Hysteroscopie: Inwendig kijkonderzoek van de baarmoeder

Een hysteroscopie is een relatief veilig inwendig kijkonderzoek van de baarmoederholte (uterus, hystera, mètra). Dit onderzoek wordt uitgevoerd met een hysteroscoop, een flexibel buisje waarmee de gynaecoloog de baarmoederholte kan bekijken door middel van lichtbundels die aan het instrument zijn bevestigd. De gynaecoloog observeert tijdens het onderzoek videobeelden die de hysteroscoop vastlegt dankzij een bevestigde camera. Met een hysteroscopie kan de gynaecoloog zowel diagnostische als therapeutische handelingen verrichten.

• Synoniemen van hysteroscopie
• Indicaties: Diagnostische en therapeutische functies
• Tegenindicaties voor hysteroscopie
• Voorbereidingen voor het onderzoek
• Tijdens het onderzoek: Plaatsing van de hysteroscoop
• Na het onderzoek: Herstel en nazorg
• Bijwerkingen en risico’s van een hysteroscopie
• Alternatieven voor hysteroscopie
• Psychologische impact van hysteroscopie
• Invloed van hysteroscopie op vruchtbaarheid
• Hysteroscopie bij vrouwen met een geschiedenis van baarmoederproblemen

Synoniemen van hysteroscopie

Een hysteroscopie is ook bekend onder de volgende synoniemen:

• Baarmoeder endoscopie (inwendig kijkonderzoek van de binnenkant van het lichaam)
• Uteroscopie

Indicaties: Diagnostische en therapeutische functies

Diagnostische functie

Met een hysteroscopie kan de gynaecoloog de binnenkant van de baarmoeder, de opening naar de baarmoeder (baarmoederhals) en de openingen van de eileiders onderzoeken. Dit stelt de arts in staat om eventuele bloedingsproblemen te diagnosticeren. De gynaecoloog kan met een hysteroscopie abnormale structuren in de baarmoeder opsporen en de oorzaak van herhaalde miskramen vaststellen. Ook baarmoederkanker (met abnormale vaginale bloedingen) en baarmoederhalskanker (met vaginale bloedingen en vaginale afscheiding) kunnen door middel van hysteroscopie worden geïdentificeerd.

Therapeutische functie

Tijdens een hysteroscopie kan de gynaecoloog poliepen of vleesbomen (goedaardige gezwellen in de baarmoeder) verwijderen. Tevens is het mogelijk om een sterilisatie uit te voeren tijdens deze procedure. De gynaecoloog kan ook verklevingen verwijderen die zijn ontstaan door infecties of eerdere operaties zoals curettage of dilatatie. Verder kan hij een spiraaltje identificeren en verwijderen, en een biopsie (afname van een stukje weefsel voor verder onderzoek) uitvoeren.

Tegenindicaties voor hysteroscopie

Een hysteroscopie kan niet worden uitgevoerd bij zwangere vrouwen of patiënten met een bekkeninfectie.

Voorbereidingen voor het onderzoek

Voorbereidingen

De patiënte dient de arts volledig te informeren over haar medicatiegebruik. Het kan noodzakelijk zijn om tijdelijk te stoppen met bepaalde geneesmiddelen, de dosis te wijzigen of andere medicatie in te nemen. De arts zal een grondig lichamelijk onderzoek uitvoeren, inclusief een bekkenonderzoek.

Praktische aspecten

Bij een diagnostische hysteroscopie wordt vaak een lokale verdoving toegepast. Voor een therapeutische hysteroscopie kan een epidurale of algemene anesthesie nodig zijn. Bij een diagnostische hysteroscopie ontvangt de patiënte kalmerende en pijnstillende medicijnen. De patiënte moet nuchter zijn voor een therapeutische hysteroscopie en mag eventuele medicatie innemen met een slokje water. Het onderzoek duurt meestal tussen de vijftien minuten en één uur, afhankelijk van eventuele aanvullende behandelingen.

Tijdens het onderzoek: Plaatsing van de hysteroscoop

De gynaecoloog plaatst eerst voorzichtig een speculum in de vagina om toegang te krijgen tot de baarmoederhals. Vervolgens wordt de hysteroscoop via de vagina en baarmoederhals in de baarmoeder ingebracht. Kooldioxidegas of een zoutoplossing wordt in de baarmoeder ingebracht om deze uit te zetten en het zicht te verbeteren. Tijdens het onderzoek worden de beelden van de baarmoeder door een camera op de hysteroscoop weergegeven. De gynaecoloog kan met behulp van enkele instrumenten vleesbomen of poliepen verwijderen, of weefsel afnemen voor verder onderzoek. Indien nodig kan de gynaecoloog de baarmoederbekleding vernietigen door middel van warmte, koude of elektriciteit, een techniek die bekend staat als "ablatie". Hoewel de patiënte doorgaans weinig pijn ervaart, kan het onderzoek soms ongemakkelijk aanvoelen.

