Hoge rugpijn: Oorzaken en behandeling van pijn in bovenrug
De bovenrug is het gebied tussen de basis van de nek en de onderkant van de ribbenkast. De thoracale wervelkolom bestaat uit twaalf botten die de bovenrug vormen. Het eerste bot van de hogere rug begint aan de basis van de nek en het twaalfde bot eindigt net onder de ribbenkast. Hoge rugpijn is mogelijk overal tussen deze botten mogelijk. Pijn in de bovenrug is meestal te wijten aan een slechte houding, het overmatig gebruik van spieren of een letsel, al zijn ook andere oorzaken bekend. Vaak zijn huismiddeltjes inzetbaar om de pijn te verlichten. Soms is medisch advies, een medische behandeling en een verwijzing naar een fysiotherapeut nodig.
Epidemiologie van pijn in bovenrug
Circa 1 op de 10 mannen en 1 op de 5 vrouwen heeft af en toe of regelmatig last van hoge
rugpijn.
Aandoeningen en hoge rugpijn
Artrose
Het kraakbeen dat de botten beschermt, is aan slijtage onderhevig bij het verouderen. De patiënt kampt dan met
artrose, de meest voorkomende vorm van
artritis (gewrichtsontsteking) bij ouderen. Artrose leidt uiteindelijk tot kraakbeenslijtage tussen de botten, waardoor de
botten tegen elkaar gaan wrijven. Dit oefent druk uit op de zenuwen in de wervelkolom (
zenuwcompressie), waardoor een verdoofd gevoel of
tintelingen in de armen en
benen ontstaan. De behandeling richt zich meestal op het beheersen van
pijn en het zorgen voor een goede
gewrichtsgezondheid.
Beknelde zenuw
Een hernia zorgt soms voor de samendrukking van een nabijgelegen zenuw. Een beknelde zenuw in de middelste rug leidt tot:
Wanneer een beknelde zenuw afkomstig is van een hernia, behandelt de arts de hernia. Een operatie is meestal niet nodig, maar soms krijgt een patiënt wel spinale steroïde-injecties.
Discushernia
Discushernia’s komen vaker voor in de lage rug (
lage rugpijn), maar ze treffen soms ook de hoge rug. Wervelschijven zijn de zachte, rubberachtige kussens tussen elke wervel. Een discushernia komt tot stand wanneer een deel van dit kussen doorschuift en druk op de wervelkolom uitoefent. Zelfs een kleine hoeveelheid druk leidt mogelijk tot aanzienlijke pijn in het midden van de rug, evenals andere symptomen, zoals gevoelloosheid of zwakte in de armen of benen. De meeste patiënten hebben geen operatie nodig voor een discushernia en herstellen met rust of door het nemen van ontstekingsremmende medicijnen.
Fibromyalgie
De chronische aandoening
fibromyalgie veroorzaakt vaak
lichaamspijn en
vermoeidheid, maar ook pijn in de bovenrug is mogelijk.
Galblaasaandoening
De
galblaas is een peervormig orgaan onder de lever dat gal in de dunne darm afgeeft, waardoor het lichaam vet kan verteren. Soms verzamelt de gal zich in de kanalen die naar de dunne darm leiden. Deze verharden waardoor
galstenen ontstaan. De patiënt kampt dan met
galkoliek die pijn veroorzaakt in de bovenste wervelkolom, precies tussen de schouderbladen. Deze pijn staat bekend als ‘uitstralingspijn’ (gerefereerde pijn).
Longkanker
Zeer zelden is rugpijn het gevolg van
longkanker. Bij circa 30 tot 40 procent van de patiënten met
niet-kleincellige longkanker verspreidt de
kanker zich naar de botten (
botmetastasen) en dan ervaart de patiënt mogelijk hogere rugpijn.
Myofasciale pijn
Pijn in de bovenrug is soms het resultaat van myofasciale pijn. Dit soort pijn start na een blessure of overmatig gebruik, maar chronische myofasciale pijn houdt om onbekende redenen lang aan na de eerste verwonding. Fysiotherapie is aanbevolen om de pijn te verlichten.
Osteoporose
Osteoporose is een aandoening die de botten aantast. Osteoporose doet de botten geleidelijk verzwakken, waardoor ze sneller breken en minder goed gewicht kunnen dragen. Bij osteoporose in de thoracale wervelkolom ervaart een patiënt pijn in de bovenrug. Verzwakte wervels ondersteunen het gewicht van het lichaam niet, dus de spieren, ligamenten en pezen moeten harder werken om de wervels goed te ondersteunen. Dat leidt tot
spierstijfheid en
spiervermoeidheid. Een patiënt met een wervelfractuur door osteoporose krijgt sneller te maken met een afgeronde rug, hetgeen een slechte houding is en ook sneller leidt tot hoge rugpijn.
Spinale infectie
In zeldzame gevallen ligt een infectie aan de basis van hoge rugpijn. Een spinaal epiduraal
abces is een verzameling van kiemen en pus die zich vormt tussen het ruggenmerg en de botten van de wervelkolom. Het abces gaat groeien en opzwellen, wat leidt tot pijn. Een vroegtijdige diagnose is van cruciaal belang want een snelle behandeling voorkomt ernstige complicaties.
