Polspijn: Oorzaken & behandelingen van pijn aan polsgewricht

De pols is een complexe structuur die bestaat uit vele verschillende botten, ligamenten en pezen. Polspijn is te wijten aan een ziekte of verwonding aan het polsgewricht. Hierbij is mogelijk elke structuur van het polsgewricht aangetast. De gewrichtspijn gaat vaak gepaard met andere tekenen zoals een zwelling en roodheid van het getroffen gewricht en een beperkt bewegingsbereik. Na een grondige diagnose volgt meestal een behandeling met zelfzorgmaatregelen en huismiddeltjes, al zijn ook medische behandelingen beschikbaar voor het verlichten van het pijnlijk polsgewricht. Verder is het nodig om de onderliggende oorzaak van de pijnlijke pols aan te pakken.

• Geassocieerde symptomen
• Artritis en pijn aan de pols
• Artritis psoriatica
• Artrose
• Infectieuze artritis
• Jicht
• Pseudojicht
• Reumatoïde artritis
• Carpaletunnelsyndroom en polspijn
• Cyste
• Letsel en pijn in het polsgewricht
• Tendinitis
• Tumoren
• Ziekte van Kienböck
• Ziekte van Quervain
• Diagnose en onderzoeken
• Zelfzorg en huismiddeltjes voor polspijn
• Medische behandelingen voor een pijnlijk polsgewricht
• Alarmsymptomen bij een pijnlijke pols

Geassocieerde symptomen

Polspijn gaat vaak gepaard met volgende tekenen:

• een beperkt bewegingsbereik (in ernstige gevallen)
• een zwelling van het polsgewricht
• gevoelloosheid of tintelingen
• pijn bij het bewegen
• stijfheid in het polsgewricht
• zwakte

Artritis en pijn aan de pols

Artritis (gewrichtsontsteking) is een veel voorkomende oorzaak van pijn, zwelling en stijfheid in de pols. Diverse soorten artritis zijn mogelijk.

Artritis psoriatica

Psoriatrische artritis (artritis psoriatica) is een vorm van een gewrichtsontsteking die vergezeld gaat met psoriasis, een chronische huidziekte met een droge huid en schilfers.

Artrose

Artrose is de meest voorkomende vorm van artritis. De reumatische aandoening van het gewrichtskraakbeen is het gevolg van de dagelijkse slijtage of het overmatig gebruik van een gewricht. Het kraakbeen zorgt voor de demping tussen de botten. Wanneer dit slijt, wrijven de botten over elkaar, wat zwelling en ongemak veroorzaakt. De pols bevat veel kleine botten die ontworpen zijn om gemakkelijk over elkaar te glijden tijdens beweging. Patiënten met artrose aan de pols ervaren bijgevolg schade van de polsbeenderen bij artrose, wat gepaard gaat met gewrichtspijn, gewrichtsstijfheid en een gewrichtszwelling.

Infectieuze artritis

Infectieuze artritis (septische artritis) is een medische noodsituatie. Hierbij ontstaat een ontsteking van het polsgewricht door een infectie. Tekenen van een infectie zijn onder meer roodheid en warmte van de pols, koorts boven 37 °C en een recente ziekte.

Jicht

Jicht is een vorm van artritis die resulteert uit een overmatige urinezuurophoping (een afvalproduct) in de gewrichten. Het urinezuur vormt kristallen in de gewrichten, in plaats van dat dit wordt uitgescheiden via de urine. De meeste jichtpatiënten ervaren een zwelling en ongemak in de voet of grote teen, maar soms ervaart de patiënt ook pijn in de pols. De pijn in het polsgewricht duidt dan vaak op polyarticulaire jicht (jicht die meerdere gewrichten aantast). Deze minder vaak voorkomende vorm van jicht is voor de arts soms lastig te herkennen.

Pseudojicht

Bij pseudojicht verschijnen calciumafzettingen in de gewrichten, waardoor gewrichtspijn, roodheid en gezwollen gewrichten ontstaan. De polsen en knieën zijn het vaakst aangetast door deze aandoening. Heeft de patiënt reeds meerdere verwondingen aan de pols gehad of heeft hij problemen met de schildklier of bijschildklier, dan vergroot dit de kans op pseudojicht.

Reumatoïde artritis

Reumatoïde artritis, een aandoening waarbij een ontsteking van gewrichten en organen plaatsvindt, treft over het algemeen beide polsen.

