Elastografie: Beeldvormend onderzoek van stijfheid van lever

Een elastografie (ook bekend als leverelastografie) is een beeldvormend onderzoek dat de lever controleert op de aanwezigheid van fibrose, een aandoening waarbij de bloedtoevoer naar en in de lever vermindert. Dit leidt tot een ophoping van littekenweefsel. Onbehandelde fibrose kan uitmonden in ernstige leverproblemen zoals cirrose, leverkanker en leverfalen. Vroege diagnose en behandeling kunnen de effecten van fibrose verminderen of zelfs de leverziekte omkeren. Elastografie maakt het mogelijk om de stijfheid van de lever te meten.

• Soorten leverelastografie
• Indicatie van elastografie
• Leververvetting
• Fibrose
• Tegenindicatie van procedure
• Voor de test
• Procedure van beeldvormend onderzoek
• Echografie elastografie
• MRE (magnetische resonantie elastografie)
• Na het onderzoek van de leverstijfheid
• Resultaten van meten van stijfheid van de lever
• Risico’s van diagnostisch onderzoek

Soorten leverelastografie

Er zijn twee hoofdtypen elastografie.

• Een echografie elastografie maakt gebruik van geluidsgolven om de stijfheid van leverweefsel te meten. Een verhoogde stijfheid wijst vaak op fibrose.
• MRE (magnetische resonantie elastografie) combineert ultrasone technologie met magnetische resonantie beeldvorming (MRI). MRI gebruikt krachtige magneten en radiogolven om afbeeldingen van organen en lichaamsstructuren te maken. Bij een MRE-test genereert een computerprogramma een visuele kaart van de leverstijfheid.

Indicatie van elastografie

Elastografie wordt vaak ingezet als alternatief voor een leverbiopsie, een meer invasieve procedure waarbij een stuk leverweefsel wordt verwijderd en geanalyseerd. Elastografie is nuttig voor het diagnosticeren van leververvetting (vetlever) en fibrose.

Leververvetting

Leververvetting is een aandoening waarbij normaal leverweefsel wordt vervangen door vet, wat leidt tot celdood en fibrose.

Fibrose

Veel patiënten met fibrose ervaren geen symptomen. Onbehandeld kan fibrose echter leiden tot levercirrose, wat staat voor uitgebreide littekenvorming in de lever. Cirrose is vaak het gevolg van alcoholmisbruik of hepatitis (leverontsteking). In ernstige gevallen kan cirrose levensbedreigend zijn. Leverziekten zoals cirrose kunnen de volgende symptomen veroorzaken:

• zwelling in de benen
• geelzucht
• gewichtsverlies
• jeuk
• snel blauwe plekken krijgen
• vermoeidheid
• verwardheid
• neusbloedingen

Tegenindicatie van procedure

MRE-testen zijn mogelijk niet geschikt voor patiënten met metalen implantaten, zoals pacemakers, kunstmatige hartkleppen of infusiepompen, omdat de magnetische velden in de MRI deze apparaten kunnen verstoren of zelfs gevaarlijk kunnen zijn. Tandbeugels en bepaalde soorten tatoeages met metaal kunnen eveneens problemen veroorzaken tijdens de procedure. De test wordt ook niet aanbevolen voor vrouwen die (mogelijk) zwanger zijn.

Voor de test

Patiënten die een MRE ondergaan, moeten alle metalen sieraden en accessoires verwijderen. Andere specifieke voorbereidingen zijn meestal niet vereist.

Procedure van beeldvormend onderzoek

Echografie elastografie

De patiënt ligt op de rug op een onderzoekstafel, waarbij de rechterzijde van de buik bloot ligt. Een radiologietechnicus brengt een gel aan op het te onderzoeken huidgebied en plaatst een draagbaar apparaatje (transducer) op de huid. Dit apparaat zendt geluidsgolven uit die naar de lever reizen en terugkaatsen. Deze geluidsgolven zijn niet hoorbaar, maar worden opgenomen en weergegeven op een beeldscherm. De meting toont het niveau van stijfheid in de lever en de procedure duurt ongeveer vijf minuten.

MRE (magnetische resonantie elastografie)

Tijdens een MRE ligt de patiënt op een smalle onderzoekstafel, vergelijkbaar met een traditionele MRI-test (magnetic resonance imaging). Een radiologietechnicus plaatst een kleine pad op de buik die trillingen naar de lever stuurt. De tafel schuift vervolgens in een MRI-scanner, een tunnelvormige machine met een krachtige magneet. De patiënt ontvangt mogelijk oordopjes of een hoofdtelefoon om het luide geluid van de scanner te dempen. De pad wordt geactiveerd en metingen van de trillingen in de lever worden verzonden. Deze metingen worden als een visuele kaart weergegeven op een computerscherm. De test duurt ongeveer dertig tot zestig minuten.

Na het onderzoek van de leverstijfheid

Het is niet nodig om een chauffeur mee te nemen na een leverelastografie. De patiënt kan direct na de procedure naar huis gaan. De arts die de procedure heeft uitgevoerd en geïnterpreteerd, stuurt de resultaten naar de arts die de test heeft aangevraagd. Meestal zijn de resultaten binnen ongeveer één week beschikbaar.

Resultaten van meten van stijfheid van de lever

Beide soorten elastografie meten de stijfheid van de lever. Een hogere stijfheid duidt op meer fibrose. De resultaten kunnen variëren van geen littekens tot milde, matige of gevorderde leverlittekens. Gevorderde littekens worden vaak aangeduid als cirrose. De arts kan aanvullende onderzoeken aanvragen, zoals een bloedonderzoek of een leverbiopsie, om de diagnose te bevestigen.

Bij diagnose van milde tot matige fibrose kunnen patiënten vaak verdere littekenvorming voorkomen en soms de toestand verbeteren door:

• een gezonde en gevarieerde voeding te volgen
• geen alcohol te drinken
• geen illegale drugs te gebruiken
• medicijnen te nemen indien voorgeschreven: Er zijn medicijnen die effectief kunnen zijn bij sommige vormen van hepatitis.
• meer te bewegen

Bij een vergevorderde cirrose kan de enige optie voor behandeling een levertransplantatie zijn.

Risico’s van diagnostisch onderzoek

Ultrasone elastografie heeft geen bekende risico's. Ook een MRE brengt doorgaans weinig risico's met zich mee, hoewel sommige patiënten nerveus of claustrofobisch kunnen zijn in de scanner. Ontspannende medicijnen kunnen worden voorgeschreven om deze symptomen te verlichten.

Lees verder

• Levercirrose (cirrose) door hepatitis of alcoholmisbruik
• Leverfibrose: Littekens in lever door herhaalde verwonding
• Levergezondheid: Tips voor goede leverfunctie
• Leverbiopsie: Procedure voor verwijderen van weefsel lever
• Leverziekte: Symptomen leveraandoening / schade aan lever