is de prognose positief als de onderliggende oorzaak van de zweren wordt behandeld en complicaties tijdig worden voorkomen.

Complicaties van zweren in of rond de neus

Complicaties van neuszweren kunnen variëren afhankelijk van de oorzaak, de ernst en de duur van de aandoening. Onbehandelde of slecht genezende zweren kunnen leiden tot ernstigere gezondheidsproblemen, die vaak intensievere medische zorg vereisen.

Secundaire infecties
Zweren in de neus kunnen geïnfecteerd raken door bacteriën, vooral als ze niet goed worden behandeld of genezen. Dit kan leiden tot ernstigere infecties zoals cellulitis of abcessen. Een bacteriële infectie kan de genezing vertragen en vraagt vaak om intensievere antibiotische behandeling. In sommige gevallen kunnen intraveneuze antibiotica of zelfs chirurgische drainage nodig zijn om een abces te behandelen.

Blijvende littekens
Chronische of ernstig ontstoken neuszweren kunnen blijvende littekens achterlaten, vooral als de zweren vaak terugkeren of als de wondgenezing verstoord is. Dit kan niet alleen esthetische gevolgen hebben, zoals een verandering in de vorm van de neus, maar kan ook de functie van de neus aantasten, bijvoorbeeld door ademhalingsmoeilijkheden.

Verspreiding van infectie
Als een virale of bacteriële infectie onbehandeld blijft, kan deze zich verspreiden naar omliggende structuren zoals de sinussen, ogen of zelfs de hersenen. Infecties die de sinussen aantasten, kunnen sinusitis veroorzaken, terwijl infecties die zich verspreiden naar het oog, kunnen leiden tot orbitale cellulitis. In uiterst zeldzame, maar ernstige gevallen kan de infectie zich uitbreiden naar het hersenweefsel en meningitis of een hersenabces veroorzaken, wat levensbedreigend kan zijn.

Chronische pijn en ongemak
Bij zweren veroorzaakt door auto-immuunziekten, zoals granulomatose met polyangiitis of lupus, kan chronische pijn en ongemak optreden. Deze aandoeningen veroorzaken vaak langdurige ontsteking en schade aan het neusslijmvlies, wat kan leiden tot aanhoudende pijnklachten. Het langdurige karakter van deze ziekten vereist doorgaans voortdurende medische behandeling om de symptomen onder controle te houden en schade te beperken.

Verlies van structuur of functie van de neus
Bij ernstige of langdurige zweren, vooral wanneer de onderliggende oorzaak een chronische aandoening is, kan schade aan de neusstructuur optreden. Dit kan leiden tot esthetische veranderingen, zoals vervorming van de neus, of functionele problemen zoals ademhalingsmoeilijkheden. Granulomatose met polyangiitis kan bijvoorbeeld leiden tot vernietiging van het kraakbeen in de neus, waardoor een "zadelneus" ontstaat.

Osteomyelitis en diepe infecties
In ernstige gevallen kunnen infecties die beginnen als zweren in de neus zich uitbreiden naar het onderliggende botweefsel, wat leidt tot osteomyelitis (botinfectie). Deze complicatie is zeldzaam, maar vereist langdurige antibiotische behandeling en mogelijk chirurgische interventie om het geïnfecteerde bot te verwijderen.

Slechte genezing en littekenvorming
Bij langdurige of chronische zweren kan de genezing moeizaam verlopen, wat het risico op littekenvorming vergroot. Dit kan leiden tot blijvende esthetische en functionele problemen. Littekenweefsel kan de neuspassages versmallen, wat de ademhaling bemoeilijkt en mogelijk leidt tot een verminderde geurzin.

Meningitis en andere ernstige complicaties
Als de infectie zich uitbreidt naar de hersenen via de nabijgelegen structuren van de neus, kan dit ernstige complicaties veroorzaken, zoals meningitis of een hersenabces. Deze complicaties vereisen onmiddellijke medische interventie en kunnen levensbedreigend zijn als ze niet snel worden behandeld.

Over het algemeen kunnen de meeste complicaties worden voorkomen door tijdige en adequate behandeling van de neuszweren.

Preventie

Het voorkomen van neuszweren is gericht op het vermijden van risicofactoren, het bevorderen van hygiëne, en het onderhouden van een gezonde levensstijl. Door eenvoudige preventieve maatregelen te volgen, kan de kans op het ontwikkelen van neuszweren aanzienlijk worden verminderd.

Hygiëne
Regelmatig handen wassen met water en zeep is essentieel om de verspreiding van bacteriën en virussen te voorkomen. Dit geldt vooral voor mensen die vaak in contact komen met hun neus. Vermijd ook het delen van persoonlijke voorwerpen zoals handdoeken of tissues, omdat deze ziektekiemen kunnen overdragen. Door goede hygiënische gewoonten aan te nemen, kan de kans op neuszweren drastisch worden verminderd.

Voorkomen van irriterende factoren
Het vermijden van neuspulken en trauma aan de neus kan helpen om de integriteit van de neushuid te behouden. Het neusslijmvlies is gevoelig en kan gemakkelijk beschadigd raken door hardhandig neuspeuteren of schuren. Het minimaliseren van fysieke irritatie van de neus helpt om zweren te voorkomen en draagt bij aan een betere gezondheid van de neusholte.

