Dementie: Behandelingen en medicijnen

Er bestaan helaas nog geen medicijnen die de ziekte dementie kunnen genezen. Er bestaan wel medicijnen die het dementeringsproces mogelijk enigszins kunnen vertragen. Het gaat hier om uitstel, niet afstel, van ernstige verschijnselen van dementie.

Dementie remmende medicijnen

Uit onderzoek is gebleken dat de hersenen van mensen met Alzheimer een tekort aan acetulcholine vertonen. Dit is één van de vele zogenaamde neurotransmitters die de overdracht van prikkels, en daarmee informatie, tussen de zenuwcellen verzorgt. Verantwoordelijk voor de afbraak van deze neurotransmitter is acetylcholinesterase. Dit enzym kan tijdelijk worden geïnactiveerd door acetylcholinesteraseremmers. Deze medicijnen heten kortweg ook wel cholinesteraseremmers en worden verstrekt door een verpleeghuis arts. De merknamen zijn: Exelon (Rivastigmine) en Reminyl (Galantamine). Doordat deze medicijnen het dementieproces remmen, kan de kwaliteit van het leven en het welzijn van de patiënt en mantelzorg worden verbeterd.

De arts kan deze medicijnen voorschrijven aan:

• cliënten waarbij de ziekte van Alzheimer is geconstateerd;
• cliënten met vormen van dementie waarbij hallucinaties voorkomen, zoals Lewy Body Dementie;
• cliënten met ernstige aandacht- en concentratiestoornissen;
• cliënten met een Delier (verlaagd bewustzijn).

Er zijn echter wel een aantal bijwerkingen bij deze medicijnen:

• Misselijkheid;
• Braken;
• Diarree;
• Slaperigheid;
• Duizeligheid;
• Hoofdpijn.

Door deze bijwerkingen kan men overwegen de medicijnen niet aan de patiënt te geven.

Antipsychotica

Mensen met dementie hebben vaak last van hevige onrust, angsten, agressiviteit en wanen. Antipsychotische middelen onderdrukken deze verschijnselen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen klassieke en atypische antipsychotica.

• Atypische antipsychotica regelen in de hersenen de hoeveelheid van twee van nature voorkomende stoffen: dopamine en serotonine. Voorbeelden zijn Olanzapine en Risperidon;
• Klassieke antipsychotica verminderen in de hersenen het effect van de van nature voorkomende stof dopamine. Voorbeelden zijn Haloperidol en Pimozide.

Co-dergocrine

Co-dergocrine is een mengsel van alkaloïden. Het heeft een vaatverwijdend effect waardoor de zuurstoftoevoer naar de hersenen mogelijk verbeterd. Ook zou het middel de stofwisseling in de hersenen gunstig beïnvloeden. Bij dementie kan hierdoor verbetering optreden. Als na 2-3 maanden geen verbetering is opgetreden, heeft doorgaan met dit middel geen zin.

Acetylcholinesteraseremmers

Acetylcholinesteraseremmers zorgen voor een toename van Acetylcholine, een neurotransmitter, in de hersenen. Hierdoor kunnen hersenzenuwen beter werken en kan bij patiënten met dementie het geheugenverlies minder ernstig worden. Bij 10 tot 15% van de patiënten met een lichte tot matige vorm van dementie heeft dit middel een effect. Voorbeelden zijn Rivastigmine en Galantamine.

Memantine

Memantine beschermt de NMDA-receptoren in de hersenen. Het verbetert zo de overdracht van signalen in de hersenen en het geheugen. Hierdoor worden dagelijkse handelingen, het geheugen en oriëntatie beter. Het middel werkt niet bij iedereen.

Overige medicijnen

Er zijn veel medicijnen die worden voorgeschreven waarvan geen bewijs is dat ze werken. Ook zijn er medicijnen die niet tegen dementie zelf gericht zijn, maar tegen gedragsstoornissen die bij demente mensen voor kunnen komen zoals agitatie, agressie, psychose, depressie, angst en slaapproblemen. Sommige middelen kunnen het verlies van cognitieve vaardigheden bij mensen versterken.

Enkele voorbeelden van medicijnen die worden voorgeschreven om het gedrag van demente mensen te beïnvloeden zijn:

• Broomperidol: behoort tot de groep klassieke antipsychotica. Het vermindert in de hersenen onder andere het effect van de natuurlijk voorkomende stof dopamine. Hierdoor nemen psychosen af. Artsen schrijven het voor bij psychose, manie, onrust, schizofrenie, depressie en dementie;
• Sulpiride: behoort tot de groep atypische antipsychotica. Het vermindert in de hersenen het effect van natuurlijk voorkomende stoffen, voornamelijk dopamine en serotonine. Hierdoor nemen psychosen, hevige onrust en bepaalde spiertrekkingen af;
• Rivastigmine: behoort tot de groep geneesmiddelen die remmers van acetylcholinesterase worden genoemd.

Lees verder

• Dementie, vergeetachtigheid en voorkomen
• Dementie: de diagnose
• Dementie: de verschijnselen
• Dementie: de verschillende soorten
• Dementie: Omgang met dementie