Ziekte van Haglund: Vergroting van het benige deel van hiel

De ziekte van Haglund is een afwijking van het bot en zachte weefsels in de voet. Een vergroting van het benige deel van de hiel veroorzaakt deze aandoening. Het zachte weefsel aan de achterkant van de hiel raakt mogelijk geïrriteerd wanneer de grote, knokige klomp tegen stijve schoenen wrijft. Dit leidt tot pijn, zwelling, roodheid en een bult aan op de achterkant van de hiel. Diverse zelfzorgremedies verlichten de klachten. Helpen deze maatregelen niet of onvoldoende, dan is fysiotherapie en eventueel chirurgie inzetbaar. De aandoening is tot slot vernoemd naar Patrick Haglund, een Zweeds orthopeed (1870–1937). Hij beschreef de ziekte voor het eerst in de medische literatuur in 1927.

• Synoniemen van ziekte van Haglund
• Oorzaken van vergroting van het benige deel van de hiel
• Risicofactoren van afwijking van bot en zachte weefsels in voet
• Symptomen: Bult, pijn, zwelling en roodheid
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Zelfzorg
• Professionele medische zorg
• Preventie: Goede schoenen dragen

Synoniemen van ziekte van Haglund

Enkele synoniemen voor de ziekte van Haglund zijn:

• Haglund exostose
• Haglundse exostose
• Haglundse vervorming/misvorming
• het syndroom van Haglund / Haglund-syndroom
• Mulholland-vervorming
• pompbult
• retrocalcaneale exostose
• winterhiel

Oorzaken van vergroting van het benige deel van de hiel

De ziekte van Haglund is een aandoening waarbij een benige vergroting op de achterkant van de hiel om onbekende redenen (januari 2020) aanwezig is. Het zachte weefsel in de buurt van de achillespees raakt geïrriteerd wanneer de botuitbreiding tegen de schoenen wrijft. Dit leidt vaak tot een pijnlijke slijmbeursontsteking (bursitis). De slijmbeurs is een met vloeistof gevuld zakje tussen de pees en het bot.

Risicofactoren van afwijking van bot en zachte weefsels in voet

Enkele factoren dragen bij aan het ontstaan van de ziekte van Haglund met name:

• het dragen van slecht passende schoenen, zoals het dragen van hoge hakken, stijve schoenen (zoals schaatsen) of lage schoenen
• erfelijke factoren
• het vrouwelijk geslacht
• obesitas (overgewicht)
• overgeërfde voetstructuren zoals een hoge voetboog, een strakke achillespees en aan de buitenkant van de hiel lopen.
• overmatige training, vooral bij hardlopers

Symptomen: Bult, pijn, zwelling en roodheid

De ziekte van Haglund verschijnt in één of beide voeten. De symptomen zijn onder meer:

• een merkbare bult op de achterkant van de hiel
• een zwelling in de achterkant van de hiel
• pijn in het gebied waar de achillespees zich aan de hiel hecht; de pijn verergert bij het lopen, na rust en bij het dragen van schoenen
• roodheid in de buurt van het ontstoken weefsel

Diagnose en onderzoeken

Nadat de arts de klachten genoteerd heeft en medische geschiedenis doorlopen heeft, onderzoekt hij de voet via een lichamelijk onderzoek. Daarnaast is een röntgenfoto van de voet nodig zodat de arts een idee krijgt over de structuur van het hielbot.

Behandeling

Zelfzorg

Dankzij enkele thuisbehandelingen is het mogelijk om de symptomen van de slijmbeursontsteking te verminderen.

Hielkussentjes
Het plaatsen van speciale hielkussentjes in de schoen vermindert irritatie tijdens het lopen.

Hielliften
Patiënten met hoge voetbogen zijn gebaat met hielliften in de schoen, die de druk op de hiel verminderen.

IJs
Het toepassen van een coldpack of ijs gewikkeld in een handdoek op het ontstoken gebied vermindert de zwelling. De patiënt gebruikt dit gedurende twintig minuten en wacht vervolgens minstens veertig minuten alvorens opnieuw koude toe te passen.

Immobilisatie
In sommige gevallen is een gips noodzakelijk.

Medicatie
Via de mond ingenomen niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID's), zoals ibuprofen, verminderen de hielpijn en ontsteking.

Oefeningen
Rekoefeningen verlichten de spanning op de achillespees.

Wijziging van schoenen
Schoenen zonder rug of zachte rug voorkomen of minimaliseren irritatie.

Professionele medische zorg

Wanneer zelfzorgmaatregelen niet of onvoldoende werken, is het belangrijk om professionele medische hulp in te schakelen. De arts verwijst de patiënt mogelijk naar de fysiotherapeut. Hij leert de patiënt specifieke rekoefeningen aan, en daarnaast werkt hij aan het versterken van de enkel- en voetspieren. Voorts zijn aangepaste steunzolen nodig. Een arts dient mogelijk een lokale injectie met corticosteroïden in de slijmbeurs toe om de pijn en ontsteking te verminderen. Injecties met bloedplaatjesrijke plasma (PRP) injecties zijn in sommige gevallen nuttig. Als ook deze behandelingen niet helpen, is een chirurgische ingreep nodig. De voet- en enkelchirurg bepaalt de procedure die het meest geschikt is.

Preventie: Goede schoenen dragen

Om een herhaling van de ziekte van Haglund te voorkomen, moet een patiënt geschikte schoenen dragen en schoenen met een stijve hielrug vermijden. Eventueel gebruikt hij steunzolen of orthesen. Voorts zijn rekoefeningen nodig om het verder verstrakken van de achillespees te voorkomen. Tot slot mag de patiënt niet hardlopen en bergop lopen.