Vitamine B2-tekort: symptomen, gevolgen en B2 in voeding

Vitamine B2-tekort symptomen zijn onder meer ontstekingen van de huid ontstaan, vooral bij de mondhoeken, tong en bij de neus; branderige en anderszins gevoelige ogen; lichtgevoeligheid. Ook kun je bij een tekort aan vitamine B2 last krijgen van vermoeidheidsklachten. Vitamine B2 of riboflavine is een in water oplosbare vitamine. Een teveel aan water oplosbare vitaminen wordt via de urine afgevoerd. Vitamine B2 komt vooral voor in melk en melkproducten, vlees(waren), groenten, fruit en graanproducten. Een tekort aan vitamine B2 komt niet veel voor in westerse, ontwikkelde landen, waarschijnlijk omdat veel producten verrijkt zijn met riboflavine. Daarnaast komt vitamine B2 in veel levensmiddelen voor, zoals in melk en melkproducten, maar ook in vlees, vleeswaren, groente, fruit, brood en allerlei graanproducten. Een overschot aan vitamine B2 plas je normaal gesproken uit.

• Wat is de functie van vitamine B2?
• Gele urine door een overschot aan vitamine B2
• Gezondheidsvoordelen
• Hoofdpijn en migraine voorkomen
• Goed voor de ogen
• Bloedarmoede voorkomen en behandelen
• Handhaven energieniveau
• Antioxidant
• Gezonde haar en huid
• Vitamine B2 in voeding
• Belangrijke bronnen van vitamine B2
• Bereiding
• Vitamine B2-tekort symptomen en gevolgen
• Spijsverteringsproblemen
• Vaak duizelig
• Problemen met haarverlies, huid of gezichtsvermogen
• Mentale problemen
• Slapeloosheid
• Vitamine B2 teveel
• Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) van vitamine B2
• Interacties
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling
• Preventie

Wat is de functie van vitamine B2?

Vitamine B2 is een in water oplosbare vitamine en behoort tot de vitaminen van het B-complex, wat bestaat uit acht vitamines en elke vitamine heeft een (iets) andere werking en functie. Vitamine B2 is betrokken bij de energievoorziening en is belangrijk voor een gezonde huid en haren. Vitamine B2 speelt tevens een rol bij de instandhouding van het zenuwstelsel, het draagt bij aan een normaal ijzermetabolisme en een goede spijsvertering.

Gele urine door een overschot aan vitamine B2

Vitamine B2, ook bekend als riboflavine, is misschien wel de enige vitamine die je een visuele aanwijzing geeft over haar aanwezigheid in je lichaam. Wanneer je veel vitamine B2 via je voeding en/of in een supplement binnenkrijgt, wordt je urine helder geel. de aanwezigheid van veel vitamine B2 geeft je urine een intens gele kleur. In feite komt de term 'flavi' in riboflavine van 'flavus', het Latijnse woord voor geel.

Gezondheidsvoordelen

Vitamine B2 heeft meerdere voordelen voor de gezondheid.

Hoofdpijn en migraine voorkomen

Vitamine B2 kan helpen tegen migraine. Artsen schrijven vaak riboflavine voor in hoge doses van 400 mg. als een preventieve behandeling tegen hoofdpijn of als middel tegen mensen die regelmatig ernstige migraineaanvallen hebben.[1] Het is aangetoond dat suppletie met riboflavine een natuurlijk middel is tegen hoofdpijn en de frequentie van migraine vermindert. Het kan eveneens helpen symptomen en pijn te verminderen tijdens een migraine-aanval, en de duur ervan verkorten.

