Dikke teennagels: Oorzaken en tips bij verdikte teennagels

Vingernagels en teennagels bevinden zich tussen de zachte weefsels van het onderliggende nagelbed en de omgeving buiten de nagel. De nagels zijn essentieel voor het dagelijks leven, zoals bij het krabben van een krasbiljet of het openen van een champagnefles. Sommige mensen kampen met dikke teennagels, die zonder behandeling kunnen verergeren en/of gepaard gaan met pijn. Verdikte nagels hebben verschillende oorzaken, zoals een schimmelinfectie. Met behulp van diverse preventieve tips kan een teennagelverdikking vaak worden voorkomen.

• Oorzaken van teennagelverdikking
• Gele nagel-syndroom
• Letsel
• Paronychia
• Psoriasis
• Schimmel- en gistinfecties
• Veroudering
• Andere ziekten
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van dikke teennagels
• Prognose van dikkere teennagels
• Complicaties van verdikte teennagels
• Preventie van en tips bij dikke nagels aan tenen
• Goed passende sokken
• Goed zittende schoenen
• Infecties voorkomen
• Nagels afknippen
• Voeten en tenen wassen
• Voetverzorgingssystemen met UV-C sterilisatie
• Gezondheidsondersteunende voedingssupplementen

Oorzaken van teennagelverdikking

Veel oorzaken zijn bekend voor verdikte teennagels.

Gele nagel-syndroom

Het gele nagel-syndroom is een vrij zeldzame aandoening met een onbekende oorzaak. Bij deze aandoening ontstaan soms zowel dikke teennagels als dikke vingernagels. Daarnaast zijn de nagels gebogen en geel van kleur. Buiten de nagelafwijkingen ervaart een patiënt vaak ademhalingsproblemen en een zwelling in de armen en benen. Deze symptomen treden op als gevolg van een vochtophoping rond de longen en in de ledematen.

Letsel

Een teennagelverdikking kan ontstaan door plotseling of herhaald trauma of door een letsel. Voetballers, lopers en dansers zijn vaak getroffen, maar ook mensen die niet ademend schoeisel dragen, lopen meer risico op een letsel aan de teennagels. De arts verwart een dikke teennagel als gevolg van een letsel vaak met een schimmelinfectie.

Paronychia

Paronychia is een huidaandoening waarbij de nagelwal ontstoken is. De nagel is hierdoor rood en gezwollen. Na verloop van tijd en bij meerdere infecties verdikken zowel de vingernagels als de teennagels. De nagellagen gaan tevens afpellen. Duimzuigen, te veel afwassen en te vaak de nagels en nagelriemen afknippen zijn de grootste risicofactoren. Verschillende beroepen hebben ook een groter risico op het ontwikkelen van dikke nagels als gevolg van paronychia, namelijk afwassers, barmannen, koks, schoonmaaksters/schoonmakers, verpleegkundigen, vissers en werknemers in een wasserij.

Psoriasis

Psoriasis is een auto-immuunaandoening die de huid treft. De huidaandoening veroorzaakt meestal rode, schilferige vlekken op de huid. Vaak gaan nagelafwijkingen gepaard met psoriasis. De nagels bevatten hierbij randen en soms komen de nagels ook los van het nagelbed (nagelloslating).

Schimmel- en gistinfecties

Schimmels houden van warme, vochtige omgevingen, en daarom komen ze sneller voor aan de teennagels. Onychomycose (schimmelnagel) is de vaakst voorkomende schimmelinfectie en is zeer besmettelijk. Niet op blote voeten lopen op publieke plaatsen (zoals kleedkamers en douches) en het dragen van goed ademend schoeisel zijn de belangrijkste preventieve maatregelen. Sommige mensen zijn meer vatbaar voor schimmelinfecties dan anderen. Enkele van de belangrijkste oorzaken van schimmelinfecties aan de teennagels zijn:

• een atleetvoet (voetschimmel) die verspreid is naar het teennagelbed
• een constante blootstelling aan vocht
• een verzwakt immuunsysteem door een ziekte of door medicatiegebruik (zoals bijvoorbeeld chemotherapie voor de behandeling van kanker)
• het dragen van verkeerd, niet-ademend schoeisel
• medische aandoeningen, zoals psoriasis, bloedcirculatieproblemen en diabetes mellitus (suikerziekte) type 1 en 2
• roken
• schade aan of naast de nagel

Veroudering

Bij het verouderen beginnen de nagels op de tenen (en soms de vingers) te verdikken. De teennagelverdikking die hierbij voorkomt, is niet behandelbaar. De teennagels kunnen echter een beetje afgeslepen worden om het uiterlijk gladder te maken.

