Complicaties diabetes mellitus (suikerziekte): Oogproblemen

Diabetes mellitus (suikerziekte) is een aandoening waarbij het lichaam niet in staat is om suiker effectief op te slaan of te reguleren. Bij alle vormen van diabetes ontstaan vaak schommelingen in de bloedsuikerspiegel, wat de bloedvaten kan aantasten, inclusief die naar de ogen. Dit kan leiden tot diverse oogaandoeningen die het gezichtsvermogen aanzienlijk kunnen beïnvloeden. De meest voorkomende oogziekten bij diabetes zijn diabetische retinopathie, diabetisch maculaoedeem, cataract en glaucoom. Vroege opsporing, tijdige behandeling en passende nazorg zijn cruciaal om het verlies van gezichtsvermogen te voorkomen.

• Cataract
• Diabetisch maculaoedeem
• Diabetische retinopathie
• Glaucoom
• Wazig gezichtsvermogen
• Tips voor een gezond gezichtsvermogen bij diabetes

Cataract

[Categorie=171542]Leeftijdsgebonden cataract[/CAT] komt vaker voor bij patiënten met diabetes type 2 dan bij mensen zonder diabetes mellitus. Cataract, of staar, is een aandoening waarbij de ooglens vertroebelt, wat leidt tot een wazig gezichtsvermogen. Diabetici hebben twee tot vijf keer meer kans op het ontwikkelen van cataract dan mensen zonder diabetes. Bovendien ontwikkelt staar zich vaak op jongere leeftijd en kan de voortgang sneller verlopen bij mensen met diabetes. De meest voorkomende symptomen van cataract zijn een wazig gezichtsvermogen en verblinding. Een cataractoperatie is meestal nodig om de troebele lens te verwijderen en te vervangen door een kunstlens.

Diabetisch maculaoedeem

Diabetische retinopathie ontstaat door een langdurig hoge bloedsuikerspiegel, wat de bloedvaten in het netvlies van de ogen verzwakt. Bij maculaoedeem, een complicatie van diabetische retinopathie, lekt vloeistof uit de verzwakte bloedvaten, waardoor het netvlies opzwelt. Dit kan de macula, verantwoordelijk voor scherpte- en centraal zicht, beïnvloeden. Symptomen van maculaoedeem kunnen wazig of golvend zicht en doffere kleuren zijn. Soms zijn er geen duidelijke symptomen. Diagnose gebeurt via een grondig oogonderzoek waarbij de oogarts de pupillen verwijdt met oogdruppels (mydriatica) en de gezichtsscherpte test. Andere diagnostische factoren zijn een familiegeschiedenis van diabetisch maculaoedeem, hoge bloedsuikerspiegel (hyperglykemie), hoge bloeddruk (hypertensie), hoog cholesterolgehalte, en het gebruik van bepaalde medicijnen. Behandeling kan bestaan uit injecties in het oog om de abnormale bloedvatgroei te stoppen, laserchirurgie, en corticosteroïden.

Diabetische retinopathie

Diabetische retinopathie is een veelvoorkomende oorzaak van gezichtsproblemen bij diabetici. Hoge bloedsuikerspiegels kunnen de bloedvaten in de retina (het netvlies) beschadigen, wat kan leiden tot een verstopping van de bloedvaten en een verminderde zuurstoftoevoer naar het netvlies. Dit veroorzaakt de groei van nieuwe, abnormale bloedvaten (neovascularisatie) die vaak lekken. Diabetische retinopathie kent twee stadia: vroege diabetische retinopathie en geavanceerde diabetische retinopathie.

Vroege diabetische retinopathie

Bij vroege diabetische retinopathie verschijnen er geen nieuwe bloedvaten. De wanden van de bloedvaten zijn zwak en vertonen kleine uitstulpingen. Dit kan leiden tot lekkage van bloed en vocht in het netvlies. Ook kan er een verandering optreden in de vorm van grote bloedvaten, wat verdere verstopping en zwelling van de zenuwvezels en het centrale deel van het netvlies kan veroorzaken. Behandeling is noodzakelijk om verdere schade te voorkomen.

Geavanceerde diabetische retinopathie

Bij geavanceerde diabetische retinopathie beginnen de beschadigde bloedvaten zich af te sluiten, wat de groei van abnormale bloedvaten stimuleert die gaan lekken. Dit kan leiden tot littekenweefsel en een netvliesloslating (ablatio retinae). De nieuwe bloedvaten kunnen de normale bloedstroom blokkeren, wat kan resulteren in verhoogde druk achter het oog en mogelijk glaucoom. Diagnostische tests omvatten een gezichtsscherptetest, tonometrie (oogdrukmeting), pupilvernauwingsonderzoek, en een OCT-scan (netvliesscan). Behandelingen zijn onder andere laserchirurgie en anti-VEGF-medicijnen.

Glaucoom

Glaucoom is een ernstige oogziekte die schade aan de oogzenuw veroorzaakt, vaak door verhoogde oogboldruk. Bij diabetici komt meestal open hoek-glaucoom voor. Dit type glaucoom kan leiden tot blindheid en komt vaker voor naarmate de leeftijd vordert. Het risico op glaucoom is bijna dubbel zo hoog bij diabetici in vergelijking met mensen zonder diabetes. De meeste gevallen worden ontdekt bij patiënten tussen de 45 en 64 jaar. Glaucoom kan vaak zonder duidelijke symptomen optreden, maar in latere stadia kunnen symptomen zoals hoofdpijn, oogpijn, wazig zicht, waterige ogen, halo's rond lichten, tunnelzicht, en uiteindelijk gezichtsverlies optreden. Preventieve maatregelen, zoals gezonde voeding, zijn essentieel. Diabetici kunnen ook de zeldzame aandoening "neovasculair glaucoom" ontwikkelen, waarbij nieuwe bloedvaten op de iris groeien en de normale vloeistofdoorstroming blokkeren, wat de oogdruk verhoogt. Behandelopties omvatten medicijnen (meestal oogdruppels), laserbehandeling, en chirurgie zoals een drainage-implant of trabeculectomie. Neovasculair glaucoom kan moeilijk te behandelen zijn.

Wazig gezichtsvermogen

Bij ongecontroleerde diabetes kan een hoge bloeddruk leiden tot zwelling van de ooglens, wat resulteert in een wazig gezichtsvermogen. Het is belangrijk om zowel de bloeddruk als de bloedsuikerspiegel goed onder controle te houden om wazig zicht te voorkomen.

Tips voor een gezond gezichtsvermogen bij diabetes

Hoewel het niet altijd mogelijk is om oogziekten door diabetes volledig te voorkomen, kunnen de volgende tips helpen om het risico te verlagen en de ooggezondheid te bevorderen:

• Regelmatig de bloedsuikerspiegel laten controleren en op peil houden
• Diabetes goed beheren door middel van voeding, lichaamsbeweging, medicatie en een gezonde levensstijl
• Een bloedonderzoek laten uitvoeren waarbij het hemoglobinegehalte wordt gecontroleerd
• Een gezond cholesterol en bloeddruk behouden
• Jaarlijks een oogonderzoek ondergaan
• Stoppen met roken
• Veranderingen in het gezichtsvermogen onmiddellijk melden aan de oogarts

Lees verder

• Diabetische retinopathie: Oogaandoening door diabetes
• Diabetisch maculaoedeem: Oogaandoening door diabetes