Goed voor de ogen

Onderrzoek heeft aangetoond dat riboflavinedeficiëntie het risico op bepaalde oogproblemen verhoogt. Vitamine B2 kan helpen oogaandoeningen zoals cataract, keratoconus (waarbij het hoornvlies langzaam dunner wordt) en glaucoom te voorkomen.[2]

Bloedarmoede voorkomen en behandelen

Bloedarmoede wordt veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder een verminderde productie van rode bloedcellen, het onvermogen om zuurstof naar het bloed te transporteren en bloedverlies. Vitamine B2 is bij al deze functies betrokken en helpt bij het voorkomen en behandelen van bloedarmoede.[3]

Handhaven energieniveau

Vitamine B2 wordt door het lichaam gebruikt om voedsel te metaboliseren voor energie en voor het goed functioneren van de hersenen, zenuwen, spijsvertering en hormonen. Zonder voldoende vitamine B2, treedt riboflavinedeficiëntie op en zijn de moleculen in koolhydraten, vetten en eiwitten niet in staat om goed te worden verteerd en gebruikt te worden voor 'brandstof' voor het lichaam. Dit is een reden waarom vitamine B2 erg belangrijk is voor groei en lichamelijk herstel. Vitamine B2 is nodig om eiwitten af ​​te breken in aminozuren, vetten en koolhydraten in de vorm van glucose. Hierdoor kunnen voedingsstoffen uit voedsel omgezet worden in bruikbare lichaamsenergie die helpt om een ​​gezond metabolisme te behouden. Riboflavine is ook nodig om de juiste schildklieractiviteit en bijnierfunctie te reguleren en een tekort aan riboflavine kan de kans op een schildklieraandoening vergroten. Vitamine B2 is nuttig bij het kalmeren van het zenuwstelsel, het bestrijden van chronische stress en het reguleren van hormonen die de eetlust, energie, stemming en temperatuur reguleren.

Antioxidant

Vitamine B2 werkt als een antioxidant die de aanwezigheid van schadelijke vrije radicalen in je lichaam. Vitamine B2 is nodig voor de productie van een antioxidant genaamd glutathion, dat fungeert als een vrije radicalen moordenaar en het ontgift tevens de lever.

Gezonde haar en huid

Vitamine B2 speelt een rol bij het in stand houden van collageenwaarden, wat zorgt voor een gezonde huid en haar. Collageen is nodig om de jeugdige structuur van de huid te behouden en om fijne lijntjes en rimpels te voorkomen. Een vitamine B2-tekort kan je er dus ouder uit laten zien. Sommige onderzoeken suggereren dat riboflavine de tijd die nodig is voor wondgenezing vermindert, huidontsteking en gescheurde lippen kan verminderen en op natuurlijke wijze tekenen van veroudering kan verminderen.

Vitamine B2 in voeding

Belangrijke bronnen van vitamine B2

Belangrijke bronnen van vitamine B2 zijn melk en melkproducten, vlees(waren), groenten, fruit en graanproducten. Als je een portie broccoli van 150 gram eet, dan krijg je al grofweg 20% van de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) vitamine B2 binnen. En in één glas halfvolle melk (150 ml) zit ongeveer 0,27 mg. vitamine B2. Dat is ongeveer 1/6e deel van de ADH. Onder meer de volgende etenswaren bevatten veel vitamine B2:

Bereiding

Aangezien vitamine B2 oplosbaar is in water, is het verstandig om groente met deze vitamine in slechts weinig water te koken en de stukken niet te klein te snijden. Wel blijft vitamine B2 redelijk stabiel bij verhitting. Zo zal volgens het Voedingscentrum in gekookte melk nog vrijwel altijd alle aanwezige vitamine B2 aanwezig zijn. Bedenk echter dat bij langdurige blootstelling aan (zon)licht maar liefst 20-80% van de vitamine verloren kan gaan.

Vitamine B2-tekort symptomen en gevolgen

Symptomen die optreden bij een gebrek aan vitamine B2 zijn onder meer:

• het ontstaan ontstekingen van de huid, voornamelijk bij de mondhoeken,
  Vermoeidheid door vitamine B2-tekort / Bron: Istock.com/BartekSzewczyk
  tong en bij de neus;
• tongtintelingen of tintelende tong;
• branderige ogen of anderszins gevoelige ogen;
• lichtgevoeligheid;
• vermoeidheid;
• een verlaging van het hemoglobinegehalte*, wat vermoeidheidsklachten kan geven.

(*) Hemoglobine is de rode kleurstof in het bloed en transporteert zuurstof in het bloed van de longen naar alle cellen en weefsels in je lichaam.