Andere ziekten

Diverse andere problemen houden mogelijk verband met een verdikking van de teennagels, zoals:

• artritis (gewrichtsontsteking)
• eczeem: chronische huidziekte met droge huid en jeukende huid
• een hartziekte
• een hiv-infectie
• vitaminetekorten: vitamine A-deficiëntie, vitamine B-deficiëntie en vitamine H-deficiëntie

Symptomen

In de beginfase zijn dikke teennagels niet goed op te merken; deze ontstaan namelijk geleidelijk. Daarna zijn de volgende symptomen mogelijk:

• afknippen van de nagels verloopt moeilijk
• broze nagels die gemakkelijk breken
• een gele, groene of bruine tint van de nagels
• een slechte geur van de nagels
• pijn of ongemak
• ruw uiterlijk met schilfering op het oppervlak
• snel van het nagelbed loslatende nagels (onycholyse)
• splijting van de nagel (gebarsten nagels) of afbreken van de nagel komt gemakkelijk voor
• vuil of ander afval komt onder de nagels terecht

Diagnose en onderzoeken

Een arts bevraagt de medische geschiedenis van een patiënt en bekijkt vervolgens de teennagels. De arts verwijdert soms wat materiaal van de nagels dat hij naar een laboratorium stuurt voor verder onderzoek. Het is belangrijk om een schimmelinfectie vroeg te diagnosticeren, omdat deze zich anders snel kan verspreiden.

Optische Coherentie Tomografie (OCT)

Optische Coherentie Tomografie is een niet-invasieve beeldvormingstechniek die artsen helpt bij het gedetailleerd in kaart brengen van de nagelstructuur. Dit kan bijzonder nuttig zijn voor het diagnosticeren van onderliggende aandoeningen die bijdragen aan nagelverdikking.

Moleculaire diagnosetests

Nieuwe moleculaire tests kunnen specifieke schimmelsoorten en andere pathogenen identificeren die verantwoordelijk zijn voor nagelinfecties. Deze tests bieden precieze informatie over de aard van de infectie en kunnen helpen bij het kiezen van de meest effectieve behandeling.

Behandeling van dikke teennagels

De arts moet de oorzaak van de verdikte nagels kennen, want de behandelingsmogelijkheden zijn variabel. Oudere patiënten krijgen het advies om de nagel gladder te (laten) maken door een pedicure. Voorts is vitamine A, B en H van cruciaal belang bij de algemene gezondheid van de nagels. Een gezonde en evenwichtige voeding met veel groenten en fruit en voldoende hoeveelheden eiwitten is dan ook belangrijk. Als de dikkere teennagels het gevolg zijn van een onderliggende aandoening, zijn verdere therapieën nodig om de teennagelverdikking aan te pakken.

Psoriasis

Bij psoriasis zet de arts extra medicijnen in om dikkere teennagels weer normaal te krijgen, zoals topische (op de huid toegepaste) steroïden (krachtige ontstekingsremmers) of injecties.

Schimmelinfectie
Een vroege behandeling van een schimmelinfectie is noodzakelijk; deze behandeling kan soms meerdere maanden duren terwijl de nagel uitgroeit. Enkele gangbare behandelingen voor schimmelinfecties zijn:

• antimicrobiële peptiden: Onderzoek heeft aangetoond dat antimicrobiële peptiden effectief kunnen zijn bij de behandeling van schimmelinfecties. Deze peptiden, die van nature in het lichaam aanwezig zijn, kunnen gericht werken tegen de schimmels en het herstel van de nagel bevorderen.
• de nagel verwijderen om het nagelbed daaronder te behandelen
• lasertherapie
• orale (via de mond ingenomen) medicijnen
• probiotica: Er is toenemende belangstelling voor het gebruik van probiotica als aanvulling op traditionele schimmelbehandelingen. Probiotica kunnen helpen de balans van micro-organismen op de huid en nagels te herstellen, wat mogelijk helpt bij het voorkomen van herinfectie.
• voorgeschreven crèmes of zalven

Prognose van dikkere teennagels

Een teennagelverdikking kan verergeren indien de arts dit niet tijdig behandelt. Soms is het probleem niet zo ernstig en is het enkel nodig om de dikkere teennagel een beetje gladder te maken bij veroudering, maar in andere gevallen is een medicamenteuze of andere behandeling vereist. Het is belangrijk om medisch advies te vragen en een eventuele behandeling te krijgen wanneer een patiënt een verdikking of verkleuring van de nagels opmerkt.

Complicaties van verdikte teennagels

Dikke nagels (dus ook teennagels) zijn vaak het symptoom van een andere infectie of aandoening. Dikkere teennagels veroorzaken doorgaans geen verdere complicaties, hoewel ze onbehandeld wel verder kunnen verslechteren, pijn kunnen veroorzaken en ongemakkelijk kunnen zijn bij het dragen van schoeisel.

