Latent autoimmune diabetes of adults (LADA)

Circa 15% van de patiënten die de diagnose van diabetes mellitus (suikerziekte) type 2 heeft gekregen, lijdt aan 'latent autoimmune diabetes in adults' (LADA). LADA is een vorm van diabetes mellitus type 1 die optreedt op volwassen leeftijd. De symptomen zijn vergelijkbaar met diabetes mellitus type 1 en bestaan uit onder andere frequent urineren, extreme vermoeidheid en wazig zien. De behandeling van deze auto-immuunaandoening verloopt via insuline, een aangepaste voeding en regelmatige lichaamsbeweging. Het is belangrijk om de bloedsuikerspiegel onder controle te houden om complicaties te voorkomen.

• Synoniemen van latente auto-immuundiabetes bij volwassenen
• Epidemiologie
• Oorzaken van LADA
• Risicofactoren voor LADA
• Symptomen van LADA
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van LADA
• Ondersteuning en levenskwaliteit
• Prognose van LADA
• Complicaties van LADA
• Preventie van LADA
• Praktische tips voor het omgaan met latent autoimmune diabetes in adults (LADA)
• Controleer regelmatig je bloedsuikerspiegel
• Volg een gezonde voeding
• Wees actief
• Gebruik medicatie volgens het advies van je arts
• Misvattingen rond latent autoimmune diabetes of adults (LADA)
• LADA is hetzelfde als type 1 diabetes
• LADA komt alleen voor bij mensen met overgewicht
• LADA kan gemakkelijk worden beheerd met orale medicatie
• LADA wordt altijd vroeg ontdekt
• LADA heeft geen invloed op het leven van volwassenen
• LADA komt vaker voor bij kinderen en jongeren
• LADA is een zeldzame aandoening

Synoniemen van latente auto-immuundiabetes bij volwassenen

Bekende synoniemen van latente auto-immuundiabetes bij volwassenen (LADA) zijn:

• Late-onset autoimmune diabetes of adulthood
• Non-insulin requiring autoimmune diabetes (NIRAD)
• Slow onset type 1 diabetes
• Slowly-progressing type 1 diabetes (SPT1D)
• Type 1.5 diabetes

Epidemiologie

LADA komt voor bij ongeveer 15% van de volwassenen die gediagnosticeerd zijn met diabetes mellitus type 2. Het is een aandoening die vaker voorkomt bij volwassenen tussen de dertig en vijftig jaar oud, hoewel het ook op latere leeftijd kan optreden. LADA komt vaker voor bij mensen met een familiale voorgeschiedenis van auto-immuunaandoeningen en kan vaker worden gezien bij mensen met overgewicht of obesitas.

Oorzaken van LADA

LADA is een auto-immuunaandoening. Bij deze aandoening vernietigt het eigen immuunsysteem de insulineproducerende cellen (bètacellen) in de alvleesklier (pancreas). Dit leidt tot een tekort aan insuline voor de lichaamscellen. Het hormoon insuline is essentieel voor de opname van glucose (suiker) door de cellen, die glucose gebruiken als energiebron. Bij LADA kan glucose niet efficiënt naar de lichaamscellen worden getransporteerd, waardoor het zich ophoopt in het bloed. Dit resulteert in een verhoogde bloedsuikerspiegel (hyperglykemie), wat op den duur leidt tot de symptomen van latent autoimmune diabetes in adults.

Risicofactoren voor LADA

De risicofactoren voor het ontwikkelen van LADA omvatten:

• Leeftijd van boven de dertig
• Familiale voorgeschiedenis van auto-immuunaandoeningen
• Overgewicht of obesitas
• Eerdere diagnose van diabetes mellitus type 2
• Aanwezigheid van auto-antilichamen

Symptomen van LADA

De symptomen van latent autoimmune diabetes bij volwassenen zijn vergelijkbaar met die van andere vormen van diabetes, met name:

• Polydipsie (overmatige dorst en drinken)
• Polyurie (overmatig plassen)
• Extreme vermoeidheid
• Een licht gevoel in het hoofd
• Honger ervaren direct na de maaltijd
• Gewichtsverlies
• Tintelingen
• Wazig zien

De symptomen ontwikkelen zich relatief langzaam, gedurende een periode van ten minste zes maanden. Deze symptomen treden veel trager op dan bij juveniele diabetes mellitus type 1 en veel sneller dan bij diabetes mellitus type 2.

