Chromhidrosis: Aandoening met gekleurd zweet

Chromhidrosis (chromhidrose) is een zeldzame aandoening waarbij een patiënt gekleurd zweet produceert. Dit zweet kan verschillende kleuren hebben zoals geel, groen, blauw, bruin of zwart. Deze aandoening ontstaat doordat de zweetklieren te veel lipofuscine, een pigment dat in menselijke cellen voorkomt, produceren of omdat het lipofuscine chemisch anders is dan normaal. Gekleurd zweet komt voor in de oksels, op het gezicht en rond de tepels. De behandeling bestaat meestal uit het sluiten van de zweetklieren door middel van crèmes of botoxinjecties.

• Epidemiologie van chromhidrosis
• Oorzaken: Vorming van te veel lipofuscine door zweetklier
• Apocriene chromhidrosis
• Eccriene chromhidrosis
• Pseudochromhidrosis
• Risicofactoren
• Genetische aanleg
• Geslacht
• Leeftijd
• Hormonale veranderingen
• Voeding en medicijnen
• Infecties en huidproblemen
• Stress en emotionele factoren
• Symptomen: Gekleurde zweetafscheiding
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van gekleurd zweet
• Klieren ledigen
• Botoxinjecties
• Capsaïcinecrème
• Prognose van chromhidrosis
• Complicaties
• Sociale en psychologische complicaties
• Huidcomplicaties
• Medische complicaties
• Preventie en leefstijlaanpassingen

Epidemiologie van chromhidrosis

Chromhidrosis is een zeldzame aandoening. Incidentie- of prevalentiegegevens zijn echter niet beschikbaar in de geraadpleegde bronnen (oktober 2020). Apocriene chromhidrosis komt vaker voor bij mensen met een donkere huidskleur dan bij mensen met een lichte huidskleur. Gezichtschromhidrosis daarentegen komt uitsluitend voor bij mensen met een lichte huidskleur. Er is geen geslachtsvoorkeur voor chromhidrosis, en de aandoening presenteert zich meestal na de puberteit, wanneer de apocriene klieren actief worden. Er zijn echter zeldzame gevallen bij zuigelingen gemeld.

Oorzaken: Vorming van te veel lipofuscine door zweetklier

De menselijke huid bevat twee soorten zweetklieren: eccriene en apocriene klieren.

Apocriene chromhidrosis

Apocriene klieren scheiden een dik, melkachtig zweet af dat, wanneer het door bacteriën wordt afgebroken, de hoofdoorzaak is van lichaamsgeur. Chromhidrosis is meestal van apocriene oorsprong. Apocriene klieren bevinden zich in de genitale gebieden, oksels (oksels), areolaire (tepelhof) regio en de gezichtshuid. Chromhidrosis treft echter alleen het gezicht, de oksels en de donkere cirkel rond de tepels. Een verhoogde concentratie van het lipofuscinepigment veroorzaakt het gekleurde zweet. Dit pigment wordt geproduceerd in de apocriene klier.

Eccriene chromhidrosis

Eccriene klieren bevinden zich over het hele lichaam en scheiden een heldere, geurloze vloeistof af die helpt bij het reguleren van de lichaamstemperatuur. Eccriene chromhidrosis is zeldzaam en kan optreden bij inname van bepaalde kleurstoffen of medicijnen.

Pseudochromhidrosis

Pseudochromhidrosis wordt veroorzaakt door externe factoren waarbij een chemische stof op het huidoppervlak reageert met eccriene secreties zoals externe kleurstoffen, verven of chromogene (kleurbevattende) bacteriën.

Risicofactoren

Genetische aanleg

Chromhidrosis kan erfelijk zijn. Personen met een familiegeschiedenis van de aandoening hebben een verhoogd risico om het zelf te ontwikkelen. De genetische aanleg kan bijdragen aan een verhoogde activiteit van de zweetklieren of een abnormale samenstelling van het zweet.

Geslacht

Hoewel chromhidrosis zowel mannen als vrouwen kan treffen, komen sommige vormen, zoals eccriene chromhidrosis, vaker voor bij mannen. Dit kan te maken hebben met verschillen in zweetklieractiviteit of huidstructuur tussen de geslachten.

Leeftijd

Chromhidrosis kan op elke leeftijd voorkomen, maar het komt vaak voor bij volwassenen. Dit kan te maken hebben met de veranderende huid- en zweetklierfunctie naarmate mensen ouder worden.

Hormonale veranderingen

Hormonale veranderingen, zoals die tijdens de puberteit, zwangerschap of menopauze, kunnen de functie van de zweetklieren beïnvloeden en bijdragen aan de ontwikkeling van chromhidrosis. Veranderingen in hormoonspiegels kunnen de samenstelling van het zweet beïnvloeden en de kleurverandering veroorzaken.

Voeding en medicijnen

Dieet en medicijnen kunnen ook bijdragen aan chromhidrosis. Het consumeren van bepaalde voedingsmiddelen, zoals kruiden en specerijen, kan de samenstelling van het zweet veranderen. Bovendien kunnen sommige medicijnen bijwerkingen hebben die de zweetklieren beïnvloeden, wat kan bijdragen aan de ontwikkeling van chromhidrosis.

Infecties en huidproblemen

Bepaalde huidinfecties en aandoeningen kunnen de werking van de zweetklieren verstoren en bijdragen aan chromhidrosis. Het aanwezig zijn van bacteriële of schimmelinfecties kan de kleur van het zweet veranderen en leiden tot de symptomen van chromhidrosis.

