Witte nagels: oorzaken & behandeling witte stipjes op nagels

Witte nagels: oorzaken & behandeling witte stipjes op nagels Last van witte nagels? Er bestaan verschillende vormen van een witte nagel, variërende van enkele witte stipjes op de nagel, vlekjes, of strepen, tot een compleet witte nagel. De medische term voor witte nagel is 'leukonychia'. Een totale witte nagelkleur kan worden veroorzaakt door een tekort aan albumine (soort eiwit) in het bloed. Ook kan het komen door antibioticagebruik op basis van sulfonamiden. Als je hele nagel wit is, dan is het dus verstandig om je huisarts te raadplegen. De huisarts kan bekijken wat er aan de hand is en een diagnose stellen. Behandeling van witte nagels hangt af van de oorzaak.

Wat zijn witte nagels?

Nagels hebben over het algemeen een roze kleur. Witte nagels verwijzen het uiterlijk van de vingernagels en/of teennagels die gedeeltelijk of volledig wit van kleur zijn. Dit fenomeen staat ook wel bekend als 'leukonychia'. Dit moet onderscheiden worden van bleke nagels als gevolg van verminderde doorbloeding van het weefsel onder de nagel of bloedarmoede.

Witte vlekjes op de nagel (leukonychia) / Bron: Londonsista, Wikimedia Commons (Publiek domein)Witte vlekjes op de nagel (leukonychia) / Bron: Londonsista, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Indeling van witte nagels

Geheel witte nagels

Geheel witte nagels of totale leukonychia c.q. leukonychia totalis, is een witkleuring van de gehele nagelplaat. Terry's nagels verwijst naar het fenomeen waarbij alle nagels voor een groot deel wit verkleurd zijn met een rode, of roze, of bruine rand aan het eind van de nagel. Terry's nagels staat ook bekend als 'Terry's nails'.

Gedeeltelijke witte nagels

Gedeeltelijke leukonychia kent vier subtypes:
  • Enkele witte vlekjes of stippen op de nagel (leukonychia punctata);
  • Vlekjes, stipjes of strepen (leukonychia striata);
  • Longitudinale witte strepen (in de lengte);
  • Een of meer witte horizontale (transversale) lijnen of strepen in de nagel over de gehele nagel, ook bekend als Mees 'lines.

Muehrcke's lines / Bron: Lyrl, Wikimedia Commons (Publiek domein)Muehrcke's lines / Bron: Lyrl, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Muehrcke's lines, welke sterk lijken op Mees' lines, is een schijnbare vorm van leukonychie als gevolg van veranderlijke bloedstroom onder de nagel; druk op de nagelplaat laat ze verdwijnen. Bij vitiligo (ook leukoderma genoemd) verliest de huid en het haar pigment, waardoor melkwitte plekken van verschillende grootte en vorm ontstaan. Deze huidaandoening kan ook schijnbare gedeeltelijke of longitudinale leukonychia veroorzaken.

Wie krijgen witte nagels?

Iedereen kan witte nagels krijgen, zowel mannen als vrouwen van elke leeftijd of etnische achtergrond.

Oorzaken

Witte nagels kunnen veroorzaakt worden door verschillende factoren, omstandigheden en aandoeningen.

Trauma of letsel

De nagelplaat kan gedeeltelijk of geheel beschadigd raken door beschadiging van de nagelplaat of de matrix (groeigebied aan de onderkant van de nagel). De nagelplaat (de zichtbare bovenkant) bestaat uit drie lagen. Ontwrichting van de keratinelaag (sponslaag), welke alle voedingsstoffen opneemt en vocht en vet vasthoudt, kan leiden tot het vasthouden van lucht. Dit leidt tot reflectie en gebrek aan doorzichtigheid.

Soorten letsel die leukonychia punctata veroorzaken, zijn nagelbijten, beschadigingen bij het verzorgen van je nagels, doordat je je nagels ergens hard tegenaan stoot, of het dragen van te strakke schoenen. De witte vlekken groeien vanzelf uit de nagel; het duurt ongeveer 6 tot 9 maanden voordat een nagel uitgegroeid is. Leukonychia striata kan het gevolg zijn van schade aan de nagelmatrix, en er kunnen ook lijnen, ribbels en groeven ontstaan. Totale leukonychia kan volgen op een ernstiger letsel en gaat vaak gepaard met het loslaten van de nagelplaat uit het nagelbed (nagelloslating) en verandering in de nagelcontour.

Witte nagels door medicatie / Bron: Stevepb, PixabayWitte nagels door medicatie / Bron: Stevepb, Pixabay

Gifstoffen en geneesmiddelen

Witte nagels kunnen het gevolg zijn van:
  • Zware metaalvergiftiging (bijvoorbeeld lood of arseen);
  • Chemotherapie (behandeling van kanker met medicijnen die cellen doden of hun celdeling remmen);
  • Sulfonamiden (antibiotica ter behandeling van infectieziekten).

Erfelijke aandoeningen

Longitudinale leukonychia is soms geassocieerd met Darier ziekte, die ook erythronychie kan veroorzaken (een rode band). Totaal leukonychia loopt ook soms in gezinnen. Striate leukonychia kan het gevolg zijn van geërfde omstandigheden die keratinisatie beïnvloeden.