Antibiotica en chirurgie om het abces te verwijderen zijn vaak nodig. Het duurt vaak lang om deze aandoening te diagnosticeren en daarom komen 2 tot 25 procent van de patiënten met spinale epidurale abcessen hieraan te overlijden.
Traumatisch letsel
Een traumatische verwonding leidt ook tot bovenrugklachten. Dit is dan het gevolg van:
- een arbeidsongeval
- een auto-ongeluk
- te hard werken
- uitglijden en vallen
- verkeerd optillen
De pijn in de bovenrug ontstaat meteen of pas later die dag of de volgende dag. De verwondingen zijn potentieel ernstig en leiden soms tot blijvende complicaties, waaronder
chronische pijn, zenuwbeschadiging en
verlamming. Een arts moet alle mogelijke rugblessures bekijken, omdat deze correct moeten genezen om pijnklachten op de lange termijn te voorkomen. Een verwijzing naar een fysiotherapeut is vaak nodig om
spierletsels te helpen genezen. Ernstige verwondingen vereisen een operatie.
Andere aandoeningen
Specifieke aandoeningen die de wervelkolom of spieren aantasten, leiden ook tot hoge rugpijn waaronder:
- problematische kyfose (achterwaartse kromming van de wervelkolom)
- scoliose (zijdelingse kromming van de wervelkolom)
- spinale misvorming
De behandeling voor elke aandoening varieert en heeft een wisselend succes.
Omgevingsfactoren en hoge rugklachten
Onjuiste tiltechniek
Een zwaar voorwerp optillen zonder de wervelkolom op één lijn te houden, resulteert in een onnodige druk op de bovenrug. Vooral het optillen of vasthouden van een zwaar voorwerp boven het hoofd (vooral naar links of rechts in plaats van gecentreerd) maakt de schouder en de bovenrug zwakker. Een te zwaar voorwerp optillen veroorzaakt eveneens pijn in de bovenrug.
Overmatig gebruik van rugspieren
Het overmatig gebruik van rugspieren is een andere veelvoorkomende oorzaak van hoge rugpijn. Dit gebeurt meestal als gevolg van herhaalde bewegingen. Repetitieve activiteiten veroorzaken vaak spierpijn, een beklemmend gevoel en spierirritatie. Indien de patiënt deze tekenen negeert, ontstaan chronische pijnklachten. De patiënt moet voldoende rusten. Daarnaast past hij warmte of ijs toe op het aangetaste gebied hetgeen de bloedcirculatie naar de spierweefsels bevordert. Ook moet de patiënt zoeken naar manieren om de herhaalde bewegingen te vermijden of om pauzes tussen activiteiten te nemen. Een fysiotherapeut biedt oefeningen aan om de flexibiliteit en kracht in het gebied te bevorderen.
Slechte houding
Dankzij bepaalde oefeningen en krachttraining is het mogelijk om de spieren te versterken. Maar wanneer de spieren niet correct worden gebruikt, verzwakken de spieren (
spierzwakte). Dit gebeurt bijvoorbeeld door langdurig zitten aan een bureau met een foute houding. Naarmate het hoofd en de schouders naar voren buigen, komt er meer druk te liggen op de botten, de wervelschijven, de spieren, de gewrichtsbanden en andere zachte weefsels van de wervelkolom. Als een patiënt vaker naar één kant leunt, bijvoorbeeld tijdens het autorijden of werken op een computer, leidt dit eveneens tot een onbalans in de bovenrug die dan leidt tot pijn. Een goede zithouding aannemen, regelmatig pauzeren, bewegen en zich ook regelmatig uitrekken zijn enkele adviezen om de kracht inde rug te verbeteren. Daarnaast is een stabureau nuttig. Sommige patiënten zijn gebaat met een fysiotherapeut voor het corrigeren van de houding.
Risicofactoren van pijnlijke bovenrug
Er is een verhoogd risico op hoge rugpijn als een patiënt veroudert. Ook oudere adolescenten lopen een hoger risico op pijn in de bovenrug. Andere risicofactoren voor het ontwikkelen van pijn in de bovenrug zijn verzwakte romp- en rugspieren, het vrouwelijk geslacht, andere vormen van
musculoskeletale pijn en
psychische problemen.
Geassocieerde symptomen
Naast de bovenrugpijn ontstaan mogelijk andere tekenen zoals:
- pijn bij aanraking van de rug of bij beweging
- pijn bij het bewegen van de schouders of bij het naar voor buigen van de nek
- pijn bij het diep ademen
- spierspasmen die aanvoelen als een knoop of een beklemd gevoel in de spier
Preventie van pijn in de bovenrug
Het is misschien niet mogelijk om alle oorzaken van pijn in de bovenrug te voorkomen, maar dankzij enkele eenvoudige strategieën is het wel haalbaar om de meest voorkomende oorzaken van deze rugklachten te vermijden.
- geen zware rugzakken of portemonnees dragen
- niet draaien met de rug bij het tillen van zware voorwerpen
- regelmatig massages ondergaan om de spanning van de spieren weg te nemen
- regelmatig pauzeren
- regelmatig verschillende spiergroepen bewegen.
- zich altijd bewust zijn van de houding: rechtop lopen, correct zitten, indien nodig rugsteunen gebruiken
- zich regelmatig uitrekken
- zwakke spieren versterken met behulp van een fysiotherapeut
Lees verder