Dik worden, overgewicht, obesitas door medische oorzaak

Dik worden, zwaarder worden… Wat moet je doen als je zwaarder wordt terwijl je niet te veel eet? Wat kunnen de lichamelijke oorzaken zijn van toenemend overgewicht? Sommige mensen worden dik door medische oorzaken. Ook bepaalde medicijnen kunnen tot overgewicht leiden of er aan toe bijdragen. Het komt zelfs voor dat hele families aan dezelfde kwaal leiden, en allemaal te zwaar zijn. Afvallen of op gewicht blijven is niet voor iedereen zo gemakkelijk als het lijkt. Dik worden door medische oorzaak komt voor maar meestal wordt overgewicht veroorzaakt door teveel en verkeerd eten. De meeste mensen met overgewicht eten te veel in verhouding tot hun bewegingspatroon. Je lichaam is er nu eenmaal op gebouwd om vet op te slaan voor perioden van schaarste. Voedselschaarste komt in rijke landen niet voor en dus worden mensen in welvarende landen steeds dikker. Als we teveel eten en het teveel aan calorieën niet verbranden door te bewegen, wordt voedsel omgezet in vet en als reservevoorraad opgeslagen op je lichaam. Veel mensen bewegen sowieso te weinig, terwijl dat de enige manier is om de calorieën te verbranden. Het is echter ook belangrijk om niet te veel te eten als je niet aan wilt komen. Als mensen proberen af te vallen lukt dit meestal niet blijven. Mensen die op dieet gaan willen meestal ook snel afvallen, iets wat ook niet gemakkelijk is. Dik worden door te veel en verkeerd eten is dus de meest voorkomende oorzaak van overgewicht. Er zijn echter ook andere redenen waardoor mensen dik kunnen worden. Aandoeningen, ziektes en bijwerkingen van medicijnen kunnen oorzaken zijn maar ook erfelijkheid speelt een rol.

Eten en afvallen

Vrouwen komen sneller in gewicht aan dan mannen en mannen verbranden hun vet sneller dan vrouwen. Toch tobben ook onnoemlijk veel mannen met overgewicht. Eten ervaren we als plezierig. Als je eenmaal overgewicht hebt, wordt het letterlijk zwaarder om te bewegen, waardoor bewegen langzamer gaat of als minder prettig ervaren wordt. Hierdoor komen mensen nog sneller aan. Gezonde mensen kunnen zwaarder en zwaarder worden, puur door hun eetgedrag en gebrek aan voldoende beweging. Op den duur leidt overgewicht tot gezondheidsproblemen. Bekende gezondheidsproblemen die door overgewicht kunnen ontstaan zijn bijvoorbeeld diabetes II, hart- en vaatziekten of hoge bloeddruk. Sommige mensen kunnen eten wat ze willen en komen niet of nauwelijks aan, deze mensen zijn echter wel in de minderheid. Daar staat tegenover dat er ook mensen zijn die van heel weinig eten al dik worden, ook zij zijn in de minderheid.

Afslankpillen en andere medicijnen om af te vallen

Tegenwoordig zijn er verschillende medicijnen verkrijgbaar waarmee u gewicht kunt verliezen. Bijvoorbeeld Xenical, of Reductil. Deze middelen zijn bewezen succesvol om gewicht te verliezen. Reductil is op het moment echter niet in Nederland verkrijgbaar omdat de bijverschijnselen te risicovol werden bevonden. Victoza is een middel wat werd goedgekeurd voor mensen met Diabetes II, het bleek echter gewichtsverlies tot gevolg te hebben en werd vervolgens verder ontwikkeld tot afslankmiddel. Victoza moet echter met een naald in het been gespoten worden. Het is (ook) alleen op doktersrecept verkrijgbaar en wordt als afslankmiddel meestal alleen voorgeschreven aan mensen met (morbide) obesitas. Er bestaan veel soorten afslankmiddelen, van veel middelen is echter niet bewezen dat ze werkelijk werken. De afslankmiddelen die via de huisarts voorgeschreven kunnen worden, zijn wel wetenschappelijk getest en effectief bevonden. Toch vallen mensen ook met hulpmiddelen meestal alleen tijdelijk af. Blijvend afvallen is erg moeilijke en het merendeel van de mensen die af zijn gevallen houden de verloren kilo's er maar tijdelijk af. Meestal komt dit door teveel eten en ongezond eten. In sommige gevallen is er sprake van een medische oorzaak voor overgewicht.

Gezond eten, voldoende bewegen, en toch dikker worden… Hoe kan dat?

Aankomen zonder duidelijke oorzaak kan een medische reden hebben. Weet je zeker dat je niet te veel calorieën binnenkrijgt en word je toch zwaarder? Dan kan je het beste met de huisarts overleggen. Het komt voor dat mensen dik worden door ziektes. Er zijn een paar lichamelijke oorzaken waardoor mensen dikker kunnen worden terwijl ze dieet volgen of gewoon gezond eten en niet te veel eten.

• Een traag werkende schildklier.
• Aandoeningen van de hypothalamus.
• Hyperinsulinisme.
• Familiaire vetziekten.
• Vocht vasthouden door slechte pomp-functie van het hart.
• Suikerziekte .
• Syndroom X.
• Overige.