Systemische ziekten

Terry's nagels worden geassocieerd met:

Infectie

Oppervlakkige witte onychomycose (schimmelnagel) is een onregelmatige vorm van partiële leukonychie als gevolg van chronische schimmelinfectie door de dermatofyt Trichophyton interdigitale.

Psoriasis van de teennagels / Bron: JVO27, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Psoriasis van de teennagels / Bron: JVO27, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)

Huidziekten

Leukonychia kan het gevolg zijn van een ontstekingsziekte die de nagelmatrix beïnvloedt, meestal nagelspsoriasis of handeczeem.

Onderzoek en diagnose

Diagnostisch onderzoek

Als de oorzaak van leukonychia niet duidelijk is, kunnen de volgende onderzoeken nuttig zijn voor de arts om tot een goede diagnose te komen.
  • Nagelknipsels voor onderzoek naar bijvoorbeeld een schimmel;
  • Nagelbiopsie waarbij stukjes nagel worden weggenomen om microscopisch onderzocht te worden op afwijkingen;
  • Bloedonderzoek om systemische ziekten op te sporen, met name lage albumineniveaus (albumine is een eiwit gemaakt in de lever dat vele functies in het lichaam heeft).

Differentiële diagnose

Leukonychia moet onderscheiden worden van onycholyse (schimmelnagel), waarbij de nagelplaat wit of geelachtig tot bruin wordt, en dikker wordt en vaak ook brokkelig.

Behandeling van witte nagels

De behandeling van witte nagels hangt af van de onderliggende oorzaak. Een schimmelnagel kan bijvoorbeeld bestreden worden met inwendige antischimmelmiddelen of een laserbehandeling.

Prognose

Leukonychie door een klein trauma of als gevolg van een bepaald medicijn, kan in enkele maanden volledig verdwijnen. In andere gevallen blijft de witte nagelplaat langdurig aanwezig of keert het terug.

Bleke nagels

Bleke nagels kunnen wijzen op bloedarmoede, waarbij je te weinig rode bloedcellen in je bloed hebt of je rode bloedcellen werken niet goed. De meest voorkomende oorzaak is een ijzertekort. Bloedarmoede als gevolg van een te laag ijzergehalte kan leiden tot onvoldoende zuurstof in het bloed, waardoor de huid en weefsels bleek worden, met name de weefsels onder de nagels. Bleke nagels kunnen ook een teken zijn van vroege diabetes of leverziekte, die beide kunnen leiden tot een verminderde (perifere) doorbloeding.

Lees verder

© 2017 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Hoe komen die witte vlekjes op mijn nagels?Hoe komen die witte vlekjes op mijn nagels?Witte vlekjes op de nagels heeft waarschijnlijk iedereen wel eens gehad. Voor sommigen zijn deze vlekjes storend en onts…
Afgebrokkelde gespleten vingernagels; slechte nagelsAfgebrokkelde gespleten vingernagels; slechte nagelsJe nagels brokkelen af en zijn bros. Wat kunnen de oorzaken zijn van afgebrokkelde nagels of lelijke gespleten nagels? B…
Mees' lines: witte horizontale lijnen in nagel teen/vingerMees' lines: witte horizontale lijnen in nagel teen/vingerMees' lines zijn witte horizontale lijnen of strepen in de nagel; teennagel of vingernagel. Er zijn veel verschillende n…
Nagelstyling: French manicure lakkenNagelstyling: French manicure lakkenFrench manicure lakken doe je door de vrije rand van de nagel met een witte lak en het nagelbed met een transparante lak…

Medicatie: Overgevoelige (allergische) reactie op medicijnenMedicatie: Overgevoelige (allergische) reactie op medicijnenMedicijnen veroorzaken regelmatig bijwerkingen, maar deze zijn ‘voorspelbaar’. Af en toe veroorzaken ze echter onvoorspe…
Reutelende geluiden (reutels) bij ademhaling door longziekteReutelende geluiden (reutels) bij ademhaling door longziekteDe arts kan met behulp van een stethoscoop de ademgeluiden van een patiënt analyseren. Soms detecteert hij abnormale ade…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Keitei, Wikimedia Commons (CC BY-2.5)
  • DermNet New Zealand. White nails. https://www.dermnetnz.org/ (ingezien op 1-11-2017)
  • Huidarts.com. Schimmelnagel / Onychomycose, https://www.huidarts.com/huidaandoeningen/schimmelnagel-onychomycose/ (ingezien op 1-11-2017)
  • Huidziekten. Leukonychia, https://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/ltxt/leukonychia.htm (ingezien op 1-11-2017)
  • Shape. 7 Things Your Nails Can Tell You About Your Health. https://www.shape.com/lifestyle/beauty-style/7-things-your-nails-can-tell-you-about-your-health (ingezien op 1-11-2017)
  • Thuisarts.nl. Bloedarmoede. https://www.thuisarts.nl/bloedarmoede (ingezien op 1-11-2017)
  • Wikipedia. Nagel (anatomie). https://nl.wikipedia.org/wiki/Nagel_(anatomie) (ingezien op 1-11-2017)
  • Afbeelding bron 1: Londonsista, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 2: Lyrl, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 3: Stevepb, Pixabay
  • Afbeelding bron 4: JVO27, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
Tartuffel (2.971 artikelen)
Laatste update: 09-05-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.