Vermoeidheid bij vrouwen: oorzaken van extreme moeheid

Bijna iedere vrouw is van tijd tot tijd oververmoeid of overwerkt. Een periode van tijdelijke vermoeidheid heeft meestal een aanwijsbare oorzaak en vaak kun je er dan ook wat tegen doen, waardoor je weer opknapt. Extreme of aanhoudende vermoeidheid daarentegen wordt niet verlicht door het rustiger aan te doen, maar wordt vaak veroorzaakt door een onderliggende aandoening. Een bijna constante staat van vermoeidheid kan in de loop van de tijd steeds meer energie, motivatie en concentratie opslurpen. Vermoeidheid op dit niveau heeft ook invloed op je emotionele en psychologische welzijn. Het is belangrijk om in dat geval je huisarts te raadplegen om te kijken waardoor deze vermoeidheid veroorzaakt wordt en wat er aan gedaan kan worden.

• Vermoeidheid bij vrouwen door de schildklier
• Hartaandoening bij vrouwen
• Vitamine D-tekort
• IJzertekort (bloedarmoede)
• Slaapapneu
• Slaapgebrek
• Extreme moeheid door depressie
• Vermoeidheid door de overgang
• Beweeg dagelijks
• Matig cafeïne- en alcoholgebruik
• Beperk voedselporties
• Zoek ontspanning
• Goede nachtrust
• Voldoende drinken
• Stel grenzen
• Kruiden

Vermoeidheid bij vrouwen door de schildklier

De schildklier is een kleine vlindervormige klier in je hals, net onder de adamsappel. Het kliertje produceert de hormonen die de stofwisseling en de groei stimuleren. De schildklierwerking kan verstoord raken en overactief of inactief zijn, maar je zult er hoe dan vermoeid door worden. Met een te trage schildklier kun je je motor niet aan de praat krijgen en met een overactieve schildklier is je motor overbelast en dit kan ook leiden tot flinke vermoeidheid. Schildklierproblemen komen vaker voor bij vrouwen, hoewel anno 2024 niet geheel duidelijk is hoe dit komt. Het kan te maken hebben met genetische factoren of hormonen.

Wat te doen?
Bloedonderzoek kan uitwijzen of de schildklierwaarden in orde zijn. Vraag je huisarts om advies. Bij een traag werkende schildklier krijg je medicijnen om je schildklier in balans te houden. Bij een te snel werkende schildklier word je behandeld met medicijnen of met radioactief jodium of met een operatie.

Hartaandoening bij vrouwen

Hartziekten vormen een ernstige bedreiging voor vrouwen, ernstiger dan borstkanker. Dagelijks overlijden in Nederland grofweg 60 vrouwen als gevolg van hart- en vaatziekten. Wanneer je hart niet efficiënt pompt, kan het niet genoeg bloed naar je lichaam krijgen, en dat kan je moe maken. Vermoeidheid is een van de meest voorkomende klachten van vrouwen met hartaandoeningen.

Wat te doen?
Bij risicofactoren voor hart- en vaatziekten zoals obesitas, hoge bloeddruk en een familiegeschiedenis van hartaandoeningen, is het raadzaam je hart te laten controleren. Het meten van de bloeddruk en andere eenvoudige tests zoals een elektrocardiogram of een echocardiogram (hartfilmpje) kunnen uitwijzen of je hart de bron is van je vermoeidheidsklachten.

Vitamine D-tekort

Veel vrouwen hebben last van een vitamine D-tekort omdat ze in de winter te weinig zonlicht krijgen. De huid kan deze vitamine zelf aanmaken onder invloed van de ultraviolette B-stralen uit het zonlicht, maar in de herfst en de winter is de zonnekracht hier te lande te gering om voor voldoende vitamine D te zorgen. Vrouwen met een donkerdere huid hebben ook meer kans op een vitamine D-tekort; het pigment melanine vermindert namelijk het vermogen van de huid om vitamine D aan te maken door zonlicht. Bij sommige mensen kan hun spijsverteringskanaal vitamine D niet goed absorberen. Bij andere vrouwen hebben de nieren moeite met het omzetten van de voedingsstof in zijn actieve vorm. En overgewicht maakt vitamine D minder beschikbaar voor gebruik in het lichaam. Wat de reden ook is, een tekort van deze essentiële vitamine kan je botsterkte verzwakken en een tekort aan vitamine D kan leiden tot klachten al vermoeidheid en futloosheid.

