Dieet, wat is dat eigenlijk?
Het woord dieet komt oorspronkelijk uit het Grieks en betekent "levenswijze". Tegenwoordig wordt met dieet vooral een voedingswijze bedoeld, meestal een eenzijdige voeding gedurende een korte periode.
Hoe werkt een dieet?
Als de zomer weer voor de deur staat, worden de eerste bikini’s weer gepast en menig zoetekauw zal dan met ontzetting vaststellen dat zijn figuur niet past bij de nieuwe strandlook. En nu? Snel een paar kilo
afvallen denkt menigeen en start met een dieet.
Met een goed dieet, ook met een zogenaamd crashdieet of blitsdieet, kan men misschien snel enkele kilo’s kwijtraken, maar voor een groter en blijvend gewichtsverlies, is een permanente verandering van voedingsgewoonten aanbevolen.
Wat is het jojo-effect?
Bij een eenzijdig en zeer caloriearm dieet moet met het bekende "
jojo-effect" rekening worden gehouden:
- als het lichaam wordt geconfronteerd met een tekort aan voeding, want dat is wat een dieet concreet doet, schakelt het lichaam over op een oeroud mechanisme om energie te sparen;
- is het dieet eenmaal voorbij en keert men weer terug naar het normale eetgedrag, dan komen de kilo's er weer bij, vaak zelfs sneller dan voorheen;
- bij een zeer eenzijdig dieet heeft het lichaam zelfs een tekort aan vitaminen en mineralen en kan er schade voor de gezondheid optreden.
Waarom een dieet volgen?
Veel mensen zijn tegenwoordig
te dik:
- dat onze moderne voeding, die te veel vet en te veel koolhydraten bevat, in combinatie met gebrek aan beweging daarmee te maken heeft, staat buiten kijf;
- tegelijkertijd bestaat er een streven naar schoonheid, waarbij een ultra-slank lichaam, vooral bij vrouwen, geïdealiseerd wordt.
Dat streven naar schoonheid, maar ook het lot van mensen met overgewicht, leidt ertoe dat gewichtsverlies en diëten tegenwoordig zeer populaire thema´s zijn. Voor blijvend gewichtsverlies is echter ook voldoende lichaamsbeweging nodig.
Voedingsgewoonten veranderen beter dan dieet
Zoals hiervoor al is aangegeven, betekent het woord dieet niets anders dan “levenswijze”. Maar algemeen wordt daar tegenwoordig een voedingswijze mee bedoeld die, meestal tijdelijk, wordt gebruikt voor het realiseren van gewichtsverlies:
- diëten zijn doorgaans vooral gebaseerd op een gebrek aan voeding, waarbij de stofwisseling op een lager pitje overschakelt;
- wordt op een gegeven moment weer normaal gegeten, dan is hernieuwde gewichtstoename het resultaat;
- veel effectiever is daarom een permanente verandering van de eetgewoonten. Bovendien valt men op die manier geleidelijker af, hetgeen minder belastend is voor het lichaam;
- een ander voordeel is dat zich de huid bij een permanent en hoger gewichtsverlies beter herstelt.
Blijvend afvallen is mogelijk
- Lange tijd was men van mening dat minder calorieën nodig waren om gewicht te verliezen. En nog altijd hangt een aantal voedingsdeskundigen die theorie aan. Maar louter reduceren van calorieën kan eenzelfde effect hebben als een eenzijdig dieet, namelijk het jojo-effect.
- Een andere opvatting is dat we tegenwoordig te veel vet tot ons nemen en dat we alleen maar het aandeel vet in de voeding moeten reduceren. Recente experimenten met ratten hebben echter aangetoond dat een vetrijk ontbijt de stofwisseling en het energieverbruik zelfs ondersteunen.
Nieuwe inzichten met betrekking tot voedingsleer en stofwisseling leidden tot nieuwe dieetopvattingen die betere resultaten aantonen. Eerdere concepten worden door nieuw onderzoek in twijfel getrokken. Maar veel aspecten van de menselijke stofwisseling zijn nog onvoldoende onderzocht. Volgens actueel gangbare opvattingen van voedingsdeskundigen zijn vooral belangrijk:
Wie serieus en blijvend wil afvallen, doet er goed aan om zijn huisarts te raadplegen voor eventuele contra-indicaties. Niet elk dieet is geschikt voor iedereen.