Na het onderzoek: Herstel en nazorg

Na zowel een diagnostisch als therapeutisch onderzoek mag de patiënte doorgaans meteen naar huis. In zeldzame gevallen kan een overnachting in het ziekenhuis nodig zijn. Het is belangrijk voor de patiënte om de instructies van de gynaecoloog op te volgen na het onderzoek. Dit omvat het vermijden van zware lichamelijke inspanning, het volgen van een gezond dieet en het tijdig opvolgen van vervolgafspraken. Regelmatig contact met de zorgverlener en het melden van ongebruikelijke symptomen dragen bij aan een optimaal herstel.

De resultaten van het onderzoek zijn meestal binnen één tot twee weken beschikbaar. De gynaecoloog zal deze resultaten met de patiënte bespreken en verdere stappen uitleggen.

Bijwerkingen en risico’s van een hysteroscopie

Bijwerkingen

Enkele dagen na het onderzoek kunnen menstruatie-achtige krampen en lichte vaginale bloedingen optreden. Gewone pijnstillers kunnen hierop verlichting bieden. De patiënte kan ook last hebben van waterige vaginale afscheiding die enkele weken kan aanhouden. Meestal hervat de patiënte haar normale activiteiten binnen twee dagen. Seksuele activiteit moet worden uitgesteld totdat de gynaecoloog toestemming geeft.

Risico’s

De risico’s van een hysteroscopie omvatten onder meer beschadiging van de cervix (baarmoederhals), perforatie (gaatje) van de baarmoederwand, infectie, bloedingen en littekens op het baarmoederslijmvlies. Indien nodig kan een operatie vereist zijn om de schade te herstellen. Risico's van anesthesie kunnen braken, duizeligheid, hoofdpijn, ademhalingsproblemen, misselijkheid en een longinfectie omvatten. Bij symptomen zoals koorts, koude rillingen, ernstige buikpijn of zware bloedingen moet de patiënte onmiddellijk contact opnemen met de gynaecoloog.

Alternatieven voor hysteroscopie

In plaats van een hysteroscopie kunnen sommige aandoeningen ook worden beoordeeld met andere beeldvormingstechnieken zoals echografie, MRI of CT-scan, hoewel deze niet altijd de mogelijkheid bieden om therapeutische ingrepen uit te voeren. In bepaalde gevallen kunnen de symptomen ook met medicatie of andere niet-invasieve behandelingen worden beheerd.

Psychologische impact van hysteroscopie

Hoewel hysteroscopie voornamelijk een fysieke procedure is, kan het ook psychologische gevolgen hebben voor patiënten. Veel vrouwen ervaren angst of stress voordat ze de procedure ondergaan, vooral als ze zich onzeker voelen over het resultaat van de diagnose of de behandeling. De angst kan variëren van algemene bezorgdheid over de medische procedure tot specifieke zorgen over mogelijke bijwerkingen, zoals pijn of complicaties. Het is belangrijk dat patiënten goed geïnformeerd worden over wat de procedure inhoudt, welke mogelijke risico's er zijn, en wat de verwachte resultaten zijn.

Angst en onzekerheid voor de procedure

De psychologische impact van hysteroscopie wordt vaak versterkt door angst en onzekerheid. Patiënten kunnen zich zorgen maken over de invasiviteit van de procedure en de mogelijke pijn die zij zullen ervaren. Dit kan vooral het geval zijn wanneer de hysteroscopie een chirurgisch aspect heeft, zoals het verwijderen van poliepen of vleesbomen. De angst kan ook voortkomen uit de bezorgdheid over de uitkomst van de diagnose, vooral als de patiënt al eerder medische problemen heeft gehad, zoals onvruchtbaarheid of abnormale bloedingen. Het is essentieel voor zorgverleners om een veilige en vertrouwelijke ruimte te creëren, waar patiënten hun zorgen kunnen uiten en duidelijke antwoorden kunnen krijgen op hun vragen.

Psychologische ondersteuning voor patiënten

Psychologische ondersteuning kan van groot belang zijn voor vrouwen die angst of stress ervaren rondom de hysteroscopie. Vrouwen kunnen baat hebben bij gesprekken met een psycholoog, vooral als ze emotioneel belast worden door medische procedures. Enkele zorginstellingen bieden cognitieve gedragstherapie, ontspanningsoefeningen of ademhalingstechnieken aan, die de angst kunnen verminderen. Het bieden van geruststelling en het bespreken van wat te verwachten tijdens de procedure kan ook helpen om het zelfvertrouwen van de patiënt te vergroten. Bovendien kan ondersteuning na de procedure belangrijk zijn, vooral wanneer de resultaten mogelijk het emotionele welzijn van de patiënt beïnvloeden.

Invloed van hysteroscopie op vruchtbaarheid

Een hysteroscopie kan ook invloed hebben op de vruchtbaarheid van een vrouw, afhankelijk van de aard van de procedure en de mate van ingreep. In de meeste gevallen heeft hysteroscopie geen negatieve invloed op de vruchtbaarheid, vooral wanneer het alleen voor diagnostische doeleinden wordt uitgevoerd. Echter, wanneer de procedure ook een chirurgische behandeling inhoudt, zoals het verwijderen van poliepen, vleesbomen of adhesies (verkleefde weefsels), kan het tijdelijk de vruchtbaarheid beïnvloeden. Het verwijderen van deze structuren kan echter ook de kans op zwangerschap verbeteren, vooral bij vrouwen die moeilijkheden ondervinden bij het conceperen door dergelijke afwijkingen.

