Obstipatie verhelpen: voeding, klysma en huismiddelen

Hoe kun je het beste obstipatie verhelpen? Iedereen heeft wel eens last (gehad) van obstipatie of verstopping. Obstipatie geeft vaak klachten als buikpijn, darmkrampen, pijn bij het ontlasten en harde, droge ontlasting. De meest voorkomende oorzaken van obstipatie is de trias te weinig lichaamsbeweging, te weinig drinken en te weinig vezels in de voeding. Door deze (leefstijl)factoren aan te pakken, kun je obstipatie verhelpen en voorkomen. Bepaalde 'huismiddelen' kunnen ook helpen tegen obstipatie, zoals olijfolie, kiwi en psylliumzaad. Soms komt obstipatie voort uit medicatiegebruik of een onderliggende aandoening. Raadpleeg in deze gevallen de huisarts. Doe dat ook bij aanhoudende obstipatie.

Obstipatie verhelpen

• Wanneer is er sprake van obstipatie?
• Wat zijn de symptomen?
• Wat zijn de mogelijke oorzaken van obstipatie?
• Wat kun je zelf doen bij obstipatie?
• Adviezen en tips
• Psylliumzaad of sterculiagom
• Kiwi
• Olijfolie
• Top 10 voedingsmiddelen om obstipatie te verhelpen
• Welke medicijnen kunnen verstopping verhelpen?
• Lactulose en macrogol
• Zetpil
• Klysma

Wanneer is er sprake van obstipatie?

Er is sprake van obstipatie (verstopping) wanneer er een verandering in de normale stoelgang optreedt, wat wil zeggen dat je minder vaak moet ontlasten dan gewoonlijk. Hoe vaak je moet poepen, verschilt sterk van persoon tot persoon. Sommige mensen moeten tweemaal daags ontlasten, terwijl anderen slechts tweemaal per week voor de grote boodschap naar het toilet moeten. Bij obstipatie lukt het niet goed om te poepen. De ontlasting komt minder dan twee keer per week of minder, wat tot gevolg heeft dat de ontlasting te lang in de dikke darm aanwezig is, waardoor deze hard en droog wordt. De ontlasting kan dan steeds moeilijker de darmen passeren. Dit geeft allerlei vervelende klachten.

Wat zijn de symptomen?

Bij obstipatie kun je last hebben van de volgende klachten:

• De ontlasting komt minder frequent;
• Je moet hard persen tijdens het poepen;
• Je krijgt harde en/of keutelige ontlasting;
• Het poepen kan dan pijnlijk zijn'
• Obstipatie kan gepaard gaan met een gezwollen buik, buik- en darmkrampen krijgen, vanwege de ophoping van ontlasting in de dikke darm;
• Na het ontlasten kun je het gevoel hebben dat je nog niet klaar bent;
• Overloopdiarree: bij langdurige obstipatie kan dunne ontlasting langs de harde ontlasting weglekken;
• Er kunnen scheurtjes ontstaan aan de binnenkant van de anus, waardoor het poepen (nog) pijnlijker wordt.

Wat zijn de mogelijke oorzaken van obstipatie?

Sommige oorzaken van obstipatie zijn:

• Verandering van voedingsgewoonten (bijvoorbeeld tijdens vakantie);
• Het gebruik van medicijnen met een verstoppende werking, zoals antidepressiva, ijzertabletten, morfine(-achtige) medicijnen, medicijnen tegen Parkinson, anti-epileptica en plaspillen;
• Het eten van veel zuivelproducten;
• Prikkelbare darm syndroom (PDS);
• Neurologische aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson en multiple sclerose (MS);
• Weinig drinken;
• Onvoldoende vezelrijk voedsel;
• Een inactieve levensstijl, te weinig lichaamsbeweging;
• Overmatig gebruik van laxeermiddelen (na verloop van tijd, dit verzwakt de darmspieren);
• Zwangerschap;
• Problemen met de zenuwen en spieren in het spijsverteringssysteem;
• Niet naar het toilet gaan als u aandrang voelt;
• Aanhoudende spanning en stress;
• Verkeerd gebruik van de bekkenbodemspieren;
• Traag werkende schildklier (hypothyreoïdie);
• Darmkanker.

Wat kun je zelf doen bij obstipatie?

Adviezen en tips

De volgende (leefstijl)adviezen kunnen helpen om obstipatie te voorkomen of obstipatie te verhelpen:

• Drink ten minste 1,5 tot 2 liter per dag. Te weinig vochtinname kan leiden tot een harde en droge ontlasting.
• Eet vezelrijke producten en varieer hierin. Eet brood, groente en fruit en als aanvulling dagelijks 2 tot 4 eetlepels zemelen, welke je kunt verwerken in yoghurt, pap, soep, puree en als bindmiddel kunt gebruiken in plaats van paneermeel.
• Ga naar het toilet zodra je aandrang voelt.
• Neem elke ochtend voldoende tijd om naar het toilet te gaan, bijvoorbeeld direct na het ontbijt.
• Eet op regelmatige tijden en sla vooral geen maaltijd over, dus ook niet het ontbijt. Een goed ontbijt is het belangrijkste om de dag mee te beginnen. Een groot, vezelrijk ontbijt is aan te bevelen. Havermout bevat veel vezels.
• Zorg elke dag voor voldoende lichaamsbeweging, aangezien dit de darmperistaltiek (kneedbeweging van de darm) stimuleert en dat zorgt ervoor dat je stoelgang regelmatig verloopt.
• Vermijd kaas en zuivelproducten (uitgezonderd yoghurt).