Wat te doen?
Een bloedtest kan bepalen of er sprake is van een tekort. Als dat het geval is, dan kun je met een vitaminesupplement het tekort aanvullen. Voor iedereen geldt een dagelijkse aanbevolen hoeveelheid (ADH) van 10 microgram vitamine D en mannen en vrouwen van boven de 70 moeten 20 microgram per dag binnen krijgen.

IJzertekort (bloedarmoede)

Wanneer je bloed niet genoeg zuurstof naar de weefsels en organen in je lichaam kan transporteren, zul je je onherroepelijk moe gaan voelen. Bloedarmoede is meer een symptoom dan een ziekte. Het kan een teken zijn dat je tijdens de menstruatie te veel ijzer via het menstruatiebloed verliest, of dat je een tekort hebt aan andere vitaminen en mineralen.

Wat te doen?
Via een bloedtest kun je erachter komen of er sprake is van een ijzertekort of een ander medisch probleem heeft dat van invloed is op het aantal rode bloedcellen. De oplossing kan zo simpel zijn als het nemen van een ijzer- of vitamine B-supplement.

Slaapapneu

Snurken is geen lachertje. Het kan een teken zijn van slaapapneu, een aandoening waarbij je ademhaling steeds even stopt tijdens het slapen. Dit gaat ten koste van je nachtrust; je lichaam heeft nooit tijd om te recupereren en op te laden. Als gevolg hiervan voel je je uiteindelijk leeg en moe.

Wat te doen?
Overgewicht kan 's nachts je luchtwegen onder druk zetten, daarom is gewichtsverlies het recept om slaapapneu te verhelpen. Om ervoor te zorgen dat je gemakkelijker kunt ademen tijdens het slapen, kan CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) therapie uitkomst bieden.

Slaapgebrek

Tijdens het jongleren met een baan, je gezin en talloze andere verantwoordelijkheden, is het moeilijk om de volledige zeven tot acht uur slaap te krijgen die je elke nacht nodig hebt. Veel vrouwen hebben een hectische levensstijl en krijgen niet voldoende slaap. Het gevolg is een slaaptekort en klachten van vermoeidheid.

Wat te doen?
Ga iedere dag op dezelfde tijd naar bed en sta op hetzelfde tijdstip weer op. Schakel zachte muziek in. Spuit een vleugje lavendel op je kussen om je zenuwstelsel te kalmeren en ontspanning te bevorderen. Drink een kopje kamillethee. Als je nog steeds niet in slaap kunt vallen, ga dan naar een andere kamer en lees of doe nog een ontspannen activiteit gedurende ongeveer 15 minuten, ga dan terug naar bed en probeer het opnieuw.

Extreme moeheid door depressie

Depressie en vermoeidheid komen beide veel voor bij vrouwen, en de twee aandoeningen lijken elkaar te versterken. Mensen die depressief zijn, hebben meer dan vier keer zoveel kans om moe te zijn en degenen die vermoeid zijn, hebben bijna drie keer zoveel kans depressief te zijn. De stress en zorgen die kenmerkend zijn voor depressies kunnen je de hele nacht laten woelen en draaien, en als je er elke dag mee te maken hebt, voel je je ongetwijfeld ellendig.

Wat te doen?
Een depressie kan behandeld worden met een combinatie van antidepressiva en psychotherapie.

Vermoeidheid door de overgang

Veel vrouwen die in de overgang zitten hebben last van vermoeidheid en lusteloosheid. Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht in de overgang, vooral in de vroege stadia, omdat je lichaam zich aanpast aan de nieuwe hormonale situatie. Maar een gebrek aan energie kan ook worden veroorzaakt door een aantal andere medische aandoeningen, waaronder bloedarmoede, coronaire hartziekte, diabetes, hartfalen, hypothyreoïdie, hyperthyreoïdie en nier- of leverziekte.

De meeste vrouwen hebben geen behandeling nodig voor hun overgangsklachten. Bij de meerderheid van de vrouwen zijn hun klachten slechts van voorbijgaande aard zijn. Ze duren twee of drie jaar en nemen dan allengs af. Maar er zijn veranderingen die je kunt aanbrengen in je leefstijl om de symptomen te verlichten.