Stress en emotionele factoren

Stress en emotionele factoren kunnen de zweetproductie verhogen en de chemische samenstelling van het zweet veranderen. Dit kan bijdragen aan de symptomen van chromhidrosis, vooral als stress leidt tot overmatige transpiratie of veranderingen in de huidgezondheid.

Symptomen: Gekleurde zweetafscheiding

Patiënten met chromhidrosis scheiden geurloos geel, groen, blauw, bruin of zwart zweet af. Vaak melden patiënten een verkleuring van hun kleding, zoals een gekleurd hemd door okselzweet of een verkleurde beha. Minder vaak verschijnen vlekken op het gezicht of het tepelhof. Wanneer het zweet opdroogt, blijven glinsterende, diep gekleurde vlekken achter. Een aura van warmte of een stekelig gevoel, veroorzaakt door emotionele of fysieke stimuli, kan optreden vlak voordat het gekleurde zweet verschijnt.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van chromhidrosis wordt gesteld door het observeren van de zweetplekken en het afnemen van een gedetailleerde anamnese om exogene oorzaken uit te sluiten. Een specifiek diagnostisch onderzoek voor het bevestigen van de aandoening is niet beschikbaar anno oktober 2020.

Behandeling van gekleurd zweet

Er bestaat geen volledig bevredigende behandeling voor apocriene chromhidrosis anno oktober 2020.

Klieren ledigen

Patiënten kunnen de klieren handmatig of via medicatie ledigen om een symptoomvrije periode van ongeveer 48-72 uur te bereiken, totdat de klieren het pigment weer aanvullen.

Botoxinjecties

Botoxinjecties geven gemengde resultaten. Ze zijn vooral nuttig voor het verminderen van eccrien zweet bij patiënten met hyperhidrosis (overmatig zweten), maar kunnen ook effectief zijn voor het verminderen van gekleurd zweet in het gezicht en onder de oksels.

Capsaïcinecrème

Sommige patiënten hebben baat bij een behandeling met capsaïcinecrème. Capsaïcine, een kristallijn alkaloïde in rode pepers, wordt vaak gebruikt voor tijdelijke verlichting van pijn door reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen), artrose (reumatische aandoening van het gewrichtskraakbeen) en neuralgieën (zenuwpijnen). De symptomen keren terug wanneer de behandeling wordt gestopt.

Prognose van chromhidrosis

Chromhidrosis blijft vaak levenslang aanwezig, hoewel er een langzame regressie kan optreden bij apocriene chromhidrosis. De prognose is goed als een arts een extrinsieke oorzaak correct kan identificeren en behandelen.

Complicaties

Chromhidrosis is een aandoening waarbij de zweetklieren een abnormale kleur van zweet produceren, meestal als gevolg van een verhoogde afscheiding van pigmenten. Hoewel chromhidrosis zeldzaam is, kan het leiden tot diverse complicaties:

Sociale en psychologische complicaties

• Sociale stigma: Mensen met chromhidrosis kunnen last hebben van sociale schaamte en stigmatisering, vooral als de gekleurde zweetvlekken zichtbaar zijn op kleding of huid.
• Psychologische stress: De constante angst voor negatieve reacties en het ongemak van zichtbaar gekleurd zweet kan leiden tot verhoogde stress, angst en vermijdingsgedrag.
• Verminderde sociale interactie: Angst voor mogelijke verlegenheid kan ertoe leiden dat individuen minder sociaal actief zijn en sociale interacties vermijden.

Huidcomplicaties

• Huidirritatie: Gekleurd zweet kan huidirritatie veroorzaken, vooral als het in contact komt met bepaalde stoffen in kleding of huidverzorgingsproducten.
• Huidinfecties: Chronische irritatie en de aanwezigheid van pigmenten kunnen het risico op huidinfecties verhogen door het verstoren van de normale huidbarrière.
• Vlekken en verkleuringen: Langdurige blootstelling aan gekleurd zweet kan leiden tot blijvende vlekken of verkleuringen op de huid en kleding.

Medische complicaties

• Beperkte diagnose: Het kan moeilijk zijn om de onderliggende oorzaak van chromhidrosis te identificeren, vooral als de aandoening secundair is aan een andere medische toestand, wat complicaties bij het stellen van een diagnose kan veroorzaken.
• Behandelingsuitdagingen: Effectieve behandeling kan moeilijk zijn, vooral als de oorzaak niet goed begrepen is of als er geen duidelijke behandelingsopties zijn.

Preventie en leefstijlaanpassingen

Hoewel er geen specifieke preventieve maatregelen zijn voor chromhidrosis, kunnen bepaalde leefstijlaanpassingen helpen om de symptomen te beheersen. Regelmatig wassen en het vermijden van het gebruik van geurige lotions en crèmes kunnen helpen om de interactie tussen zweet en bacteriën te minimaliseren. Het dragen van ademende kleding kan ook helpen om de symptomen te verminderen.

Lees verder

• Hyperhidrose: Overmatig zweten door overactieve zweetklieren
• Anhidrose: Onvermogen om te zweten
• Zweethanden: Overmatig zweten aan handen en handpalmen
• Hematidrose: Bloed zweten door stress (zeldzaam symptoom)
• Warmte-uitslag (zweetuitslag): Uitslag met jeukende bultjes