Preventie van en tips bij dikke nagels aan tenen

Door dagelijks enkele eenvoudige voorzorgsmaatregelen te nemen, is het mogelijk om de voeten en nagels beter te beschermen, waardoor dikkere teennagels minder snel verschijnen. Sommige problemen zijn niet volledig te voorkomen, maar met de volgende tips kan het risico op dikkere teennagels worden verlaagd.

Goed passende sokken

Het is belangrijk om dagelijks schone (katoenen) sokken aan te doen. Als de patiënt overmatig zweet, vervangt hij de sokken twee keer per dag, of anders gebruikt hij speciale antischimmelsokken of werkt hij met voetpoeder om de voeten te drogen.

Goed zittende schoenen

Goed passende schoenen die niet te nauw zijn en goed ademen, worden aanbevolen. Hoge hakken die de tenen samenknijpen, zijn afgeraden. Het is verder nuttig om afwisselend (om de dag) een ander paar schoenen te dragen.

Infecties voorkomen

Voor sommige mensen is het verstandig om nagelsalons te vermijden. Het verkeerd gebruiken van het materiaal kan al een trauma veroorzaken, en ook kan het materiaal niet goed ontsmet zijn waardoor een infectie zich verspreidt. Een professionele voetverzorger, zoals een podoloog, wordt aanbevolen, vooral bij diabetici die bijvoorbeeld door diabetische neuropathie minder gevoel in de voeten hebben en zichzelf daardoor per ongeluk kunnen verwonden. Openbare zwembaden, kleedkamers, sportscholen enzovoort moeten worden vermeden door mensen met een verhoogde gevoeligheid voor schimmelinfecties aan de teennagels, of anders moeten ze slippers dragen. Verder moeten mensen hun eigen handdoeken, schoenen en nagelknippers/-scharen niet delen met anderen om de verspreiding van infecties te voorkomen.

Nagels afknippen

Een van de grootste problemen bij dikke teennagels is dat ze meestal moeilijk af te knippen en verzorgen zijn. Bij het afknippen van de nagels met een gewone nagelknipper kan het snel gebeuren dat de nagels gaan scheuren, wat pijnlijk is en een risico vormt voor een infectie. Daarom is het verstandig om de nagels te verzachten met een crème, bijvoorbeeld met aloë vera. Deze hydraterende crème moet enkele uren worden aangebracht voordat de nagels worden geknipt, of zelfs een nacht intrekken, afhankelijk van het gekozen product. Het is ook mogelijk om de dikkere teennagels gedurende tien minuten in te weken in warm water en dan de nagels te knippen. Theeboomolie, Vicks VapoRub en witte azijn zijn andere thuismiddeltjes. De nagels moeten in elk geval schoon en droog zijn bij het afknippen, zodat er geen vuil of vocht onder de teennagels komt. Bij het afknippen zelf is het verstandig om de nagels niet te kort af te knippen en ervoor te zorgen dat ze recht worden afgeknipt. Er zijn speciale nagelknippers op de markt beschikbaar voor mensen met dikkere teennagels.

Voeten en tenen wassen

De voeten mogen niet worden gewassen met zeep. Als dit toch gebeurt, is het nodig om de zeepresten zeer goed af te spoelen. De voeten en tenen moeten goed worden afgedroogd na het douchen, baden of zwemmen of na een andere blootstelling aan water. Hoe minder vocht de tenen omringt, hoe beter dit is voor de voetgezondheid. De voeten moeten verder steeds schoon en droog blijven.

Voetverzorgingssystemen met UV-C sterilisatie

Moderne voetverzorgingssystemen maken gebruik van UV-C sterilisatie om schimmels en bacteriën op schoenen en andere voetaccessoires te doden. Dit kan helpen bij het voorkomen van herinfecties en het behouden van schone en gezonde nagels.

Gezondheidsondersteunende voedingssupplementen

Nieuwe voedingssupplementen, zoals die met biotine, zink en vitamine D, worden steeds vaker aanbevolen om de algehele gezondheid van nagels te ondersteunen. Deze supplementen kunnen bijdragen aan sterkere en gezondere nagels, en helpen bij het voorkomen van nagelaandoeningen.

Lees verder

• Ingegroeide teennagels: Oorzaken, symptomen en behandelingen
• Paronychia: Ontsteking van de nagelwal (nagelriemontsteking)
• Zwarte teennagels: Oorzaken van zwarte verkleuring teennagel
• Nagelafwijkingen: Veel voorkomende veranderingen aan nagels
• Nagels: Veranderingen in kleur, sterkte en textuur