Intercostale neuralgie: symptomen, oorzaken en behandeling

Intercostale neuralgie is neurologische (zenuwgerelateerde) pijn die de intercostale zenuwen (dat wil zeggen de zenuwen tussen de ribben) treffen. Intercostale neuralgie is niet zozeer een onafhankelijke ziekte, maar eerder een symptoom dat door verschillende factoren kan worden veroorzaakt, bijvoorbeeld door een beschadiging of minder goed functioneren van de zenuw. Intercostale neuralgie wordt gekenmerkt door een hevige, stekende en/of scherpe pijn die continu of aanvalsgewijs aanwezig kan zijn. De pijn verergert vaak door bewegingen zoals bukken, hoesten of (diep) ademhalen. In sommige gevallen zijn de symptomen zo ernstig dat je denkt dat je getroffen wordt door een hartaanval.

• Wat is intercostale neuralgie?
• Symptomen
• Complicaties
• Oorzaken
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
• Beeldvormend onderzoek
• Behandeling van intercostale neuralgie
• Pijnstillers
• TENS-behandeling
• Epidurale injectie
• Blokkade van de zenuwwortel
• Onderliggende ziekte behandelen
• Prognose
• Preventie

Wat is intercostale neuralgie?

Intercostale neuralgie veroorzaakt pijn die zich manifesteren in het gebied van de borst en/of rug. Het is typerend voor intercostale neuralgie er vaak een scherp begrensde pijn aanwezig is vanuit de rug die in een band naar voren over de borstkas heenloopt. De intensiteit van de pijn wordt verhoogd door hoesten of niezen.

Symptomen

Intercostale neuralgie wordt voornamelijk gekenmerkt door ernstige pijn in de borst en rug. Het syndroom wordt gekenmerkt door een snelle verspreiding van pijn, waarbij de symptomen meestal in de vorm van een band verschijnen. De pijn is beperkt tot een of twee delen van het lichaam, zoals het gebied tussen de ribben en borstwand of de rechter bovenbuik.

De pijn zelf wordt vaak ervaren als een trekkende pijn. Het kan enkele dagen, weken of zelfs maanden duren en in de loop van de tijd in intensiteit toenemen. De symptomen nemen toe met niezen, hoesten en krachtig lachen. Sommige personen ervaren flinke pijnaanvallen, die gepaard gaan met zweten, duizeligheid en paniekaanvallen.

Intercostale neuralgie kan ook sensaties veroorzaken zoals tintelingen of gevoelloosheid. Het aannemen van een slechte houding om de pijn tegen te gaan, zijn ook kenmerkend. Op de lange termijn veroorzaakt de onjuiste houding op zijn beurt pijnreacties en storingen van het vasthoudapparaat.

In het gevorderde stadium leidt intercostale neuralgie tot beperkte ademhaling en uiteindelijk tot aanhoudende kortademigheid. Als het euvel niet wordt behandeld, bestaat er een risico op permanente zenuwschade. De chronische pijn en beperkte beweging bevorderen de ontwikkeling van depressie en andere psychische aandoeningen.

Complicaties

In de meeste gevallen lijden mensen met intercostale neuralgie aan relatief ernstige pijn. Deze pijn kan ook voorkomen in de vorm van rustpijn (pijn bij rust) en heeft een zeer negatieve invloed op de kwaliteit van leven. Vooral 's nachts kan dit leiden tot slaapproblemen en dus tot een slaapgebrek en irritatie of depressie. De pijn zelf treedt meestal op in de rug of borst en kan ook leiden tot beperkte beweging of ernstige ademhalingsmoeilijkheden. Intercostale neuralgie kan ook angst voor de dood veroorzaken als de pijn op de borst ondraaglijk ernstig wordt.

Intercostale neuralgie leidt soms ook tot gevoelsstoornissen of gevoelloosheid in verschillende delen van het lichaam, zodat je last hebt van gevoelssensaties. Als er geen behandeling wordt gegeven, kunnen de zenuwen onherstelbaar beschadigd raken.