Carpaletunnelsyndroom en polspijn

Vaak is polspijn te wijten aan het carpaletunnelsyndroom. De carpale tunnel is een smalle doorgang gevuld met ligament en botten aan de basis van de hand. De tunnel bevat zenuw en pezen. Het carpaletunnelsyndroom treedt op wanneer de nervus medianus gecomprimeerd (samengedrukt) is aan de pols door een zwelling. De nervus medianus is de zenuw in de pols waarmee het mogelijk is om delen van de hand te voelen en bewegen. De zwelling is te wijten aan volgende mogelijke risicofactoren:

• de menopauze
• diabetes mellitus (suikerziekte)
• een te traag werkende schildklier (hypothyreoïdie)
• een zwangerschap
• het premenstrueel syndroom (symptomen voor en bij menstruatie)
• het uitvoeren van repetitieve (herhaalde) bewegingen met de pols, zoals typen op een computertoetsenbord, een computermuis gebruiken, handbal spelen, naaien, schilderen, schrijven, …
• overgewicht
• reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen)

De symptomen treden meestal geleidelijk op. Naast zenuwpijn aan de pols komen volgende tekenen voor: branderige gevoelens, gevoelloosheid of tintelingen in de handpalm, de pols, de duim of de vingers. De duimspier verzwakt, waardoor het moeilijk is om voorwerpen te grijpen. De pijn loopt mogelijk tot aan de elleboog of de schouder. Een vroegtijdige diagnose en behandeling zijn belangrijk om blijvende zenuwbeschadiging te voorkomen. Een lichamelijk onderzoek en speciale zenuwtesten zijn nodig voor het diagnosticeren van het carpaletunnelsyndroom. De behandeling bestaat uit het laten rusten van de hand, het aanbrengen van een spalk en het nemen van pijnstillers en ontstekingsremmende geneesmiddelen. Als de symptomen niet verbeteren, is soms een operatie nodig.

Cyste

Cysten zijn met vloeistof gevulde holten. Deze ontwikkelen zich mogelijk in de pols. De ganglioncysten veroorzaken dan ongemak doordat deze op zenuwen en pezen drukken. De goedaardige ganglioncysten verspreiden zich niet naar andere lichaamsdelen.

Letsel en pijn in het polsgewricht

Een acute pijnlijke pols die gepaard gaat met blauwe plekken en een zwelling is vaak te wijten aan een letsel. Tekenen van een mogelijk gebroken bot zijn misvormde gewrichten en het onvermogen om de pols, de hand of een vinger te bewegen. Verder treden soms kraakbeenletsels in de pols op. Andere veel voorkomende verwondingen omvatten een verstuiking, tendinitis en bursitis (een slijmbeursontsteking, vaak veroorzaakt door overbelasting).

Tendinitis

Tendinitis verwijst naar een peesontsteking van de buigspier of strekspier. Deze aandoening veroorzaakt mogelijk ernstige pijn. Een peesscheur van het polsgewricht resulteert vaak in een ontsteking van de pees die leidt tot tendinitis. De ziekte van Quervain is een voorbeeld van tendinitis aan het gewricht in de pols.

Tumoren

Bottumoren of tumoren in andere handstructuren zijn een andere zeldzame vorm van een pijnlijke pols.

Ziekte van Kienböck

De ziekte van Kienböck is een aandoening met onbekende oorzaak waarbij een afbraak van het maandvormig bot (os lunatum) plaatsvindt als gevolg van een beperkte bloedtoevoer. Deze vorm van avasculaire necrose (osteonecrose) gaat gepaard met een pijnlijke en soms gezwollen pols, een beperkt bewegingsbereik in de getroffen pols (stijfheid), een erminderde grijpkracht in de hand, gevoeligheid direct over het bot (op de bovenkant van de hand ongeveer in het midden van de pols) en pijn of moeite om de hand omhoog te draaien.

Ziekte van Quervain

Bij de ziekte van Quervain (Quervain tendinitis) ontstaat een pijnlijke ontsteking van de pezen die begint in de duim en zich uitstrekt tot aan de pols (peesontsteking de zijkant van het polsgewricht). De pijn is meestal te wijten aan het overmatig gebruik van de hand of arm. Moeders van jonge kinderen zijn bijzonder vatbaar voor deze aandoening, mogelijk door de constante actie van het oppakken van het kind. Het draaien of buigen van de pols is pijnlijk en het opheffen van de duim (in de positie van een lifter) voelt ook ongemakkelijk aan.

