Tepel- en tepelhofeczeem: Huidziekte met jeukende uitslag

De chronische huidaandoening eczeem kan zich ook manifesteren op de tepel en het tepelhof (het gekleurde gebied rond de tepel). Dit wordt vaak veroorzaakt door irritatie door bepaalde kledingstukken, zepen, wasmiddelen of lotions. Eczeem op deze gebieden resulteert in een jeukende uitslag. Het identificeren en vermijden van de oorzaak kan vaak de symptomen verbeteren. Soms kan tepel- of tepelhofeczeem echter chronisch worden. Er zijn verschillende tips om het risico op het ontwikkelen van deze huidaandoening te verlagen.

• Oorzaken van tepeleczeem
• Risicofactoren voor eczeem aan tepel en tepelhof
• Symptomen: Jeukende huiduitslag met pijn
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van huidproblemen aan tepels
• Prognose van huidziekte
• Complicaties
• Preventie van tepel- en tepelhofeczeem

Oorzaken van tepeleczeem

De belangrijkste oorzaken van tepeleczeem zijn irriterende contactdermatitis en allergische contactdermatitis. Irri­terende contactdermatitis ontstaat door huidontsteking door blootstelling aan irriterende stoffen zoals shampoos, zeep, wasmiddelen of andere chemicaliën. Allergische contactdermatitis betreft een allergische reactie op een product dat op de huid wordt gebruikt. In sommige gevallen is het echter moeilijk voor de arts om de exacte oorzaak van tepel- en tepelhofeczeem te identificeren.

Risicofactoren voor eczeem aan tepel en tepelhof

Huidproblemen aan de tepel en het tepelhof komen vaker voor bij vrouwen die:

• Eczeem hebben of eerder hebben gehad
• Borstvoeding geven
• Lijden aan astma (chronische ontsteking van de luchtwegen)
• Lijden aan hooikoorts
• Zwanger zijn

Symptomen: Jeukende huiduitslag met pijn

Tepel- of tepelhofeczeem kan één of beide tepels aantasten. De vrouw kan een droge of natte huiduitslag opmerken. De jeukende uitslag (tepeljeuk) komt vaak voor en kan aanwezig zijn op één of beide borsten. Andere symptomen zijn roodheid, blaarvorming, erosie, schilfering, korstvorming, kloven en/of lichenificatie (verdikking, verharding en verkleuring van de huid). Sommige vrouwen ervaren ook brandende pijn aan de tepels (tepelpijn), vooral tijdens het geven van borstvoeding. De symptomen kunnen verergeren rond het moment van tandjes krijgen bij de baby of de introductie van vaste voeding.

Alarmsymptomen

Bij symptomen zoals tepelafscheiding, ernstige roodheid, hevige tepelpijn of aanhoudende of verergerende klachten, is het raadzaam om een arts te raadplegen voor een snelle evaluatie. Deze symptomen kunnen wijzen op andere aandoeningen zoals de ziekte van Paget van de borst, een zeldzaam type borstkanker.

Diagnose en onderzoeken

De arts kan vaak al op basis van het uiterlijk van de huid de diagnose stellen. Het klinische verloop en patroon van de symptomen kunnen echter het moeilijk maken om de exacte oorzaak te onderscheiden, zoals irritatie of allergie. Daarom kan de arts allergietests uitvoeren om te bepalen of er een allergische reactie is op geurstoffen of conserveermiddelen.

Andere mogelijke diagnoses zijn onder andere:

• Bacteriële infecties van de borst, zoals:
• Candidiasis (schimmelinfectie)
• Cellulitis (huidinfectie met rode en gezwollen huid)
• Impetigo (bacteriële huidinfectie met symptomen op gezicht en ledematen)
• Mastitis (ontsteking van het borstweefsel, vaak door borstvoeding)
• Psoriasis
• De ziekte van Bowen (voorstadium van huidkanker)

Behandeling van huidproblemen aan tepels

Een goede hydratatie van de huid is cruciaal. Het gebruik van vochtinbrengende middelen is aanbevolen. Topische corticosteroïden (op de huid aangebrachte ontstekingsremmers) vormen de kern van de behandeling. Begin met lokale corticosteroïden van lage potentie en reserveer krachtigere middelen voor ernstigere gevallen. Actuele calcineurineremmers, zoals tacrolimuszalf en pimecrolimuscrème, zijn ook effectief en kunnen worden gebruikt op de tepel en het tepelhof. Moeders die borstvoeding geven, moeten de crème of zalf van de tepels afvegen voordat ze de baby voeden en opnieuw aanbrengen na de voeding. Hoewel jeuk bij eczeem niet door histamine wordt veroorzaakt, kunnen orale antihistaminica verlichting bieden, vooral 's nachts. Deze medicijnen hebben sedatieve eigenschappen en zijn effectief bij intense jeuk die niet reageert op vochtinbrengende crèmes en conservatieve maatregelen.

Prognose van huidziekte

De prognose voor tepel- en tepelhofeczeem is over het algemeen goed bij milde gevallen. De symptomen verdwijnen vaak na identificatie van de risicofactor en behandeling. In sommige gevallen kunnen symptomen hardnekkig zijn, vooral als de oorzaak niet kan worden vastgesteld. In dergelijke gevallen kan de aandoening chronisch worden, met symptomen die opflakkeren na perioden van verbetering.

Complicaties

Krabben om de jeuk te verlichten kan leiden tot beschadiging van de huid en secundaire infecties, wat kan resulteren in een krab-jeukcyclus. Het is belangrijk om krabben te vermijden door de nagels kort, glad en schoon te houden. Antibioticatherapie is nodig bij secundaire bacteriële infecties.

Preventie van tepel- en tepelhofeczeem

Hier zijn enkele tips om het risico op tepeleczeem te verminderen:

• Spoel de borsten goed af na het zwemmen in gechloreerd water.
• Was beha's en sportbeha's met een natuurlijke, hypoallergene zeep en vermijd overmatige zeep in het cupgedeelte. Spoel de beha's grondig af en droog ze binnenshuis, uit de buurt van pollen. Vermijd het gebruik van de droger.
• Vermijd lange, hete douches.
• Indien mogelijk, vermijd beha's met schuimvulling, omdat deze deeltjes waspoeders kunnen vasthouden die de huid irriteren.
• Vermijd parfums en gearomatiseerde lichaamsproducten op de borsten.
• Gebruik geen zeep en shampoo op het tepelgebied.

Lees verder

• Eczeem: Chronische huidziekte met droge en jeukende huid
• Tepelafscheiding: Oorzaken afscheiding uit tepel van borst
• Tepeljeuk: Oorzaken van jeukende tepel of tepels
• Tepelpijn: Oorzaken van pijn aan tepel (pijnlijke tepels)
• Tepelkloven: Pijnlijke tepels bij het geven van borstvoeding