Diagnose en onderzoeken

Volwassenen met LADA krijgen soms eerst ten onrechte de diagnose van diabetes mellitus type 2 op basis van hun leeftijd, vooral als ze risicofactoren hebben voor diabetes mellitus type 2, zoals een sterke familiegeschiedenis of obesitas. De diagnose gebeurt meestal via een bloedonderzoek, waarbij de arts het glucose-niveau meet en controleert op de aanwezigheid van specifieke auto-antilichamen. De diagnose wordt vaak gesteld bij patiënten tussen de dertig en vijftig jaar oud.

Behandeling van LADA

Vaak reageert LADA aanvankelijk goed op een vergelijkbare behandeling (levensstijl en medicijnen) als diabetes mellitus type 2. Echter, de progressie van bètacelvernietiging kan hierdoor niet worden gestopt of vertraagd. Uiteindelijk vereist de behandeling van diabetes mellitus type 1 / LADA de toediening van insuline. Dit maakt het mogelijk om:

• De dood door diabetische ketoacidose (DKA) te voorkomen
• De glucosespiegel onder controle te krijgen
• Verdere vernietiging van resterende bètacellen te voorkomen
• Het risico op diabetische complicaties te verminderen

Het is cruciaal dat de patiënt regelmatig de bloedsuikerwaarden controleert met een bloedglucosemeter. Deze waarden moeten tussen de 4 en 9 mmol/l blijven. Ook zijn regelmatige lichaamsbeweging en een aangepaste voeding noodzakelijk. Tot slot is langdurige controle op complicaties essentieel.

Ondersteuning en levenskwaliteit

Patiënten met LADA kunnen profiteren van psychosociale ondersteuning om de impact van de aandoening op hun dagelijks leven te beheren. Het betrekken van een diëtist, endocrinoloog en diabetesverpleegkundige kan helpen bij het optimaliseren van de behandeling en het verbeteren van de levenskwaliteit.

Prognose van LADA

De prognose van LADA hangt af van de snelheid waarmee de aandoening voortschrijdt en hoe goed de behandeling wordt nageleefd. Bij juiste behandeling en regelmatige monitoring kan de ziekte goed beheerd worden en kunnen complicaties worden verminderd. De lange termijn vooruitzichten zijn echter afhankelijk van het behoud van een goede bloedsuikercontrole en het voorkomen van complicaties.

Complicaties van LADA

Complicaties die kunnen optreden bij LADA zijn vergelijkbaar met die bij andere vormen van diabetes en omvatten:

• Diabetische retinopathie (oogproblemen)
• Nefropathie (nierproblemen)
• Neuropathie (zenuwschade)
• Cardiovasculaire aandoeningen (hart- en vaatziekten)
• Diabetische voetproblemen

Preventie van LADA

Er zijn anno augustus 2024 geen bekende manieren om LADA te voorkomen. Het is echter belangrijk om een gezonde levensstijl te behouden, inclusief een evenwichtig voedingspatroon, regelmatige lichaamsbeweging en het handhaven van een gezond gewicht. Regelmatige medische controles kunnen helpen om de aandoening vroegtijdig op te sporen en te behandelen.

Praktische tips voor het omgaan met latent autoimmune diabetes in adults (LADA)

LADA is een type diabetes dat zich langzaam ontwikkelt en vaak wordt verward met type 2 diabetes. Het is belangrijk om het te herkennen en goed te beheren om complicaties te voorkomen.

Controleer regelmatig je bloedsuikerspiegel

Bij LADA is het essentieel om je bloedsuikerspiegel regelmatig te monitoren, omdat de ziekte langzaam vordert en de behandeling kan variëren. Door dagelijks je bloedsuiker te meten, kun je snel veranderingen opmerken en tijdig actie ondernemen.

Volg een gezonde voeding

Een gezond, gebalanceerd voedingspatroon helpt om je bloedsuiker in balans te houden. Kies voor complexe koolhydraten, groenten en fruit, en vermijd suikerhoudende en sterk bewerkte voedingsmiddelen. Overleg met een diëtist over een voedingsplan dat past bij je specifieke behoeften.

Wees actief

Regelmatige lichaamsbeweging helpt je bloedsuiker te reguleren en verbetert je algehele gezondheid. Probeer elke dag minstens 30 minuten matige lichaamsbeweging te krijgen, zoals wandelen, fietsen of zwemmen.

Gebruik medicatie volgens het advies van je arts

LADA vereist vaak insulinebehandeling, dus het is belangrijk om deze medicatie precies volgens het voorschrift van je arts in te nemen. Zorg ervoor dat je de instructies volgt en bespreek eventuele bijwerkingen of zorgen met je arts.

