Tepel- en tepelhofeczeem: Huidziekte met jeukende uitslag

De chronische huidziekte eczeem treedt mogelijk op op de tepel en het tepelhof (het gekleurde gedeelte rond de tepel). Meestal wordt dit veroorzaakt door irritatie door bepaalde kledingstukken, zepen, wasmiddelen of lotions. De huidaandoening veroorzaakt een jeukende uitslag op de tepel of het tepelhof. De oorzaak identificeren en verwijderen is vaak nuttig voor het verbeteren van de symptomen. Soms is tepel- of tepelhofeczeem echter chronisch van aard. Diverse tips helpen bij het verlagen van het risico op het krijgen van de huidaandoening.

• Oorzaken van tepeleczeem
• Risicofactoren van eczeem aan tepel en tepelhof
• Symptomen: Jeukende huiduitslag met pijn
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van huidproblemen aan tepels
• Prognose van huidziekte
• Complicaties
• Preventie van tepel- en tepelhofeczeem

Oorzaken van tepeleczeem

Irriterende contactdermatitis (huidontsteking door blootstelling aan stoffen) en allergische contactdermatitis is een belangrijke oorzaak van tepeleczeem. Irriterende contactdermatitis wordt veroorzaakt door ontsteking van de huid (dermatitis) door producten zoals shampoos, zeep, wasmiddelen of chemicaliën. Allergische contactdermatitis is een echte allergie voor een product dat op de huid wordt gebruikt. Niet altijd is de arts echter in staat om de oorzaak van tepel- en tepelhofeczeem te identificeren.

Risicofactoren van eczeem aan tepel en tepelhof

De huidproblemen aan de tepel en het tepelhof komen vaker voor bij vrouwen die:

• bekend zijn met eczeem
• borstvoeding geven
• lijden aan astma (chronische ontsteking van luchtwegen in de longen)
• lijden aan hooikoorts
• zwanger zijn

Symptomen: Jeukende huiduitslag met pijn

Één of beide tepels zijn getroffen. De vrouw ervaart een droge of natte huiduitslag op de tepel of het tepelhof. De jeukende uitslag (tepeljeuk) is meestal en is aanwezig op één of beide borsten. Roodheid, blaarvorming, erosie, schilfering, korstvorming, kloven en/of lichenificatie (verdikking, verharding en verdonkering van huidgebieden) zijn andere mogelijke symptomen. Sommige vrouwen ervaren tevens brandende pijn aan de tepels (tepelpijn), vooral bij het geven van borstvoeding. Bij vrouwen die borstvoeding geven, treden de symptomen vaak op rond het moment van de ontwikkeling van tandjes bij hun baby of de introductie van vaste voeding.

Alarmsymptomen

Bij een tepelafscheiding, roodheid, erg veel tepelpijn of tepeljeuk, aanhoudende of verergerende klachten, is het verstandig om een arts te raadplegen voor een snelle beoordeling. Deze tekenen wijzen namelijk mogelijk op een andere aandoening zoals de ziekte van Paget van de borst, een zeldzaam type borstkanker.

Diagnose en onderzoeken

De arts bekijkt de tepels en is meestal op basis van het uiterlijk al in staat om de diagnose te stellen. Het klinische verloop en patroon maken het echter vaak moeilijk om de onderliggende oorzaken, zoals irritatie of sensibilisatie, te onderscheiden. De arts voert daarom mogelijk een allergietest uit om te kijken of de patiënt allergisch is voor geurstoffen of conserveermiddelen.

Andere differentiële diagnoses omvatten

• bacteriële infectie van de borst zoals:
• candidiasis (schimmelinfectie) van de borst
• cellulitis (huidinfectie met rode en gezwollen huid)
• impetigo (bacteriële huidinfectie met symptomen op gezicht en ledematen)
• joggerstepels
• mastitis (ontsteking van het borstweefsel, vaak door het geven van borstvoeding)
• psoriasis
• de ziekte van Bowen (voorstadium van huidkanker)

Behandeling van huidproblemen aan tepels

Hydratatie van de huid is essentieel en daarom mag een vrouw vochtinbrengende middelen gebruiken. Topische (op de huid toegepaste) corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) vormen de steunpilaar van de therapie. Lokale topische corticosteroïden met lage potentie moeten als eerste behandelingslijn worden gebruikt. Krachtigere lokale corticosteroïden zijn voorbehouden voor patiënten met ernstigere symptomen. Actuele calcineurineremmers zoals tacrolimuszalf en pimecrolimuscrème zijn ook goede opties voor het gebruik op de tepel en het tepelhof. Moeders die borstvoeding geven, moeten de crème / zalf van de tepel en het tepelhof afvegen voordat de baby wordt gevoed en de crème / zalf kort nadat de baby is gevoed toepassen. Hoewel jeuk bij eczeem niet gemedieerd wordt door de afgifte van histamine, bieden orale (via de mond ingenomen) antihistaminica verlichting bij het naar bed gaan. De medicijnen bezitten sedatieve eigenschappen en zijn effectief voor intense jeuk die ongevoelig is voor vochtinbrengende crèmes en conservatieve maatregelen.

Prognose van huidziekte

De prognose van tepel- en tepelhofeczeem is goed bij milde huidletsels. Deze verdwijnen vaak dankzij het opsporen van de risicofactor en het inzetten van een juiste behandeling. Soms is echter sprake van hardnekkige symptomen, soms ook omdat de arts niet in staat is een oorzaak te achterhalen. De aandoening kent in dat geval een eerder chronisch beloop waarbij de symptomen soms opflakkeren nadat ze gedurende bepaalde perioden verdwijnen.

Complicaties

Krabben om de jeuk te verlichten leidt mogelijk tot ontvelling van de huid en veroorzaakt soms een secundaire infectie en krab-jeukcyclus. Daarom is het belangrijk om krabben te minimaliseren. Om te voorkomen dat de patiënt een huidletsel oploopt, moeten de vingernagels kort, glad en schoon blijven. Antibioticatherapie is geïndiceerd bij secundaire bacteriële infecties.

Preventie van tepel- en tepelhofeczeem

Enkele tips helpen bij het verlagen van het risico op het ontwikkelen van tepeleczeem.

• de borsten goed afspoelen, vooral na het zwemmen in gechloreerd water
• handwasbeha's/sportbeha's met een natuurlijke, hypoallergene zeep wassen en overmatige zeep in het cupgedeelte van de beha vermijden. De beha moeten grondig afgespoeld en binnenshuis gedroogd worden (uit de buurt van pollen enzovoort). Beha’s mogen niet in de droger.
• hete en lange douches vermijden
• opgevulde beha's indien mogelijk vermijden, omdat de schuimvulling deeltjesachtige waspoeders vangt die zeer irriterend zijn voor de huid.
• parfums en gearomatiseerde lichaamsproducten op de borsten vermijden
• zeep en shampoo op het tepelgebied vermijden

Lees verder

• Eczeem: Chronische huidziekte met droge en jeukende huid
• Tepelafscheiding: Oorzaken afscheiding uit tepel van borst
• Tepeljeuk: Oorzaken van jeukende tepel of tepels
• Tepelpijn: Oorzaken van pijn aan tepel (pijnlijke tepels)
• Tepelkloven: Pijnlijke tepels bij het geven van borstvoeding