Gescheurde blaas: symptomen en behandeling van blaasruptuur

Een gescheurde blaas of blaasruptuur is een aandoening waarbij de urineblaas openscheurt. Blaasblessures kunnen het gevolg zijn van stomp, penetrerend of iatrogeen (door medisch ingrijpen) veroorzaakt trauma. De kans op blaasletsel varieert afhankelijk van de mate van hoe vol de blaas op dat moment is; een volle blaas is gevoeliger voor verwonding dan een lege urineblaas. In vroegere tijden was trauma van de blaas altijd fataal. Met andere woorden: je kwam eraan te overlijden. Met de moderne medische technieken bieden tijdige diagnose en passende behandeling uitstekende resultaten. Vroegtijdige diagnose en goed radiologisch onderzoek van het letsel aan de blaas, vergemakkelijkt een snelle interventie en succesvolle behandeling. De behandeling is sterk afhankelijk van de ernst van de verwonding.

• Wat is een gescheurde blaas?
• Oorzaken van een blaasruptuur
• Symptomen van een gescheurde blaas
• Verschijnselen
• Omschrijving
• Onderzoek en diagnose
• Complicaties
• Behandeling
• Preventie

Wat is een gescheurde blaas?

Een scheuring van de blaaswand staat bekend als een blaasruptuur. Er zijn drie verschillende soorten blaasrupturen: ongeveer 70 procent van alle blaasrupturen zijn extraperitoneale breuken. Dit betekent dat dit type breuk optreedt in combinatie met een bekkenfractuur of gebroken bekken. Een vierde van alle blaasrupturen is een zogenaamde intraperitoneale ruptuur. Deze intraperitoneale breuk ontstaat als gevolg van een plotselinge toename van de druk. In de regel gaat het hierbij om het blaasdak. De derde optie betreft ongeveer 5 procent van de breuken. Het is een spontane breuk die optreedt in een eerder beschadigde blaas.

Oorzaken van een blaasruptuur

De oorzaken van een blaasruptuur zijn voornamelijk andere ziekten of ongelukken. De meest voorkomende oorzaak van een ruptuur is een fractuur van de bekkenring of bekkenfractuur. Als je een instabiele bekkenfractuur hebt vanwege een sterke traumatische ervaring, is het mogelijk dat er een blaasruptuur optreedt. Botfragmenten beschadigen de blaaswand, die daardoor barst en openscheurt.

Ook een plotselinge druk op de buik is een oorzaak van een blaasruptuur. Deze typische druk wordt vaak veroorzaakt door de veiligheidsgordel in een auto als gevolg van een auto-ongeval. Een spontane breuk ontstaat vaak bij mensen met langdurige problemen met de blaas. Ook een intensief behandelde blaas kan spontaan scheuren. Ook steekwonden of schotwonden kunnen een gescheurde blaas veroorzaken.

Symptomen van een gescheurde blaas

Verschijnselen

Typische symptomen van een blaasruptuur zijn:

• pijn (buikpijn/blaaspijn)
• pijn bij het plassen
• hematoom (een inwendige bloeding waarbij het bloed tussen de omliggende weefsels terechtkomt)
• abnormale aandrang om te plassen

Omschrijving

Eerst en vooral klaag je over pijn. Een blaasruptuur leidt onvermijdelijk tot een hematoom, evenals zwelling. Je klaagt ook over abnormale aandrang. De arts vraagt naar de oorzaak en verheldert of de symptomen verband houden met een ongeval of een spontane breuk.

In het geval van een gebroken bekken bestaat het risico dat de arts de symptomen niet herkent of dat je andere symptomen op de voorgrond zal plaatsen. Bij een instabiele bekkenfractuur bestaat de kans dat de artsen de breuk van de blaas over het hoofd zien. Dit komt vooral omdat de breuk een grotere prioriteit heeft dan een gescheurde blaas. Complicaties van een blaasruptuur manifesteren zich zowel door urosepsis (een bloedvergiftiging door een urinewegontsteking) als peritonitis of buikvliesontsteking.