Antivirale middelen
Voor mensen die vaak last hebben van herpes simplex uitbraken rond de neus, kan het gebruik van antivirale medicijnen, zoals aciclovir, helpen om toekomstige uitbraken te voorkomen. Preventieve behandeling met antivirale middelen kan de frequentie en ernst van zweren aanzienlijk verminderen.

Immunosuppressieve therapie volgen
Bij patiënten met auto-immuunziekten, zoals granulomatose met polyangiitis of lupus, is het van cruciaal belang om strikt de voorgeschreven immunosuppressieve therapie te volgen. Dit kan opvlammingen en verdere schade aan de neus en andere delen van het lichaam voorkomen. Regelmatige medische controle en aanpassing van de medicatie kunnen bijdragen aan het voorkomen van complicaties, waaronder neuszweren.

Bevochtigen van de neus
Droge lucht irriteert de neusholtes en kan zweren veroorzaken. Het gebruik van een luchtbevochtiger kan de luchtvochtigheid in huis verhogen, vooral tijdens de wintermaanden of in droge klimaten. Het bevochtigen van de neusholtes helpt om het neusslijmvlies gezond te houden en voorkomt dat het uitdroogt en scheurt.

Voeding en supplementen
Een gezond voedingspatroon dat rijk is aan voedingsstoffen, vooral vitamine C, helpt bij het versterken van het immuunsysteem en het versnellen van het genezingsproces. Vitamine C is een krachtige antioxidant die helpt om infecties te bestrijden en ontstekingen te verminderen. Het innemen van supplementen kan in sommige gevallen ook nuttig zijn om het immuunsysteem verder te ondersteunen.

Tips voor het voorkomen van neuszweren

Naast algemene preventieve maatregelen zijn er enkele specifieke tips die kunnen helpen bij het voorkomen en behandelen van neuszweren.

Koude kompressen
Het aanbrengen van een koud kompres op de aangedane plek kan helpen om pijn, zwelling en ontsteking te verminderen. Dit biedt tijdelijke verlichting, vooral bij zweren veroorzaakt door infecties of auto-immuunreacties.

• Gebruik: Dompel een schone doek in ijskoud water of wikkel een ijsblokje in een doek en leg dit op de aangedane plek van de neus.
• Hoe vaak: 10-15 minuten per keer, meerdere keren per dag.

Schone handen
Zorg ervoor dat uw handen altijd schoon zijn voordat u de binnenkant van uw neus aanraakt. Dit voorkomt de overdracht van ziekteverwekkers naar de gevoelige huid in de neusholte en helpt zo neuszweren te voorkomen.

Vitamine C-supplementen
Vitamine C versterkt het immuunsysteem en kan de kans op neuszweren door infecties verminderen. Het kan nuttig zijn om vitamine C-rijke voedingsmiddelen, zoals citrusvruchten, paprika's en bessen, in het voedingspatroon op te nemen of een supplement te nemen.

Vermijd neuspulken
Neuspulken kan leiden tot beschadiging van het neusslijmvlies en het ontstaan van zweren. Het is belangrijk om voorzichtig met de neus om te gaan om irritatie en letsel te voorkomen.

Bevochtig de lucht
Droge lucht irriteert de neusholtes en kan het ontstaan van zweren bevorderen. Een luchtbevochtiger kan helpen om de luchtvochtigheid op peil te houden, vooral tijdens de wintermaanden of in droge klimaten.

Zoutwateroplossing
Spoelen met een zoutoplossing kan helpen om de neusholtes schoon te houden, irritatie te verminderen en het genezingsproces te bevorderen. Het is een eenvoudige en effectieve manier om de neus gezond te houden.

Stop met roken
Roken irriteert het neusslijmvlies en verhoogt de kans op het ontstaan van zweren. Stoppen met roken verbetert niet alleen de gezondheid van de neusholtes, maar heeft ook vele andere gezondheidsvoordelen.

Medicijnen
Bij ernstige pijn of ontsteking kan uw arts pijnstillers of ontstekingsremmende medicatie voorschrijven. Deze kunnen helpen om symptomen te verlichten en de genezing te bevorderen.

Praktische tips voor het omgaan met zweren of zweer in en rond de neus

Zweren of zweertjes in en rond de neus kunnen ongemak en pijn veroorzaken, en ze kunnen verschillende oorzaken hebben, zoals infecties, allergieën of verwondingen. Het is belangrijk om de oorzaak van de zweer te begrijpen om de juiste behandeling te kiezen. Hier zijn praktische tips voor het omgaan met zweren in en rond de neus.

Vermijd aanraken of krabben

Zweren of zweertjes in de neus kunnen vaak pijnlijk zijn, en het kan verleidelijk zijn om eraan te krabben of te pulken, vooral als ze jeuken of ongemakkelijk aanvoelen. Dit kan echter de genezing vertragen of de infectie verergeren. Probeer zoveel mogelijk te voorkomen dat je de zweer aanraakt, omdat dit bacteriën kan verspreiden en de irritatie kan verergeren. Was je handen regelmatig, vooral voordat je je gezicht aanraakt, om te voorkomen dat je bacteriën in de zweren wrijft.

