Elastografie: Beeldvormend onderzoek van stijfheid van lever

Een elastografie (leverelastografie) is een beeldvormend onderzoek waarbij de lever gecontroleerd wordt op de aanwezigheid van de leveraandoening fibrose. Door deze aandoening vermindert de bloedtoevoer naar en in de lever. Dit veroorzaakt een opeenhoping van littekenweefsel. Onbehandeld leidt fibrose tot ernstige leverproblemen zoals cirrose, leverkanker en leverfalen. Een vroege diagnose en behandeling verminderen de effecten van fibrose of keren de leverziekte om. Dankzij een elastografie is het mogelijk om de stijfheid van de lever te meten.

• Soorten leverelastografie
• Indicatie van elastografie
• Leververvetting
• Fibrose
• Tegenindicatie van procedure
• Voor de test
• Procedure van beeldvormend onderzoek
• Echografie elastografie
• MRE (magnetische resonantie elastografie)
• Na het onderzoek van de leverstijfheid
• Resultaten van meten van stijfheid van de lever
• Risico’s van diagnostisch onderzoek

Soorten leverelastografie

Er zijn twee soorten elastografie.

• Een echografie elastografie gebruikt geluidsgolven om de stijfheid van leverweefsel te meten. Stijfheid is een teken van fibrose.
• MRE (magnetische resonantie elastografie) combineert ultrasone technologie met magnetische resonantie beeldvorming (MRI). MRI is een procedure die krachtige magneten en radiogolven gebruikt om afbeeldingen van organen en lichaamsstructuren te maken. Bij een MRE-test maakt een computerprogramma een visuele kaart met leverstijfheid.

Indicatie van elastografie

De arts zet een elastografie in in plaats van een leverbiopsie, een meer invasieve test waarbij de arts een stuk leverweefsel verwijdert en dit laat analyseren. Een elastografie is inzetbaar om leververvetting (vetlever) en fibrose te diagnosticeren.

Leververvetting

Leververvetting is een aandoening waarbij normaal leverweefsel wordt vervangen door vet. Dit vet veroorzaakt een celdood en fibrose.

Fibrose

Veel patiënten met fibrose hebben geen symptomen. Onbehandeld blijft fibrose echter de lever beschadigen wat uiteindelijk resulteert in levercirrose. Cirrose duidt op buitensporige littekenvorming van de lever. Cirrose is meestal het gevolg van alcoholmisbruik of hepatitis (leverontsteking). In ernstige gevallen is cirrose levensbedreigend. Leverziekten zoals cirrose veroorzaken volgende mogelijke symptomen:

• een zwelling in de benen
• geelzucht
• gewichtsverlies
• jeuk
• snel blauwe plekken krijgen
• vermoeidheid
• verwardheid
• zware neusbloedingen

Tegenindicatie van procedure

MRE-testen zijn misschien geen goede keuze voor patiënten waarbij metalen apparaten geïmplanteerd zijn in het lichaam. Deze omvatten pacemakers, kunstmatige hartkleppen en infusiepompen. De magneet in de MRI verstoort de werking van deze apparaten en is in sommige gevallen zelfs gevaarlijk. Tandbeugels en bepaalde soorten tatoeages die metaal bevatten, leveren soms ook problemen op tijdens de procedure. De test is evenmin aanbevolen voor vrouwen die (mogelijk) zwanger zijn.

Voor de test

Een patiënt die een MRE krijgt, verwijdert best alle metalen sieraden en accessoires voor de test. Andere voorbereidingen zijn niet vereist.

Procedure van beeldvormend onderzoek

Echografie elastografie

De patiënt gaat eerst op de rug op een onderzoekstafel liggen; de rechterkant van de buik ligt bloot. Een radiologietechnicus brengt gel aan over het huidgebied dat onderzocht moet worden. Hij plaatst een draagbaar apparaatje (transducer) op het huidgebied dat de lever bedekt. De sonde levert een reeks geluidsgolven aan. De golven gaan naar de lever en kaatsen terug. De golven zijn zo hoog dat ze niet hoorbaar zijn. De patiënt voelt een zachte beweging maar geen pijn als dit is gebeurd. De geluidsgolven worden opgenomen, gemeten en weergegeven op een beeldscherm. De meting toont het niveau van stijfheid in de lever. De procedure duurt slechts ongeveer vijf minuten.

MRE (magnetische resonantie elastografie)

Een MRI wordt uitgevoerd met hetzelfde type toestel en omvat veel van dezelfde stappen als een traditionele MRI-test (magnetic resonance imaging). Tijdens een MRE-procedure moet de patiënt op een smalle onderzoekstafel gaan liggen. Een radiologietechnicus plaatst een kleine pad op de buik. Deze pad geeft trillingen die door de lever gaan. De tafel schuift in een MRI-scanner, een tunnelvormige machine die een magneet bevat. Mogelijk ontvangt de patiënt oordopjes of een hoofdtelefoon voor de test zodat hij het luide geluid van de scanner niet hoort. Wanneer de patiënt in de scanner ligt, wordt de pad geactiveerd en worden metingen van trillingen uit de lever verzonden. De metingen verschijnen als een visuele kaart op een computerscherm, zodat de arts de stijfheid van de lever kan zien. De test duurt ongeveer dertig tot zestig minuten.

Na het onderzoek van de leverstijfheid

Het is niet nodig om een chauffeur mee te nemen voor de leverelastografie. Na de procedure mag de patiënt direct naar huis. De arts die de procedure heeft voltooid en geïnterpreteerd, stuurt de testresultaten naar de arts die de test heeft besteld. Meestal zijn de resultaten van een elastografie binnen ongeveer één week beschikbaar.

Resultaten van meten van stijfheid van de lever

Beide soorten elastografie meten de stijfheid van de lever. Hoe stijver de lever, hoe meer fibrose aanwezig is. De resultaten variëren van geen littekens tot milde, matige of gevorderde leverlittekens. Gevorderde littekens staan bekend als cirrose. De arts bestelt mogelijk bijkomende onderzoeken zoals een bloedonderzoek of een leverbiopsie om een diagnose te bevestigen.

Als een patiënt de diagnose van milde tot matige fibrose krijgt, is hij vaak in staat om verdere littekens te voorkomen en soms zelfs de toestand te verbeteren. De levergezondheid verbeteren is mogelijk door het volgen van volgende stappen:

• een gezonde en gevarieerde voeding consumeren
• geen alcohol drinken
• geen illegale drugs gebruiken
• medicijnen nemen: Er zijn medicijnen die effectief zijn bij de behandeling van sommige vormen van hepatitis.
• meer bewegen

Als een patiënt te lang wacht op een behandeling, ontstaat er steeds meer littekenweefsel in de lever hetgeen leidt tot cirrose. Soms is de enige behandeling voor gevorderde cirrose een levertransplantatie.

Risico’s van diagnostisch onderzoek

Er zijn geen risico's bekend voor het ondergaan van een ultrasone elastografie. Ook een MRE brengt weinig risico’s met zich mee. Sommige patiënten voelen zich nerveus of claustrofobisch in de scanner. Hiervoor kan de patiënt voor het onderzoek ontspannende medicijnen nemen.

Lees verder

• Leveraandoeningen: Leverproblemen en afwijkingen en ziekten aan de lever (special)
• Levercirrose (cirrose) door hepatitis of alcoholmisbruik
• Leverfibrose: Littekens in lever door herhaalde verwonding
• Levergezondheid: Tips voor goede leverfunctie
• Leverbiopsie: Procedure voor verwijderen van weefsel lever
• Leverziekte: Symptomen leveraandoening / schade aan lever