Koude vingers: Oorzaken, symptomen en behandeling
Mensen die het koud hebben of op een koude dag buitenkomen, hebben gemakkelijk last van koude vingers of handen. Sommige patiënten hebben echter aanhoudend koud aanvoelende vingers, zelfs op een warme dag. Mogelijk lijden zij aan een onderliggende aandoening die leidt tot koude vingers. Een arts bezoekt met aanhoudende klachten en eventuele bijkomende symptomen het best een arts. De meeste oorzaken van koude vingers zijn eenvoudig te behandelen met levensstijlveranderingen of medicijnen. Wanneer bloed en warmte die eerst naar essentiële organen gaan in de borst en buik, treedt koude op in de vingers en tenen.

Vermoeidheid is één van de mogelijke tekenen van bloedarmoede /
Bron: Concord90, PixabayAnemie (bloedarmoede) met koude vingers, tenen en handen
Patiënten met anemie (
bloedarmoede) hebben onvoldoende rode bloedcellen om zuurstof door het lichaam te transporteren.
Bloedarmoede bestaat in verschillende soorten, en ook de oorzaken hiervan zijn zeer divers. Door bloedverlies of een slechte opname van
ijzer in het spijsverteringsstelsel, ontstaat ferriprieve anemie (
bloedarmoede door ijzertekort). IJzergebreksanemie is het vaakst voorkomende type bloedarmoede. Vaak voorkomende symptomen van anemie zijn echter koude
vingers, koude tenen en
koude handen. Andere symptomen zijn
duizeligheid, een
bleke huidskleur,
flauwvallen,
hoofdpijn,
vermoeidheid en
zwakte. Een
bloedonderzoek onthult bloedarmoede. Vaak zijn bijkomende testen nodig om het onderliggend probleem van bloedarmoede te identificeren, en om een goed behandelplan op te kunnen stellen. Ferriprieve anemie is mogelijk te behandelen met het nemen van
ijzersupplementen.
Auto-immuunziekten
Soms leidt een onderliggende
auto-immuunaandoening het fenomeen van Raynaud, een aandoening die koude vingers met zich meebrengt:
- lupus, een aandoening waarbij het immuunsysteem zijn eigen weefsel aanvalt
- reumatoïde artritis, een ontsteking van gewrichten en organen
- sclerodermie, een ziekte die leidt tot verharding en littekens van de huid en de bindweefsels
Meestal zijn ook andere symptomen aanwezig. Medicijnen verlichten de klachten van deze aandoeningen die anno oktober 2020 niet te genezen zijn.
Bloedstolsel in slagader in arm
Koud aanvoelende vingers resulteren mogelijk uit een
bloedstolsel dat zich elders in het lichaam heeft gevormd en zich vervolgens naar een slagader in de arm heeft verplaatst. Hierdoor kampt een patiënt met plotse koude aan de vingers, de hand en de arm. Deze situatie vereist onmiddellijke medische hulp.
Hypothyreoïdie (te traag werkende schildklier)
De
schildklier, een kleine klier vooraan in de keel, produceert veel hormonen die essentieel zijn voor het
metabolisme van het lichaam en het normale functioneren.
Hypothyreoïdie duidt op een onvoldoende productie van deze hormonen, hetgeen leidt tot koude-intolerantie. Een te traag werkende schildklier veroorzaakt ook een verminderde bloedstroom in het lichaam, waardoor koud aanvoelende vingers tot stand komen. Andere mogelijke symptomen zijn:
De arts zet medicatie in bij deze ziekte, en controleert de patiënt regelmatig via een bloedonderzoek, want in het begin moet de arts zoeken naar de juiste dosering.
Lage bloeddruk met koud aanvoelende vingers
Een
lage bloeddruk (hypotensie) treedt kent veel oorzaken, zoals bijvoorbeeld
uitdroging, bloedverlies, het gebruik van bepaalde medicijnen en
endocriene aandoeningen. Wanneer de bloeddruk laag is, verwijden de bloedvaten het bloed van de ledematen en gaat het bloed naar de vitale organen. Dit zorgt voor koud aanvoelende vingers. Andere symptomen van hypotensie zijn duizeligheid,
wazig zien, vermoeidheid,
misselijkheid, zwakte en
verwardheid.