Spijsverteringsproblemen

Vitamine B2 speelt een rol bij de instandhouding van het zenuwstelsel, de energiehuishouding, maar ook van de spijsvertering. Vitamine B2 speelt als coenzym een belangrijke rol bij het vrijmaken van de energie uit koolhydraten, eiwitten en vetten die je via de voeding binnenkrijgt. Hierdoor heb je genoeg energie om de dag door te komen. Zonder vitamine B2 kun je problemen krijgen met het omzetten van voedingsstoffen in energie en bouwstenen voor het lichaam, waardoor je je moe kunt voelen.

Vaak duizelig

Als je vaak last hebt van duizeligheid, kan het zijn dat je lichaam niet genoeg vitamine B2 binnenkrijgt. Vitamine B2 helpt je lichaam om nieuwe rode bloedcellen te produceren. De rode bloedcellen pikken zuurstof op in de longen en geven het af aan de weefsels en organen in je lichaam. Maar als je niet genoeg rode bloedcellen hebt om het werk te doen, krijgt je lichaam niet genoeg zuurstof en daar kun je duizelig van worden.

Problemen met haarverlies, huid of gezichtsvermogen

Gezonde doses vitamine B2 zijn belangrijk om gezond haar en huid en een goed gezichtsvermogen te behouden. Als je echter niet genoeg vitamine B2 binnenkrijgt, kun je getroffen worden door haaruitval, huiduitslag en problemen met je ogen, zoals met jeukende ogen of rode ogen en een wazig gezichtsvermogen. Verder kun je lichtgevoelig (fotofobie) worden, waardoor je last krijgt van oogpijn of waterige ogen heeft wanneer je te veel zonlicht ziet.

Mentale problemen

Problemen met het denken en reageren op de buitenwereld kunnen het gevolg zijn van vitamine B2-tekort. Vitamine B2 helpt neurotransmitters in je hersenen boodschappen te dragen. Als je een vitamine B2-tekort hebt, zullen deze berichten veel langzamer gaan en dit heeft trage mentale reacties tot gevolg.

Slapeloosheid

Een vitamine B2-tekort kan leiden tot stemmingswisselingen, slapeloosheid en nachtmerries. Je hebt vitamine B2 nodig om je humeur in balans te brengen en je te kalmeren, zodat je 's nachts goed kunt uitrusten en fris opstaat.

Vitamine B2 teveel

Er zijn weinig tot geen nadelige effecten bekend van een hoge inname van vitamine B2, aangezien je het overschot uitplast. Zeer grote hoeveelheden vitamine B2 kunnen leiden tot jeuk, gevoelloosheid, branderig of prikkelend/tintelend gevoel, donkergele of oranje urine en gevoeligheid voor licht.

Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) van vitamine B2

Voor kinderen van 1-3 jaar geldt een ADH van 0,5 mg/dag, voor kinderen van 4-8 jaar 0,7 mg/dag en van 9-13 jaar 1,0 mg/dag. Voor jongens en mannen van 14 jaar en ouder geldt een ADH van 1,5 mg/dag en voor meisjes/vrouwen vanaf 14 jaar wordt een ADH van 1,1 mg/dag aangehouden. Voor zwangeren en borstvoedenden geldt respectievelijk een ADH van 1,4 en 1,7 mg/dag.

Interacties

Er kunnen interacties optreden tussen vitaminesupplementen en andere medicijnen, en vitamine B2-supplementen kunnen van invloed zijn op de effectiviteit van sommige, zoals anticholinergische medicatie en tetracycline. Soms kan een arts suppletie aanbevelen, bijvoorbeeld als je een medicijn gebruikt dat de absorptie van riboflavine kan verstoren. Geneesmiddelen die van invloed kunnen zijn op het vitamine B2-niveau in het lichaam zijn onder meer:

• tricyclische antidepressiva: middelen tegen depressie die de synaptische heropname van noradrenaline en/of serotonine remmen, zoals imipramine of Tofranil
• sommige antipsychotica: middelen tegen psychoses, zoals chloorpromazine of Thorazine
• methotrexaat, gebruikt voor kanker en auto-immuunziekten, zoals reumatoïde artritis
• Fenytoïne, of Dilantin, gebruikt tegen epileptische aanvallen
• Probenecid, voor jicht
• thiazidediuretica of plaspillen
• doxorubicine, een geneesmiddel dat wordt gebruikt in de behandeling van kanker, welke de niveaus van riboflavine kan uitputten en riboflavine kan de werking van doxorubicine beïnvloeden

Onderzoek en diagnose

Om lage niveaus van vitamine B2 te diagnosticeren, is een bloedonderzoek nodig. Vaak worden ook waarden van andere vitamine en mineralen onderzocht. De referentiewaarde of normaalwaarde vitamine B2 in het bloed is 200 - 375 nmol/l.

