Peesscheur: symptomen en oorzaken van een gescheurde pees

Een gescheurde pees of peesscheur is het scheuren van een pees als gevolg van plotselinge overbelasting van de pees of abrupte bewegingen. De pees scheurt volledig van het bot af onder zware belasting. Een peesscheur treft vooral de zwaar belaste pezen in de armen (schouders) en benen, vooral die bij de gewrichten. Bij een gescheurde pees (peesruptuur) scheurt de betreffende spierpees geheel of gedeeltelijk, waardoor er een verlies van spierfunctie optreedt. De diagnose wordt gesteld door lichamelijk onderzoek, echografie of andere beeldvormende technieken. Afhankelijk van het type en de ernst van de peesscheur, kan een operatieve ingreep nodig zijn.

• Wat is een gescheurde pees?
• Oorzaken van een peesscheur
• Symptomen van een peesruptuur
• Verschijnselen
• Beloop
• Onderzoek en diagnose
• Complicaties
• Behandeling van een gescheurde pees
• Eerste hulp
• Niet-chirurgische behandeling
• Operatieve ingreep
• Medicatie
• Fysiotherapie
• Preventie

Wat is een gescheurde pees?

Spierpezen scheuren meestal alleen als ze worden blootgesteld aan overmatige belasting, zoals tijdens (intensief) sporten of (zware) lichamelijke arbeid al dan niet in combinatie met een plotselinge beweging. Er wordt onderscheid gemaakt tussen een volledige en een gedeeltelijke peesscheur. Een volledige peesruptuur komt vooral voor bij mannen tussen de 20 en 50 jaar.

In het menselijk lichaam vormen pezen de verbinding tussen spier en bot en ze zijn daarom cruciaal voor de overdracht van spierkracht. Spierpezen geven spierkracht door aan de botten, wat meestal leidt tot beweging of in ieder geval spierspanning. Pezen bestaan uit bindweefsel en zijn vrij taai. Het peesmateriaal bevat enkele cellen, zogeheten tendinocyten, uitlopers van fibrocyten (bindweefselcellen). Deze kunnen zich langzaam delen en zo het weefsel continu vernieuwen of een blessure of verwonding herstellen. Dit duurt dikwerf relatief lang. De meeste pezen zijn omgeven door een peesschede, een met vloeistof gevuld buisje dat een pees omhult. De functie hiervan is om de pees te beschermen tegen wrijving en drukkrachten.

Je kan een meestal geluid horen wanneer een pees scheurt, en er is ook hevige pijn en zwelling. Vaak hoor je een knappend geluid .Er zit vaak een deuk of inkeping in de buurt van de scheur. De functionaliteit is beperkt; de aangedane spier is niet meer of slechts gedeeltelijk beweegbaar, hij kan bijvoorbeeld niet langer actief worden uitgerekt en gebogen. Als er een gedeeltelijke scheur is opgetreden, treedt er ook ernstige pijn op, maar de spier kan nog steeds worden verplaatst.

Een peesscheur moet onderscheiden worden van een spierscheur.

Oorzaken van een peesscheur

Een peesscheur komt vooral voor tijdens het sporten. Een pees is immers een verbinding tussen een spier en een bot, waarmee de spieractiviteit op het bot wordt overgedragen. Omdat ze echter bestaan ​​uit collageenvezelbundels (bindweefsel) met treksterkte, zijn ze slechts licht rekbaar, zodat de pezen niet bestand zijn tegen zware belastingen zoals een trap of stoot bij maximale spanning, waarbij ze overbelast raken en uiteindelijk (gedeeltelijk) kunnen scheuren.

Voorafgaande schade aan de pezen zoals tendinitis (peesontsteking) verhoogt het risico op een peesscheur. Bovendien neemt het risico op een peesbreuk vanaf de leeftijd van 30 jaar toe, omdat een degeneratieve verandering de elasticiteit van de pezen vermindert, waardoor ze gevoeliger worden voor overrekking en scheuren.

Bij bepaalde sporten zoals hardlopen, tennis, voetbal en skiën is het risico ook groter, omdat hier vooral de achillespees, die door de beperkte bloedcirculatie vatbaar is voor blessures, wordt belast. Schokkerige bewegingen, (plotse) wendingen en kneuzingen kunnen bij overbelasting leiden tot een peesruptuur. De strekpezen van de vingergewrichten worden ook vaak getroffen door peesscheuren als gevolg van sporten zoals handbal en volleybal.

Peesletsel kan ook worden veroorzaakt door een ziekte als reuma.