Hysteroscopie en tijdelijke effecten op vruchtbaarheid

Na een hysteroscopie, vooral wanneer chirurgische ingrepen worden uitgevoerd, kunnen er tijdelijke effecten optreden op de vruchtbaarheid van de vrouw. Deze effecten kunnen het gevolg zijn van de herstelperiode, waarin het lichaam tijd nodig heeft om te genezen na de verwijdering van poliepen, vleesbomen of het behandelen van adhesies. Het is mogelijk dat vrouwen enige tijd last hebben van onregelmatige menstruaties of lichte bloeding, wat hun vermogen om zwanger te worden tijdelijk kan beïnvloeden. Het is van belang dat vrouwen deze tijdelijke veranderingen met hun arts bespreken, zodat zij beter begrijpen wat ze kunnen verwachten en hoe ze hun herstel kunnen optimaliseren.

Langdurige effecten van hysteroscopie op vruchtbaarheid

Voor de meeste vrouwen is hysteroscopie geen langdurige belemmering voor vruchtbaarheid, vooral als de ingreep werd uitgevoerd om een onderliggende aandoening, zoals vleesbomen of endometriale poliepen, te behandelen. In veel gevallen leidt de verwijdering van dergelijke structuren tot een verbeterde vruchtbaarheid, omdat deze afwijkingen vaak de kans op zwangerschap kunnen verminderen. Vrouwen die problemen hebben met het concipiëren vanwege structurele afwijkingen in de baarmoeder kunnen merken dat hun kansen op zwangerschap toenemen na de hysteroscopie. Het is echter belangrijk dat de arts een goed opvolgingsplan opstelt, zodat de voortgang van het herstel en de vruchtbaarheid nauwkeurig gevolgd kunnen worden.

Hysteroscopie bij vrouwen met een geschiedenis van baarmoederproblemen

Vrouwen die een geschiedenis hebben van baarmoederproblemen, zoals eerder ondergane miskramen, een vorige hysterectomie, of een operatie aan de baarmoeder, kunnen baat hebben bij hysteroscopie om mogelijke complicaties of afwijkingen in de baarmoeder te onderzoeken. Deze vrouwen hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van baarmoederproblemen zoals poliepen, vleesbomen of adhesies, die de vruchtbaarheid kunnen beïnvloeden of het moeilijker kunnen maken om een zwangerschap te behouden. In dit geval biedt hysteroscopie artsen de mogelijkheid om zowel te diagnosticeren als direct te behandelen.

Het belang van vroege detectie en behandeling

Voor vrouwen met een medische geschiedenis die baarmoederproblemen omvat, is vroege detectie van afwijkingen van cruciaal belang. Hysteroscopie biedt artsen de mogelijkheid om snel en effectief te diagnosticeren, zelfs wanneer andere beeldvormingstechnieken niet voldoende gedetailleerde informatie bieden. Het identificeren van vleesbomen, poliepen of verklevingen kan niet alleen helpen bij het verklaren van onvruchtbaarheid of abnormale bloedingen, maar ook bij het plannen van de juiste behandeling om de gezondheid van de baarmoeder te behouden. Bij vrouwen die eerder een miskraam hebben gehad, kan hysteroscopie bijvoorbeeld helpen bij het vaststellen van mogelijke anatomische afwijkingen die kunnen bijdragen aan herhaalde miskramen.

Herstel en opvolging na hysteroscopie

Voor vrouwen met een geschiedenis van baarmoederproblemen is een zorgvuldige opvolging na de hysteroscopie essentieel. Het herstel na de procedure varieert van vrouw tot vrouw, afhankelijk van de ingreep die is uitgevoerd. Het is belangrijk dat vrouwen hun arts raadplegen voor opvolging na de procedure om complicaties zoals infecties, onregelmatige bloedingen of littekenweefsel te voorkomen. De arts kan ook aanbevelingen doen voor vruchtbaarheidsspecifieke behandelingen of extra diagnostische tests, afhankelijk van de resultaten van de hysteroscopie. Het begeleiden van vrouwen door het herstelproces, met inbegrip van aandacht voor emotioneel welzijn en fysieke genezing, kan hun algehele ervaring aanzienlijk verbeteren en hen helpen om vertrouwen te hebben in hun herstel en toekomstige vruchtbaarheid.

Lees verder

• Hysterosalpingografie: Beeld van baarmoeder en eileiders
• Baarmoeder: Soorten aandoeningen aan uterus bij vrouwen
• Baarmoederkanker: Abnormale vaginale bloedingen
• Baarmoederhalskanker: Symptomen van vaginale bloedingen
• Baarmoederpoliepen: Gezwellen in baarmoederwand