Behandeling

Behandeling van een vitamine B2-tekort gebeurt door suppletie en eventueel door voedingsadviezen.

In vogelvlucht:

• Suppletie: Neem vitamine B2-supplementen.
• Voedingsadvies: Verhoog de inname van B2-rijke voedingsmiddelen.
• Medisch toezicht: Volg de behandeling onder begeleiding van een arts.
• Aanpassing leefstijl: Vermijd factoren die het tekort verergeren, zoals overmatig alcoholgebruik.

Preventie

Er zijn diverse manieren om een vitamine B2-tekort te voorkomen:

• Gevarieerd dieet: Eet een uitgebalanceerd dieet met voldoende bronnen van vitamine B2, zoals zuivelproducten, eieren, vlees (vooral orgaanvlees), vis, groene bladgroenten, volkoren granen, en noten.
• Supplementen: Overweeg het gebruik van vitamine B2-supplementen als aanvulling, vooral als er een verhoogde behoefte is of als het dieet niet voldoende is.
• Door het drinken van alcohol kan de opname van vitamines in de darmen verminderen / Bron: Marian Weyo/Shutterstock.com
  Kookmethoden: Vermijd overmatige blootstelling van voedsel aan licht en water, aangezien vitamine B2 gevoelig is voor licht en oplosbaar is in water. Kies voor stoom- of bakmethoden om verlies te minimaliseren.
• Vermijden van risicofactoren: Zorg voor het vermijden van risicofactoren die kunnen bijdragen aan een tekort, zoals overmatig alcoholgebruik, roken, en bepaalde medicatie die de opname van vitamine B2 beïnvloeden.
• Bewustzijn bij specifieke groepen: Let extra op bij mensen met een verhoogd risico op een tekort, zoals zwangere vrouwen, ouderen, veganisten en mensen met een slecht functionerend spijsverteringssysteem, en zorg voor voldoende inname.
• Regelmatige controle: Bij een verhoogd risico of vermoeden van een tekort kan het nuttig zijn om regelmatig bloedonderzoek te laten doen om vitamine B2-niveaus te controleren.
• Medische begeleiding: Raadpleeg een arts of diëtist voor persoonlijk voedingsadvies of begeleiding bij vermoedens van een vitamine B2-tekort of bij specifieke gezondheidsomstandigheden.

Noten:

1. Boehnke C, Reuter U, Flach U, Schuh-Hofer S, Einhäupl KM, Arnold G. High-dose riboflavin treatment is efficacious in migraine prophylaxis: an open study in a tertiary care centre. Eur J Neurol. 2004 Jul;11(7):475-7.
2. Wollensak G, Spoerl E, Seiler T. Riboflavin/ultraviolet-a-induced collagen crosslinking for the treatment of keratoconus. Am J Ophthalmol. 2003 May;135(5):620-7.
3. Ma AG, Schouten EG, Zhang FZ, Kok FJ, Yang F, Jiang DC, Sun YY, Han XX. Retinol and riboflavin supplementation decreases the prevalence of anemia in Chinese pregnant women taking iron and folic Acid supplements. J Nutr. 2008 Oct;138(10):1946-50.

Lees verder

• Vitamine B-complex: symptomen B-tekort, functie en voeding
• Vitamine B1-tekort: symptomen, gevolgen en tekort aanvullen
• Vitamine B-tekort: symptomen haaruitval, huiduitslag en moe
• Vitamine B2 (riboflavine): functie en vitamine B2 in voeding
• Vitamine B8-tekort: symptomen, oorzaak en behandeling