Psylliumzaad of sterculiagom

Als je er niet in slaagt om voldoende vezels te eten, dan kun je als aanvulling psylliumzaad of sterculiagom innemen. Deze natuurlijke vezels zorgen ervoor dat de ontlasting meer vocht vasthoudt. De darmen gaan beter werken en je ontlasting wordt zachter. Zorg er wel voor dat je daarbij voldoende drinkt.

Kiwi

Wat je ook kunt proberen is het eten van kiwi. Kiwi's zijn rijk aan in water oplosbare vitaminen, antioxidanten, flavonoïden en mineralen. Bovendien zijn ze rijk aan voedingsvezels. Bij milde klachten van verstopping kun je dagelijks een kiwi eten. Wrijf met je hand over de schil van de kiwi tot de 'opstaande haartjes' weg zijn en de kiwi glad is. Verwijder vervolgens de harde uiteinden en snijd de vrucht in vier delen. Verorber daarna de kiwi met schil en al. Pruimen staan erom bekend dat ze helpen tegen darmverstopping, doordat ze zeer rijk zijn aan vezels. Eet dagelijks niet meer dan 3 (gedroogde), aangezien overmatige consumptie van pruimen maag- en darmklachten zoals winderigheid en diarree kan veroorzaken.

Olijfolie

Bij hardnekkige verstopping kun je ook proberen om met olijfolie de verstopping op te heffen, door op de nuchtere maag een glas lauw water te drinken waarin je één eetlepel olijfolie hebt gedaan. Herhaal dit 's avonds voordat je gaat slapen.

Top 10 voedingsmiddelen om obstipatie te verhelpen

Hieronder staan de top 10 voedingsmiddelen die kunnen helpen om obstipatie te verlichten. Deze zijn allemaal rijk aan vezels en kunnen helpen bij de spijsvertering. Vezels helpen bij de ontlasting, voeren afval af en zijn een bron van voeding voor je darmbacteriën. Je moet er wel genoeg bij drinken, anders wordt de obstipatie erger!

1. Vruchten: Appels, bessen, peren, pruimen, sinaasappels en kiwi's.
2. Groenten: Broccoli, spruitjes, wortelen, boerenkool, spinazie en zoete aardappelen.
3. Peulvruchten: Linzen, kikkererwten, bruine bonen en zwarte bonen zijn rijk aan vezels en eiwitten, wat bijdraagt aan een gezonde spijsvertering.
4. Volkorenproducten: Volkorenbrood, volkorenpasta en zilvervliesrijst zijn rijk aan vezels.
5. Noten en zaden: Amandelen, chiazaad, lijnzaad, pompoenpitten en zonnebloempitten.
6. Haver: Havermout zit vol oplosbare vezels, die het verwerken van eten voor je darmen makkelijker maken.
7. Yoghurt: Yoghurt bevat probiotica , wat ten goede komt aan de darmgezondheid. Er zijn sterke aanwijzingen dat probiotica kunnen helpen bij zowel verstopping als bij sommige vormen van diarree.
8. Olijfolie: Als je last hebt van obstipatie, neem dan een eetlepel pure olijfolie. In een mum van tijd merk je dat je ontlasting op gang komt.
9. Water: Voldoende water drinken kan helpen om uitdroging te voorkomen, wat in veel gevallen de oorzaak van obstipatie is.
10. Kruidenthee: Pepermuntthee, kamillethee en gemberthee zijn goede theeën voor je spijsvertering.

Welke medicijnen kunnen verstopping verhelpen?

Lactulose en macrogol

Als bovenvermelde maatregelen en extra natuurlijke vezels onvoldoende soelaas bieden, dan kan de huisarts lactulose of macrogol voorschrijven. Lactulose en macrogol maken de ontlasting zachter en stimuleert de stoelgang. Soms heeft iemand met obstipatie voor korte tijd een extra middel nodig ter prikkeling van de darm, bijvoorbeeld bisacodyl (tablet) of sennosiden (stroop). Bisacodyl stimuleert de darmbeweging en maakt de stoelgang makkelijker.

Zetpil

Soms kan een zetpil met het laxeermiddel bisacodyl nodig zijn om de ontlasting op gang te brengen en de eerste harde ontlasting weg te krijgen. De pil breng je via de anus in en werkt binnen 1 uur, soms zelfs al na een kwartier. Soms treden er bijwerkingen op, zoals buikpijn, buikkrampen, diarree en misselijkheid.

Klysma

Een (micro-)klysma kan ook uitkomst bieden. Natriumfosfaat in klysma heeft een laxerende werking. Het is te gebruiken bij hardnekkige verstopping. Het is een kleine tube. De tuit van het klysma steek je voorzichtig in de anus. Daarna knijp je de tube zoveel mogelijk leeg, waarna je deze de anus uittrekt. De ingebrachte vloeistof maakt de ontlasting zachter en werkt als een soort glijmiddel. Een micro-klysma geeft vaak direct effect. in de zin dat je direct aandrang voelt. Door de ontlasting nog een kwartier op te houden, kan de klysma goed inwerken. Soms kan je tijdelijk last krijgen van buikpijn of lichte buikkramp als bijwerking.

Lees verder

• Obstipatie symptomen: verstopping, buikpijn opgezwollen buik
• Niet kunnen poepen: klachten en symptomen bij verstopping
• Darmkrampen: oorzaken en behandeling krampen in de darm
• Stoelgang bevorderen: stoelgangproblemen verbeteren
• Obstipatie (verstopping): symptomen, oorzaak en behandeling