Traag werkende schildklier

Een traag werkende schildklier zet de stofwisseling op een laag pitje, waardoor je minder snel vet verbrandt. Je wordt traag in doen en denken, maar dus ook traag in vet verbranden. Mensen met een (te) traag werkende schildklier zijn vaak moe, kunnen sloom overkomen, en komen meestal snel aan in gewicht. Of je schildkiller te traag werkt kan alleen onderzocht worden door een arts.

Aandoeningen van de hypothalamus

Dit is een zeer zeldzaam. Bepaalde aandoeningen aan dit deel van de hersenen (hypothalamus/hypofyse) kunnen echter tot gevolg hebben dat mensen dik worden. Er worden in dit deel van de hersenen veel zaken geregeld, onder andere ons eetgedrag en onze behoefte aan voedsel, tevens de lichaamstemperatuur en het gevoel verzadigd te zijn, dus het signaal dat je geen trek meer hebt omdat je genoeg gehad hebt. Als er met dergelijke processen niet in orde is kan dit leiden tot ernstige gewichtstoename.

Familiaire vetziekten

Sommige families lijden letterlijk aan vetzucht. Dit is zeldzaam, maar het komt wel voor. Er kan sprake zijn van stoornissen in de leverfuncties, nierfalen of nefrotisch syndroom, Diabetes mellitus (gewichtstoename komt in dat geval vaker voor bij vrouwen), de ziekte van Cushing, en bepaalde genetische afwijkingen.

Vocht vasthouden

Als de vochtbalans in het lichaam verstoord is, hou je meer vocht vast dan gebruikelijk. Als de hartfunctie niet optimaal is, kunnen mensen soms zeer veel vocht gaan vasthouden. Vocht vasthouden heeft gewichtstoename tot gevolg. Soms gaat de opstapeling van vocht heel snel. Dikke enkels en onderbenen, maar ook kortademigheid en/of benauwdheid kunnen het gevolg zijn. Dit zijn altijd redenen om een arts te raadplegen. Bij zwangerschap komt dit (vocht vasthouden) ook bij vrouwen voor, maar als dit te ernstig is kan de zwangerschap in gevaar komen. Zowel de moeder als kind lopen dan risico. Raadpleeg altijd een arts als je zwanger bent en klachten hebt die samen kunnen hangen met vocht vasthouden. Je herkent vocht vasthouden aan (snelle) gewichtstoename, dikke enkele en/of benen, kortademigheid. Maar ook hoofdpijn en/of misselijkheid en braken kunnen signalen zijn dat je teveel vocht vasthoudt. Bij dergelijke klachten is het altijd het beste om met je arts te overleggen, ook als je niet zwanger bent. In bepaalde families is er meer aanleg voor het vasthouden van vocht, dit heeft meestal met hart en vaten te maken. In sommige families komen hoge bloeddruk vaker voor, vaatvernauwing en/of overgewicht en diabetes. Dergelijke ziektes gaan weer vaak gepaard met overgewicht.

Gewichtstoename

Mensen die veel vocht vasthouden kunnen in korte tijd dus ook veel aankomen, het gaat dan om vocht in het weefsel en niet om lichaamsvet. Toch kunnen mensen die veel vocht vasthouden zeer veel extra gewicht mee moeten torsen. Als je teveel vocht vasthoudt zal een dokter altijd proberen te zorgen dat het probleem minder wordt. Vocht kwijtraken kan met medicijnen (plastabletten) en een gezondere leefwijze. Minder zout eten, meer verse groentes en fruit eten, en regelmatig bewegen hebben een gunstige invloed op het probleem.

Diabetes en dik worden

Overgewicht kan leiden tot diabetes. Diabetes behandeling met insuline kan leiden tot gewichtstoename. Laat je in dat geval goed informeren door je (huis)arts.

Syndroom X en dik worden

Dit heeft te maken met de hoeveelheid koolhydraten die je eet en die worden omgezet in glucose. Bij metabolisch syndroom, of Syndroom X, wordt een te veel aan glucose eerder omgezet in vet. Syndroom X wordt ook wel insuline resistent syndroom genoemd.

Overige oorzaken waarvan je dik kunt worden

• Medicijnen waar je dik van kunt worden, zoals bijvoorbeeld bepaalde bètablokkers.
• Bepaalde hormonen kunnen gewichtstoename veroorzaken.
• Verborgen suiker. In veel producten zit suiker zonder dat je dat doorhebt, zoals bijvoorbeeld in soep of pasta. Suiker wordt in je lichaam omgezet naar lichaamsvet.

Als je dikker/zwaarder wordt en echt niet begrijpt hoe dat kan, raadpleeg dan een arts. Lukt het niet om gewicht te verliezen terwijl dat gezien je manier van leven wel het geval zou moeten zijn, raadpleeg dan ook een arts.
Gebruik je medicijnen waardoor je in gewicht toeneemt, overleg dan met je arts of er andere mogelijkheden zijn. Stop nooit zomaar zelf met medicijnen zonder eerst te overleggen met een arts. Lees vooraf altijd goed de bijsluiter.

Lees verder

• Xenical, een afslankmiddel wat goed werkt
• Het Mentale Dieetplan, wat is dat voor een plan?
• Acomplia of Rimonabant, hoe het werkt om ermee af te vallen
• 5 tot 15 kilo afvallen? Het 10 Weken Slank Plan!
• Alli of Xenical, wat zijn de verschillen?