Beweeg dagelijks

Je moet op de meeste dagen van de week minstens 30 en bij voorkeur 60 minuten bewegen. Bewegen is misschien wel het laatste wat je wilt doen als je je zwak of moe voelt, maar lichaamsbeweging verhoogt je energie juist, Het produceert die feel-good hormonen en geeft je de energie waarnaar je op zoek bent als je je niet lekker voelt.

Matig cafeïne- en alcoholgebruik

Cafeïne en alcohol kunnen zowel het energieniveau beïnvloeden als de nachtrust verstoren. Nicotine kan dit effect ook hebben, dus als je rookt, stop dan met roken. Je zult merken dat je meer energie hebt zonder kunstmatige stimulerende middelen.

Beperk voedselporties

Overgewicht tijdens de overgang kan ervoor zorgen dat je je moe en lusteloos voelt. Het beste voedingspatroon is een dieet dat rijk is aan fruit, groenten, volle granen, peulvruchten en zaden en noten (een plantaardig dieet). Beperk de hoeveelheid vetten en snoep die je eet; vooral suiker moet je vermijden. Het vaker eten van kleinere maaltijden kan de hele dag door energie opleveren. Maar als je vaker eet, zorg er dan voor dat je niet te veel eet; let op dje totale hoeveelheid calorieën.

Zoek ontspanning

Hoe kom je tot rust? Of je nu graag leest, lange wandelingen maakt, bid of mediteert, neem de tijd om je over te geven aan je favoriete activiteiten. Je hebt het recht om jezelf te verwennen en tijd voor jezelf te nemen. Het gevolg is dat je energieker wordt. Stress en angst kunnen je vermoeidheid veroorzaken, en ontspanningstechnieken kunnen heel nuttig zijn om ze te leren overwinnen. Stressreductietherapie ook kan helpen bij overgangsklachten.

Goede nachtrust

Een ander symptoom tijdens de overgang is opvliegers of nachtelijk zweten, waardoor je nachtrust wordt verstoord of de slaap niet kunt vatten. Een goede nachtrust is belangrijk tijdens de overgang. Misschien moet je je slaapkamer koeler houden dan je gewoonlijk doet. Gebruik een plafondventilator en slapa in je blootje onder 100% linnen. Zorg ervoor dat de kamer donker is en stel je lichaamsklok in door altijd op hetzelfde tijdstip naar bed te gaan en elke dag rond dezelfde tijd wakker te worden, zelfs in het weekend.

Voldoende drinken

Je moet je lichaam voeden met gezond voedsel en voldoende water. Dorst is de manier waarop je lichaam je vertelt dat je meer vocht nodig hebt. Wanneer je uitgedroogd bent, moet je lichaam harder werken om te presteren, wat kan leiden tot vermoeidheid. Uitdroging kan ook misselijkheid en concentratiestoornissen veroorzaken. Houd een waterfles bij de hand zodat je de hele dag door kunt drinken. Kies water of cafeïnevrije thee of koffie; geen caloriehoudende dranken, omdat gewichtstoename je traag kan maken.

Stel grenzen

Je bent misschien moe omdat je te veel hooi op je vork neemt. Leer 'nee' te zeggen. Ken je grenzen en wat je wel en niet kunt bereiken op een dag. En als je redelijke doelen en limieten stelt, zul je minder gestrest zijn.

Kruiden

Twee kruidenremedies die symptomen van de overgang helpen verminderen die vermoeidheid en angst kunnen veroorzaken, zijn zwarte zilverkaars en valeriaan. Neem contact op met je huisarts voordat je kruiden of supplementen gebruikt, omdat deze de werking van bepaalde medicijnen kunnen verstoren.

Lees verder

• Moeheid of vermoeidheid: symptomen, oorzaak en behandeling
• Vermoeidheid bij man: symptomen, oorzaken en behandeling
• Vermoeidheidsklachten: moe zijn, 10 oorzaken en tips
• Vermoeide ogen: symptomen pijn in ogen, tranen en roodheid
• Middelen tegen moeheid: rhodiola, ginseng en spirulina