Oogproblemen bij chronische nierziekten

Diabetes mellitus (suikerziekte) en een hoge bloeddruk zijn niet alleen de belangrijkste oorzaken van een chronische nierziekte. Ze zijn ook de belangrijkste oorzaken van oogziekten en een verlies van het gezichtsvermogen. Als een nieraandoening het gevolg is van één van beide aandoeningen, ontstaan mogelijk ook problemen met het gezichtsvermogen. Enkele van de meest voorkomende oogproblemen bij een chronische nierziekte zijn cataract, glaucoom en retinopathie. Het is belangrijk om regelmatig een oogonderzoek te laten uitvoeren om tijdig problemen met de ogen op te sporen en aan te pakken. Op deze manier kan het gezichtsvermogen zo lang mogelijk behouden blijven.

• Cataract en chronische nierziekte
• Glaucoom en verhoogde druk in ogen
• Retinopathie
• Ogen gezond houden bij chronische nierziekten

Cataract en chronische nierziekte

Cataract (staar) treedt op als de ooglens troebel wordt. De lens van het oog is normaalgesproken helder. Het licht gaat namelijk van de pupil naar het netvlies achteraan in het oog. Door cataract treedt een verstrooiing van het invallende licht op en wordt alles wazig. Staar ontwikkelt zich naarmate mensen verouderen. Patiënten met diabetes hebben een hoger risico op cataract. Diabetici ontwikkelen namelijk zogenaamde ‘suikercataract’, een cataract die plotseling verschijnt en zich zo ontwikkelt dat de hele lens troebel is. Hoge glucosewaarden (hyperglykemie) reageren met eiwitten in het oog en vormen een bijproduct dat zich op de lens nestelt.

Glaucoom en verhoogde druk in ogen

Glaucoom tast de oogzenuw aan de achterkant van het oog aan. De oogzenuw stuurt impulsen naar de hersenen en de hersenen vertalen deze impulsen naar afbeeldingen. Wanneer er te veel druk in het oog opgebouwd wordt, raakt de oogzenuw mogelijk beschadigd. Deze schade leidt tot een gedeeltelijk of volledig verlies van het gezichtsvermogen. Een verhoogde druk treedt op wanneer de heldere vloeistof in het oog niet goed wegloopt. Deze druk duwt tegen de bloedvaten die de oogzenuw van zuurstof en voedingsstoffen voorzien. Na verloop van tijd krijgen de zenuwen niet meer genoeg voedingsstoffen en zuurstof en sterven ze af, waardoor een patiënt een geleidelijk verlies van het perifere gezichtsvermogen (zicht aan de zijkant) ervaart. Een hoge bloeddruk en diabetes mellitus zijn mogelijke risicofactoren voor glaucoom.

Retinopathie

Retinopathie is een aandoening waarbij de kleine bloedvaten in de ogen beschadigd raken als gevolg van een hoge bloeddruk of suikerziekte. Wanneer de schade het gevolg is van diabetes mellitus, is sprake van ‘diabetische retinopathie’. Diabetes verhoogt de bloedglucosespiegels in de bloedbaan die de kleine bloedvaten in de nieren, vingers, voeten en ogen mogelijk beschadigen. Een hoge bloeddruk belast de bloedvatwanden en verzwakt ze tot het punt waarop ze kunnen breken of barsten. Net als een chronische nierziekte treden beide typen retinopathie geleidelijk op en zijn de symptomen pas voelbaar of merkbaar wanneer reeds schade is aangericht. Soms leidt retinopathie uiteindelijk tot een netvliesloslating, een oogaandoening die een ernstig verlies van het gezichtsvermogen of zelfs blindheid veroorzaakt.

Ogen gezond houden bij chronische nierziekten

Het behandelen van aandoeningen zoals een hoge bloeddruk of suikerziekte is niet alleen belangrijk voor de gezondheid van de nieren, maar ook voor de gezondheid van de ogen. De patiënt volgt daarom de instructies van de arts met betrekking tot de voeding en lichaamsbeweging. Hij neemt alle voorgeschreven medicijnen zoals het moet en controleert regelmatig de glucosespiegels of bloeddruk, waarbij de patiënt de streefwaarden moet proberen te handhaven. Als een patiënt rookt, moet de patiënt hiermee stoppen. Roken is namelijk een extra risicofactor voor cataract en glaucoom.

Lees verder

• Diabetische retinopathie: Oogaandoening door diabetes
• Leeftijdsgebonden cataract: Vertroebeling van de ooglens
• Glaucoom: Verhoogde oogdruk met verlies van gezichtsvermogen
• Nierfalen: Verminderde of afwezige nierfunctie
• Chronische nierziekte: Progressieve schade aan nierfunctie