Vitamine B3-tekort: symptomen, oorzaak en behandeling

Een vitamine B3-tekort komt in de westerse wereld nauwelijks voor. Vitamine B3-tekort symptomen zijn huiduitslag en huidontstekingen. Ook kunnen vermoeidheidsklachten ontstaan en kunnen er effecten op het slijmvlies van de mond, tong en darmen optreden. De belangrijkste bronnen van vitamine B3 zijn vlees, vis, groenten, aardappelen, noten en volkorengraanproducten.

• Wat is de functie van vitamine B3?
• Vitamine B3 in voeding
• Belangrijke bronnen
• Lichaam kan zelf niacine aanmaken
• Bereiding
• Vitamine B3-tekort symptomen en gevolgen
• Verschijnselen
• Ernstig vitamine B3-tekort
• Oorzaak vitamine B3-tekort
• Vitamine B3 teveel
• Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) van vitamine B3

Wat is de functie van vitamine B3?

Vitamine B3 of niacine is een in water oplosbare vitamine en maakt deel uit van het vitamine B-complex. Vitamine B3 is belangrijk voor de energievoorziening, de aanmaak van vetzuren, de spijsvertering, het stimuleren van de bloedsomloop en verlaging van het cholesterolgehalte in het bloed. In voeding kan niacine aanwezig zijn als nicotinezuur of nicotinamide. Er zijn dus twee vormen vitamine B3.

Vitamine B3 in voeding

Belangrijke bronnen

Vitamine B3 is aanwezig in vlees, vis, noten, volkoren graanproducten, groente en aardappelen. Een aantal belangrijke bronnen van vitamine B3 zijn de volgende:

Lichaam kan zelf niacine aanmaken

Daarnaast kan het lichaam zelf niacine aanmaken uit tryptofaan, een essentieel aminozuur dat een bestanddeel is van alle eiwitten in de voeding. Uit ongeveer 60 mg van het essentiële aminozuur tryptofaan, kan je lichaam onder normale omstandigheden ongeveer 1 mg niacine produceren.

Bereiding

Aangezien vitamine B3 oplosbaar is in water, is het verstandig om groente met deze vitamine in slechts weinig water te koken en de stukken niet te klein te snijden. Wel blijft vitamine B3 redelijk stabiel bij verhitting, wat wil zeggen dat vitamine B3 redelijk goed bestand is tegen verhitten boven de 100°C. Deze vitamine gaat tijdens het koken, bakken en braden bijna niet verloren.

Vitamine B3-tekort symptomen en gevolgen

Verschijnselen

Symptomen van een matig vitamine B3-tekort zijn:

• obstipatie (verstopping);
• vermoeidheid;
• aften;
• braken; en
• depressie.

Ernstig vitamine B3-tekort

Een ernstig tekort vitamine B3-tekort wordt 'pellagra' genoemd, een ziekte die gepaard gaat met huidaandoeningen, diarree en dementie:

• dikke, schilferige gepigmenteerde uitslag op aan zonlicht blootgestelde huid;
  Zonnebloempitten / Bron: Istock.com/susabell
• gezwollen mond en helderrode tong;
• brokkelige, broze nagels en nagelloslating (onycholyse);
• braken en diarree;
• hoofdpijn;
• apathie;
• vermoeidheid;
• depressie;
• verwardheid;
• desoriëntatie; en
• geheugenverlies.

Oorzaak vitamine B3-tekort

De kans op een vitamine D3-tekort is in de westerse samenleving uiterst klein, aangezien het eten hier een ruime hoeveelheid niacine bevat. Bovendien levert een eiwitrijke voeding al voldoende vitamine B3. Vitamine B3-deficiëntie wordt waarschijnlijk veroorzaakt door problemen die de absorptie van niacine of tryptofaan beïnvloeden. De meest voorkomende oorzaak is alcoholisme. Naast alcohol, kan antibiotica, orale contraceptiva en isoniazide (een geneesmiddel dat gebruikt wordt bij tuberculose) de vitamine B3-status negatief beïnvloeden. Inname van extra vitamine B3 kan dan gewenst zijn. Andere mogelijke oorzaken zijn aandoeningen van het spijsverteringsstelsel.

Vitamine B3 teveel

Bij overdosering met (hoog gedoseerde) supplementen met nicotinezuur, maar niet met nicotinamide, kan volgens het Voedingscentrum bloedvatverwijding ontstaan, oftewel flushing of opvliegers. Bij extreem hoge dosering nicotinamide kan schade aan lever en ogen ontstaan.

Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) van vitamine B3

Voor vitamine B3 gelden de volgende Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheden (ADH) in milligrammen per dag (mg/dag):

Lees verder

• Vitamine B-tekort: symptomen haaruitval, huiduitslag en moe
• Vitamine B-complex: symptomen B-tekort, functie en voeding
• Vitamine B12-tekort: symptomen, ADH en tekort aanvullen
• Vitamine B1-tekort: symptomen, gevolgen en tekort aanvullen
• Vitamine B2-tekort: symptomen, gevolgen en B2 in voeding