Diagnose en onderzoeken

Voor het opsporen van de oorzaak van polspijn zet de arts een lichamelijk onderzoek en bijkomende onderzoeken in:

• een artroscopie (gewrichtsschade onderzoeken en behandelen)
• een bloedonderzoek
• een elektromyografie
• een MRI-scan
• een röntgenfoto

Zelfzorg en huismiddeltjes voor polspijn

Diverse zelfzorgmaatregelen en huismiddeltjes verlichten de pijn aan de pols.

• bescherming van pols: De pols beschermen en ondersteunen bij sportieve activiteiten is aanbevolen.
• brace en polssteun: Het gebruik van een polsbrace of polssteun stabiliseert het gewricht en voorkomt pijnlijke bewegingen.
• crèmes: Topische (op de huid aangebrachte) crèmes met menthol of capsaïcine verlichten de gewrichtspijn.
• ergonomie: Het is belangrijk om voor een goede ergonomische houding te zorgen op kantoor. Daarnaast is het niet verstandig om te typen met gebogen polsen of de computermuis lang en stevig vast te houden.
• pauze: Het nemen van een pauze verlicht veel pijnklachten en voorkomt zware of herhaalde activiteiten.
• gewicht verliezen bij overgewicht
• pijnstillers: Vrij verkrijgbare pijnstillende geneesmiddelen zoals ibuprofen of naproxen behandelen ontstekingen die gewrichtspijn veroorzaken, vooral als gevolg van slijtage of overmatig gebruik.
• rust: De eerste behandeling voor veel voorkomende aandoeningen die polspijn veroorzaken, bestaat uit het laten rusten van het gewricht zodat de acute ontsteking of irritatie verdwijnt. Het is echter belangrijk om voorzichtig te zijn bij het laten rusten van het gewricht, omdat langdurige immobilisatie gewrichtsstijfheid veroorzaakt. Daarom bezoekt de patiënt een arts als de polspijn niet verdwijnt na enkele dagen rust.
• warmte of koude: Sommige patiënten zijn gebaat met het aanbrengen van warmte, terwijl andere patiënten de voorkeur geven aan het aanbrengen van koude.

Medische behandelingen voor een pijnlijk polsgewricht

Wanneer de thuisbehandelingen niet (voldoende) effectief zijn, is het belangrijk om een arts te raadplegen. Hij zet mogelijk andere medische behandelingen in.

• antibiotica: Pijn veroorzaakt door een bacteriële gewrichtsontsteking vereist een antibioticabehandeling.
• aspiratie: Als een cyste de polspijn veroorzaakt, gebruikt de arts een naald om de vloeistof binnenin te verwijderen (vocht opzuigen).
• chirurgie: Af en toe is een chirurgische ingreep nodig om de pijn te verlichten. Dit gebeurt vooral bij zenuwcompressie (beknelde zenuw), breuken, cysten of gescheurde ligamenten.
• fysiotherapie
• gips: Fracturen behandelt de arts vaak door het aanbrengen van een gips.
• opioïden / opiaten: Opioïden schrijft de arts voor voor ernstige onbehandelbare polspijn die niet reageert op NSAID's (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen) of waarbij vrij verkrijgbare pijnstillers en ontstekingsremmers niet aangewezen zijn door ernstige bijwerkingen.
• reumatologische medicijnen: Een reumatoloog schrijft een breed scala aan medicijnen voor wanneer de pijn het gevolg is van auto-immuunziekten of de ophoping van kristal in de gewrichten.
• steroïde injecties: De arts injecteert soms corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) in het pijnlijke gewricht.

Alarmsymptomen bij een pijnlijke pols

In volgende omstandigheden is het belangrijk om professioneel medisch advies in te winnen:

• andere ongebruikelijke symptomen
• een erg pijnlijke, warme, rode of gezwollen pols
• een trauma of een valpartij waarbij de pols vervormd is, een bleek uiterlijk heeft of erg koud aanvoelt
• een zwelling of aanzienlijke blauwe plekken rond het gewricht of de onderarm
• het onvermogen om het polsgewricht recht te trekken of te buigen
• het onvermogen om voorwerpen te dragen of de arm te gebruiken
• koorts
• plots zwakte van de hele arm of het been
• polspijn die ’s nachts of tijdens het rusten optreedt
• polspijn die langer dan een paar dagen aanhoudt

Lees verder

• Carpaal tunnel syndroom: Tintelingen en/of zwakte in de hand
• Gewrichtsgezondheid: Tips voor behoud van gezonde gewrichten
• Pseudojicht: Pijn en zwelling van gewricht in knie en pols
• Polsartritis: Oorzaken van gewrichtsontsteking in pols
• Verminderde grijpkracht: Afname van spierkracht van hand(en)