Koud aanvoelende vingers resulteren mogelijk uit het gebruik van medicijnen /
Bron: Stevepb, PixabayMedicijnen
Het gebruik van bepaalde
medicijnen leidt soms tot koude vingers of handen. Dit gebeurt door bijvoorbeeld amfetaminen,
bètablokkers,
decongestiva, medicijnen voor de behandeling van
migraine (aanvallen van een aura en/of
eenzijdige hoofdpijn) en
chemotherapie (geneesmiddelen voor de
behandeling van kanker). De patiënt bespreekt de klachten met een arts. De arts bekijkt dan of hij het medicijn kan stopzetten en een ander geneesmiddel kan voorschrijven. Ook is soms een alternatieve behandeling mogelijk om het koude gevoel aan de vingers te elimineren.
Perifere vaatziekte
Een
perifere slagaderziekte (perifere vasculaire aandoening) is een
hart- en vaataandoening die vaak ouderen treft. Hierbij bouwt plaque zich op in de slagaders van de armen of
benen. Dit zorgt voor een verstopping van de bloedstroom naar de benen of
voeten. Soms zijn echter ook de armen of handen aangetast. Mogelijke symptomen zijn
pijn en krampen in de armen, koude en
gevoelloze handen en lichtblauwe vingers. Ook ontstaan soms
huidzweren en een
slechtere wondgenezing. Stoppen met
roken of
passief roken vermijden en regelmatig bewegen is belangrijk, maar een medische behandeling is eveneens nodig.

Roken leidt mogelijk tot koude vingers /
Bron: Geralt, PixabayRoken
Roken zorgt voor problemen met de bloedsomloop omdat hierdoor de bloedvaten vernauwen (vasoconstrictie), hetgeen leidt tot koude vingers. Rokers lijden daarnaast vaker aan de
ziekte van Buerger, wat gepaard gaat met ontstekingen in de bloedvaten,
pijn en zweren aan de handen en voeten. Stoppen met roken is essentieel.
Stress of angst
Koude vingers en handen zijn soms het resultaat van
stress en
angst. Adrenalinepieken komen vaak voor bij een patiënt met stress of angst. Het hormoon adrenaline veroorzaakt een kettingreactie waardoor de bloedvaten in de handen en vingers samentrekken en de bloedtoevoer naar de vingers vermindert. Diepe ademhalingsoefeningen, meditatie,
yoga, sporten en andere ontspanningstechnieken helpen stress in de toekomst te voorkomen.
Vitamine B12-tekort
Vitamine B12 is een voedingsstof die aanwezig is in dierlijke producten, waaronder
eieren, vlees en zuivel. Deze vitamine is nodig voor het produceren van rode bloedcellen en zenuwcellen en is ook belangrijk voor andere lichaamsfuncties. Vitamine B12 zit in veel voedingsmiddelen, maar vegetariërs, veganisten, patiënten met
malabsorptie (voedingsstoffen slecht kunnen opnemen) en patiënten die een gewichtsverliezende operatie hebben ondergaan ontwikkelen sneller een
tekort aan vitamine B12. Hierdoor kampen patiënten met gevoelloosheid, tintelingen en een koud gevoel in de vingers. Patiënten met ernstige symptomen ervaren een gezwollen
tong, cognitieve problemen en
geheugenverlies. Een bloedonderzoek onthult het
vitaminetekort. Vitamine B12-supplementen vullen het tekort aan.
Ziekte van Raynaud
De
ziekte van Raynaud is een bloedvataandoening die de vingers en tenen of sporadisch de neus en de oren aantast. Bij een blootstelling aan stress of koude vermindert de bloedcirculatie naar het gebied. Deze
verminderde bloedsomloop leidt tot witte vingers. Patiënten met ernstige symptomen krijgen te maken met zweren aan de vingers of tenen.
Cafeïne en nicotine is uit den boze voor patiënten met de ziekte van Raynaud, omdat deze stimulerende middelen de symptomen mogelijk doen verergeren. Verder houden patiënten de vingers en tenen best warm door het dragen van dikke handschoenen en sokken en door kledij in lagen te dragen (beter voor het kunnen regelen van de lichaamstemperatuur).
Lees verder