Misvattingen rond latent autoimmune diabetes of adults (LADA)

Latent autoimmune diabetes of adults (LADA) is een aandoening die vaak verkeerd wordt begrepen, zelfs door mensen die ermee te maken hebben. LADA is een vorm van diabetes die bepaalde kenmerken van zowel type 1 als type 2 diabetes mellitus vertoont, maar er zijn veel misverstanden over de oorzaken, symptomen en behandelingsopties van deze aandoening.

LADA is hetzelfde als type 1 diabetes

Hoewel LADA wordt beschouwd als een auto-immuunziekte die lijkt op type 1 diabetes mellitus, zijn er belangrijke verschillen. Mensen met LADA hebben vaak eerst een milde insulineresistentie, wat het onderscheidt van de typische presentatie van type 1 diabetes, waarbij het lichaam geen insuline meer aanmaakt. LADA ontwikkelt zich langzaam en komt vaak voor bij volwassenen, terwijl type 1 diabetes meestal op jongere leeftijd wordt gediagnosticeerd.

LADA komt alleen voor bij mensen met overgewicht

Een andere misvatting is dat LADA alleen voorkomt bij mensen die overgewicht of obesitas hebben. Hoewel obesitas een risicofactor is voor het ontwikkelen van type 2 diabetes mellitus, kunnen mensen met LADA een normaal gewicht hebben. LADA kan zich ontwikkelen bij slanke mensen, wat het moeilijk maakt om het te onderscheiden van type 1 diabetes zonder de juiste tests.

LADA kan gemakkelijk worden beheerd met orale medicatie

LADA wordt vaak verkeerd begrepen als type 2 diabetes mellitus, wat betekent dat sommige mensen geloven dat het eenvoudig kan worden behandeld met orale medicijnen zoals metformine. Hoewel de aandoening in het beginstadium misschien reageert op orale medicatie, zullen de meeste mensen met LADA uiteindelijk insuline-injecties nodig hebben, aangezien hun vermogen om insuline aan te maken afneemt naarmate de ziekte vordert.

LADA wordt altijd vroeg ontdekt

LADA ontwikkelt zich vaak langzaam en wordt vaak pas gediagnosticeerd wanneer symptomen zoals vermoeidheid, frequent urineren en onverklaarbaar gewichtsverlies zich beginnen voor te doen. Omdat het lijkt op type 2 diabetes mellitus, kan het enige tijd duren voordat het correct wordt gediagnosticeerd, vooral bij mensen die geen familiegeschiedenis van type 1 diabetes hebben.

LADA heeft geen invloed op het leven van volwassenen

Sommige mensen denken dat LADA geen serieuze gevolgen heeft voor het leven van volwassenen, maar dat is niet waar. Onbehandeld kan LADA leiden tot complicaties die vergelijkbaar zijn met die van andere vormen van diabetes mellitus, zoals schade aan de nieren, zenuwen en het hart. Het is van cruciaal belang om LADA serieus te nemen en een adequate behandeling te starten om de ziekte onder controle te houden.

LADA komt vaker voor bij kinderen en jongeren

Er is ook een misverstand dat LADA voornamelijk een aandoening is die kinderen en jongeren treft, maar het komt veel vaker voor bij volwassenen, vaak tussen de leeftijd van 30 en 50 jaar. Het langzame verloop en de symptomen die lijken op type 2 diabetes maken het moeilijker om LADA op jonge leeftijd te identificeren, wat bijdraagt aan de misverstanden rond de aandoening.

LADA is een zeldzame aandoening

Hoewel LADA vaak wordt beschouwd als een zeldzame aandoening, komt het in werkelijkheid vaker voor dan vaak wordt gedacht. Omdat de symptomen niet altijd onmiddellijk duidelijk zijn en de aandoening langzaam voortschrijdt, wordt LADA vaak over het hoofd gezien of verkeerd gediagnosticeerd als type 2 diabetes. Het is belangrijk dat zowel artsen als patiënten zich bewust zijn van de mogelijkheid van LADA bij de diagnose van diabetes bij volwassenen.

Lees verder

• Diabetes mellitus type 1 (suikerziekte): Geen insuline
• Diabetes: Behandeling via o.a. educatie, voeding & insuline
• Hyperglykemie: Verhoogde bloedsuikerspiegel
• Auto-immuunaandoening: Lichaam tast eigen immuunsysteem aan
• Diabetische neuropathie: Zenuwschade door diabetes met pijn