Oorzaken

Intercostale neuralgie is geen onafhankelijke ziekte, maar een symptoom van een onderliggende ziekte of aandoening. Er zijn verschillende redenen waarom neuralgie of zenuwpijn optreedt in de intercostale ruimte, oftewel de anatomische ruimte tussen twee ribben. Alle mogelijke oorzaken hangen samen met mechanische schade aan de zenuwen tussen de ribben. Intercostale neuralgie kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door gebroken ribben, waarbij delen van een rib op een zenuw drukken. Bovendien kan overmatige slijtage van de wervellichamen van de wervelkolom de zenuwen beknellen en neuralgie veroorzaken. Intercostale neuralgie komt vooral veel voor bij herpes zoster, ook bekend als gordelroos. Deze virale ziekte veroorzaakt ontsteking van de zenuwen, die ook de intercostale zenuwen kunnen treffen. Intercostale neuralgie kan ook worden veroorzaakt door tuberculose (tbc) of tumoren in de longen (longkanker). In sommige gevallen treden de klachten op na een eerdere operatie aan de borstkas waarbij de zenuwen zijn beschadigd.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

De eerste stap bij het diagnosticeren van intercostale neuralgie is om de symptomen van de patiënt zo nauwkeurig mogelijk in beeld te krijgen. In een vraaggesprek met de arts zal hij informeren naar je klachten. Ook zal de arts je medische geschiedenis in ogenschouw nemen. Daarna vindt lichamelijk onderzoek plaats met palpatie door de arts. Dit is het uitwendig met de hand of handen voelen aan een patiënt als onderdeel van geneeskundig onderzoek.

Beeldvormend onderzoek

Beeldvormend onderzoek, zoals het ECG of myelografie, kan ook nodig zijn, bijvoorbeeld om andere oorzaken uit te sluiten. Myelografie onderzoekt met name het wervelkanaal (zenuwkanaal) en de wervelkolom. Het ECG wordt gebruikt om ziekten van het cardiovasculaire systeem te detecteren. In de volksmond staat dit onderzoek bekend als 'hartfilmpje'.

Behandeling van intercostale neuralgie

Behandeling voor intercostale neuralgie hangt af van de onderliggende aandoening. Er zijn in principe een aantal behandelingsopties waarvoor gekozen kan worden.

Pijnstillers

In het geval van ernstige pijn worden eerst pijnstillers toegediend. Dit biedt verlichting van de pijnklachten.Gewone pijnstillers zoals paracetamol en NSAID's (ibuprofen) werken meestal niet zo goed bij zenuwpijn. De arts zal daarom wat sterkere pijnstilliers voorschrijven. Spierverslappers worden ook vaak gebruikt om spanning in de spieren te verlichten. Tricyclische antidepressiva en anti-epileptica kunnen ook worden toegepast bij zenuwpijn. Je kan ook een huidpleister krijgen waarin een pijnstillend middel zit (capsaïcine).

TENS-behandeling

TENS staat voor ‘Transcutane Elektrische Neuro Stimulator’ en dit is een methode om de pijn in je lichaam te onderdrukken. Je huid en spieren worden door middel van stroom geprikkeld en dit kan een pijndempend effect hebben.

Epidurale injectie

De arts kan je een epidurale injectie geven in verband met de pijnklachten. Een epidurale injectie met corticosteroïden wordt gegeven in de ruimte rondom het ruggenmerg, buiten de harde hersenvliezen.

Blokkade van de zenuwwortel

Het doel van de zenuwwortelblokkade is om de pijngeleiding vanuit één zenuwwortel die pijnprikkels doorgeeft aan de hersenen, te beïnvloeden

Onderliggende ziekte behandelen

Naast pijntherapie vindt causale behandeling plaats. In het geval van gordelroos worden antivirale middelen toegediend. Als een intercostale zenuw vastzit, zal fysiotherapie in veel gevallen helpen. Oefeningen worden gedaan waarmee het pijnlijke gebied kan worden verlicht. In sommige gevallen is de exacte oorzaak van intercostale neuralgie onbekend en is de behandeling beperkt tot pijntherapie.

Prognose

De prognose van intercostale neuralgie is gerelateerd aan de onderliggende ziekte. De symptomen zullen verdwijnen zodra de oorzaka adequaat wordt behandeld. In ernstige gevallen treden complicaties op. Deze kunnen zowel fysiek als psychisch zijn. Snelle diagnostiek en behandeling kan zenuwschade vaak voorkomen. Als het verloop van de ziekte ongunstig is, zijn chronische klachten echter ook mogelijk.

Preventie

Het is moeilijk om intercostale neuralgie volledig te voorkomen. Met voldoende lichaamsbeweging kunnen sommige oorzaken van intercostale neuralgie worden vermeden.

Lees verder

• Steken in longen: oorzaken en behandeling stekende longpijn
• Zenuwpijn (neuralgie): symptomen, oorzaken en behandeling
• Pijn onder de ribben: symptomen, oorzaken en behandeling
• Steken op de borst: zeurende of scherpe steken pijn op borst
• Pijn op de borst: links/rechts, pijn longen, hart, borstbeen