Gebruik een verzachtende zalf of crème

Als je te maken hebt met een droge of gebarsten huid rond je neus, kan het aanbrengen van een verzachtende zalf helpen om de huid te hydrateren en de pijn te verlichten. Kies voor een crème of zalf zonder geurstoffen of irriterende stoffen, bij voorkeur met natuurlijke ingrediënten zoals kokosolie, vaseline of een hydrocortisoncrème (in geringe hoeveelheden) om de zwelling en roodheid te verminderen. Dit helpt de huid te herstellen en voorkomt dat de zweer verder uitdroogt of barst.

Vermijd het inademen van irriterende stoffen

Als je last hebt van een zweer in of rond je neus, kunnen irriterende stoffen zoals rook, stof of bepaalde geurstoffen de pijn verergeren en het herstel vertragen. Probeer blootstelling aan deze stoffen te vermijden, vooral als je in een omgeving werkt of woont met veel luchtvervuiling. Als je rookt, kan het helpen om tijdelijk te stoppen, omdat rook de genezing van zweren kan belemmeren.

Verzorg je huid met een zachte reiniger

Als je een zweer of wond hebt in of rond je neus, is het belangrijk om je huid schoon te houden zonder de zweer verder te irriteren. Gebruik een milde, niet-irriterende reiniger om je gezicht te wassen, bij voorkeur een zonder alcohol of sterke chemicaliën. Dep de huid voorzichtig droog met een schone handdoek om verdere irritatie te voorkomen. Vermijd het gebruik van exfolianten of gezichtscrèmes met sterke ingrediënten die de huid kunnen verergeren.

Raadpleeg een arts bij aanhoudende of ernstige zweren

Als de zweer langer dan een paar dagen blijft, verergert of gepaard gaat met symptomen zoals pus, koorts of zwelling, kan er sprake zijn van een infectie die medische behandeling vereist. Het kan bijvoorbeeld een bacteriële infectie zijn zoals impetigo of een huidaandoening zoals een herpes simplex-infectie. Raadpleeg een arts voor advies en mogelijk antibiotische behandeling om de infectie onder controle te krijgen.

Gebruik zoutwater of antiseptische oplossingen

Een van de beste manieren om een open zweer of wond te reinigen, is door een zoutoplossing te gebruiken. Meng een theelepel zout in een glas warm water en gebruik een watje of een schone doek om de plek voorzichtig schoon te maken. Dit kan helpen om bacteriën te doden en de genezing te versnellen. Vermijd het gebruik van agressieve antiseptische middelen zoals alcohol of waterstofperoxide, aangezien deze de huid kunnen uitdrogen en de genezing kunnen vertragen.

Bescherm tegen kou en wind

Koude of winderige omgevingen kunnen de huid verder uitdrogen en de pijn verergeren, vooral als er een zweer in of rond je neus zit. Bescherm je gezicht door een sjaal of neusbedekking te dragen als je naar buiten gaat. Dit voorkomt dat de lucht je huid verder uitdroogt en versnelt het herstel. Zorg er ook voor dat je goed gehydrateerd blijft, zodat je huid van binnenuit wordt ondersteund.

Let op mogelijke onderliggende oorzaken

Zweren in en rond de neus kunnen een symptoom zijn van een onderliggende aandoening, zoals een verkoudheid, allergieën of zelfs een auto-immuunziekte. Als je regelmatig zweren of blaren in de neus hebt, kan het nuttig zijn om te overleggen met een arts. Er kunnen andere behandelingsopties zijn, zoals medicijnen voor allergieën of een specifiek behandelplan voor aandoeningen zoals rosacea of psoriasis die de huid beïnvloeden.

Houd je immuunsysteem sterk

Als je vaak zweren krijgt, kan het nuttig zijn om je immuunsysteem te ondersteunen. Zorg ervoor dat je een gezond, evenwichtig voedingspatroon volgt, rijk aan vitamines, mineralen en antioxidanten. Specifieke voedingsstoffen zoals vitamine C, vitamine E en zink spelen een rol in het herstel van de huid en het bevorderen van een gezond immuunsysteem. Het is ook belangrijk om voldoende slaap te krijgen en stress te beheersen, omdat stress je immuunsysteem kan verzwakken en je vatbaarder kan maken voor infecties.

Door deze praktische tips op te volgen, kun je de pijn van zweren in en rond de neus verminderen en het herstel bevorderen. Mocht de pijn aanhouden of verergeren, neem dan contact op met een arts voor een grondige beoordeling en verdere behandeling.

Lees verder

• Neuspoliepen: Goedaardige gezwellen in neus of sinussen
• Neuspeuteren: Oorzaken, problemen en tips bij neuspulken
• Neuspijn: Oorzaken van pijn op of in neus (pijnlijke neus)
• Korsten in neus: Oorzaken van korstvorming in neus
• Droge neus: Oorzaken & behandelingen voor droogheid van neus