Symptomen van een peesruptuur

Verschijnselen

Typische symptomen van een peesscheur zijn:

• pijn bij beweging
• zwelling
• blauwe plek

Als er sprake is van een volledige peesscheur, nemen de getroffenen vaak een knappend geluid waar. Het geluid gaat meestal gepaard met een zeer sterke en stekende pijn. Als gevolg van de pijn zijn treedt er vaak aanzienlijke bewegingsbeperking op. De peesscheur is duidelijk zichtbaar door zwelling en blauwe plekken. Bij een gedeeltelijke peesscheur neemt de initiële pijn relatief snel af. De verminderde mobiliteit is ook niet zo uitgesproken als bij een volledige peesruptuur. Aan de buitenkant is er dan slechts een lichte bult op de huid zichtbaar.

Beloop

Als er een peesscheur is, hangt het verloop van de ziekte grotendeels af van de ernst en locatie van de scheur en de gekozen behandeling. Zo kan het bewegingsvermogen tijdens een operatie volledig worden hersteld. Ondanks uitgebreide therapie kan er echter terugkerende pijn zijn in het getroffen gebied.

Onderzoek en diagnose

Een arts kan dikwijls een peesruptuur diagnosticeren op basis van de gepresenteerde klachten. De spierfunctie en mobiliteit kan worden gecontroleerd met verschillende tests. Tevens kan de bloedtoevoer naar het weefsel en de gevoeligheid worden onderzocht. Beeldvormend onderzoek in de vorm van echografie kan een scheur in de pees onthullen. Op röntgenfoto's zijn geen zachte delen zoals pezen te zien, maar het kan wel een indirecte indicatie geven van een peesscheur. Zo nodig kan een MRI-scan worden gemaakt.

Complicaties

Een peesscheur dient altijd door een arts te worden behandeld. Anders kunnen er ernstige complicaties optreden. Zo'n peesscheur wordt meestal veroorzaakt door een ongebruikelijke of overmatige belasting. Daarna treedt direct hevige pijn op, waardoor normaal bewegen in het dagelijks leven niet meer mogelijk is. Als je op dit moment niet een arts bezoekt, bestaat er een risico op ernstige en blijvende complicaties. Er kunnen complicaties ontstaan als peeslittekens en een verminderd bewegingsbereik, evenals spierzwakte.

Behandeling van een gescheurde pees

Eerste hulp

Bij een peesscheur is het belangrijk om het getroffen gebied te immobiliseren en onmiddellijk te koelen om zwelling en pijn tegen te gaan. Het aanbrengen van een drukverband met matige spanning kan ook helpen. Bovendien moet het aangetaste deel van het lichaam hoger worden gelegd om pijn en zwelling te verlichten.

Niet-chirurgische behandeling

Niet-chirurgische behandeling, die over het algemeen gepaard gaat met een grotere kans op recidief, wordt alleen uitgevoerd bij kleinere scheuringen, minder actieve personen en personen met medische aandoeningen waardoor ze geen operatie kunnen ondergaan. Niet-chirurgische behandeling kan bestaan uit het dragen van een gipsverband of een beugel om beweging te beperken en de gescheurde pees te laten genezen.

Operatieve ingreep

Chirurgie biedt belangrijke voordelen ten opzichte van niet-chirurgische behandeling. Naast het verkleinen van de kans op herhaling, verhoogt een operatie vaak de afzetkracht en verbetert het de spierfunctie en beweging van het getroffen gebied. Er zijn verschillende chirurgische technieken beschikbaar om de breuk te herstellen. De chirurg kiest de procedure die het meest geschikt is voor de situatie. De chirurg hecht vaak de twee gescheurde peesuiteinden weer aan elkaar. Bij een peesletsel die is veroorzaakt door reuma wordt meestal gebruik gemaakt van een andere operatietechniek.

Medicatie

Afhankelijk van de omvang van de verwonding, zal de arts ontstekingsremmende geneesmiddelen voorschrijven om ontsteking en chronische klachten, zoals chronische tendinitis, te voorkomen.

Fysiotherapie

Na de operatie kan vaak al vrij snel worden aangevangen met fysiotherapie om het genezingsproces te bevorderen. Het is echter belangrijk dat de pees gedurende een bepaalde periode tot vier maanden na een peesscheur niet volledig wordt belast en dat de belasting slechts stap voor stap worden verhoogd.

Preventie

Een peesscheur kan effectief worden voorkomen door intensief op te warmen, gevolgd door afkoelen en passende rekoefeningen. Hierdoor worden de pezen elastischer, flexibeler en uiteindelijk rekbaarder. Hierdoor zijn ze minder vatbaar voor overstrekking of een scheur. Elastische verbanden kunnen ongewenste en onnatuurlijke bewegingen voorkomen. Dit ondersteunt en stabiliseert de pezen tijdens het sporten en beschermt ze tegen overmatige stress en peesscheuren.

Lees verder

• Spierscheur: oorzaken en symptomen van een gescheurde spier
• Peesontsteking: tendinitis in schouder, pols, knie of dij
• Peesontsteking duim: symptomen, oorzaken en behandeling
• Peesontsteking enkel: oorzaken van een peroneale tendinitis
• Peesontsteking schouder: symptomen, behandeling (injectie)