Onderzoek en diagnose

De arts stelt de diagnose van een blaasruptuur door vragen te stellen over je klachten en het ontstaan ervan en door lichamelijk onderzoek te verrichten. Je meldt een eventueel ongeval die een blaasruptuur kan hebben veroorzaakt. Daarna vindt echografie plaats. Dit is een manier om de blaas zichtbaar te maken. Afhankelijk van de oorzaak of mate van letsel, is het noodzakelijk dat eventuele bijkomende verwondingen ook worden onderzocht of behandeld. Polytrauma en meervoudige verwondingen maken het vaak moeilijk om alle verwondingen te detecteren.

Een gescheurde blaas als gevolg van een bekkenbreuk wordt vaak over het hoofd gezien omdat de symptomen van een gebroken bekken overheersen en de klachten van een gescheurde blaas naar de achtergrond verdwijnen. Als er een spontane breuk optreedt, is het voor de arts gemakkelijker om de diagnose te stellen.

Complicaties

In de meeste gevallen veroorzaakt de blaasruptuur relatief ernstige pijn, vooral bij het urineren. Je kunt ook last hebben van buikpijn. Je voelt vaak de drang om te plassen, wat de kwaliteit van leven negatief beïnvloedt. Een gescheurde blaas kan relatief eenvoudig worden gediagnosticeerd met behulp van een echografie, zodat behandeling snel kan worden ingezet.

Complicaties treden vooral op als de blaasruptuur niet wordt behandeld. Dit kan leiden tot peritonitis (buikvliesontsteking), waarna ook een bloedvergiftiging kan volgen. In het geval van bloedvergiftiging kun je in het ergste geval en wanneer het niet behandeld wordt komen te overlijden. De pijn bij het plassen leidt vaak tot mentaal ongemak en depressie en prikkelbaarheid. Doordat je vaak aandrang voelt om te plassen bestaat het gevaar dat je minder gaat drinken om dit euvel het hoofd te bieden en frequente bezoeken aan het toilet te vermijden. Dit kan leiden tot uitdroging, wat een zeer ongezonde toestand voor het lichaam is.

Behandeling

Behandeling van een gescheurde blaas is afhankelijk van de oorzaak en ernst van de blaasruptuur. De onderliggende verwonding of aandoening zal ook moeten worden behandeld. Als je lijdt aan een intraperitoneale ruptuur, voert de arts een chirurgische ingreep uit. Eerst legt de arts de blaas vrij waarna hij de scheur dichtnaait. Je ontvangt een permanente katheter na de operatie, die door de urethra of urinebuis loopt. Via een katheter wordt de urine via een slangetje in een zakje buiten het lichaam afgevoerd, omdat het niet meer mogelijk is om hem mechanisch te ledigen. Bij een extraperitoneale ruptuur bepaalt de arts de behandeling op basis van de grootte van de scheur. In de regel wordt een operatie uitgevoerd, maar een arts kan ook de voorkeur geven aan een conservatieve methode als het een kleine scheur is.

Preventie

Een gescheurde blaas kan je vaak niet voorkomen. Dit komt vooral omdat de breuk meestal optreedt als gevolg van een spontaan ongeluk en externe invloeden. Veelal treedt de breuk op in verband met een bekkenfractuur. De kans op een bekkenfractuur kun je verkleinen door valpreventie toe te passen door losliggende tegels in de tuin, slechte verlichting en obstakels in huis te voorkomen.

Lees verder

• Blaasklachten en blaasproblemen: symptomen en oorzaken
• Bloed in de urine: oorzaken bloed in plas bij man en vrouw
• Bloed in urine: macroscopische of microscopische hematurie
• Blaaspijn: oorzaken, symptomen & behandeling pijnlijke blaas
• Blaasspasmen (blaaskrampen): symptomen en oorzaken