Heupdysplasie: mijn baby komt na drie maanden in een beugel!

Bij twee procent van alle geboortes heeft het kind een afwijking aan het heupgewricht. De heupkop is onvoldoende gegroeid, waardoor het niet in de heupkom past. Indien men niet ingrijpt, kan ernstige heupgewrichtsschade door slijtage ontstaan. Treedt spontaan herstel niet binnen drie maanden op, dan moet er medisch worden ingegrepen. Wat houdt heupdysplasie in, hoe kan het tot artrose leiden en hoe wordt het behandeld?

Heupdysplasie

• Onderontwikkeld heupgewricht
• Mate van voorkomen
• Oorzaken heupdysplasie
• Spontaan herstel
• Kans op artrose
• Wanneer wel ingrijpen?
• Nazorg

Onderontwikkeld heupgewricht

Hoe de ontwikkeling van een ongeboren kind tot stand komt, ligt vast in het DNA en de uitvoerende genen. Het kan voorkomen dat er onjuiste instructies worden afgegeven, waardoor bepaalde lichaamsdelen niet, minder of afwijkend tot stand komen. In het geval van heupdysplasie is er sprake van een aangeboren afwijking, waarbij de heupkop niet goed in de heupkom past. Het zorgt ervoor dat de heup continu uit de kom kan schieten, waardoor het lopen zeer moeizaam gaat en men pijn heeft. Waarom is behandeling na de geboorte soms noodzakelijk?

Mate van voorkomen

Een niet passende heup komt relatief vaak voor. Er wordt verondersteld dat er bij ongeveer twee procent van alle geboorten sprake is van dysplasie. Het komt daarnaast relatief veel vaker bij het vrouwelijke geslacht voor. De afwijking doet geen pijn en kan indien nodig goed worden behandeld. Vaak worden afwijkingen in een vroeg stadium herkend, waarna behandeling wordt opgestart.

Oorzaken heupdysplasie

Fysieke afwijkingen aan het lichaam worden vaak veroorzaakt door genetische factoren. Oftewel er is sprake van een genmutatie of afwijking in het DNA, waardoor de ontwikkeling minder goed tot stand komt. Aanvullend kan het door een ongewone ligging in de baarmoeder worden veroorzaakt. Er is bekend dat baby’s in de stuitligging grotere kans op heupafwijkingen hebben. Is het kind eenmaal ter wereld gekomen, dan dient men van de voetjes of benen af te blijven. De kans is groot dat aanvullende schade aan het heupgewricht wordt toegebracht. Voordat de behandeling wordt opgestart dienen de ledematen van het kind op een gepaste manier worden bewogen. Ook is een goede rusthouding van belang om aanvullende schade te vermijden.

Spontaan herstel

Bij een groot deel van de kinderen kan spontaan herstel optreden. Oftewel de heupkop groeit na de geboorte door, zodat het binnen drie maanden wel goed in de heupkom past. Wordt er na drie maanden vastgesteld dat herstel niet is opgetreden, dan zal er medisch worden ingegrepen. De drie maandgrens is eveneens gesteld, omdat voor die tijd een röntgenfoto onvoldoende het heupgewricht in beeld kan brengen. Door het geregeld uit de kom schieten van de heup wordt het wel snel gediagnosticeerd.

Kans op artrose

Wordt de aandoening niet behandeld dan zal slijtage optreden. Door toedoen van ongewone beweging van de heupkop wordt het kraakbeen overmatig aangetast. Het leidt tot uitholling van het kraakbeen, waardoor motorieke problemen en pijn worden veroorzaakt. Daarnaast treedt wrijving tussen de botdelen op, indien het kraakbeen is verdwenen. Verder kunnen aanvullende bewegings-, spierproblemen met pijn ontstaan. Dit vormt de reden waarom het tijdig moet worden behandeld, zodat het kind gedurende het zetten van de eerste pasjes wel normaal kan lopen.

Wanneer wel ingrijpen?

Indien na drie maanden op de röntgenfoto’s is gebleken dat het niet goed past, dan dient men in te grijpen. Indien de heup uit de kom is, komt het vaak voor dat het niet terug te zetten valt. Er zit weefsel tussen de opening, welke chirurgisch moet worden aangepakt. Oftewel het blokkerende weefsel wordt opgerekt, zodat de heupkop op de juiste plaats wordt gesteld. Dit oprekken van spieren en pezen neemt enkele weken in beslag, voordat de kop in de kom past. Daarna wordt de heupkom op de juiste diepte vastgezet, zodat het bot wordt gedwongen om verder te groeien. Soms wordt eveneens weefsel verwijderd om één en ander goed te laten passen. De groei van heupbot is een automatisch proces gestimuleerd door op- en neergaande bewegingen van de beentjes. Daarbij dienen de beentjes in een spreidbeugel te zijn vastgezet. Deze stand zorgt ervoor dat de heupkop wordt gestimuleerd, waardoor geleidelijk weefsel wordt aangemaakt. Zo kan een goed passend heupgewricht worden verkregen. Let wel in sommige gevallen wordt een bekkengips aangelegd om een voldoende stevig heupgewricht te bereiken.

Nazorg

Niet iedere heupdysplasie is hetzelfde en dus kan de methode van behandeling afwijkend zijn. Vaak moet het kind gedurende de groei periodiek terugkomen voor een medische check. De perspectieven voor het kind zijn meestal goed. De heup kan verder normaal ontwikkelen, waardoor de motoriek ook normaal is. Omdat tijdig is ingegrepen is aanvullende schade of slijtage vermeden.

Lees verder

• Gebroken heup: ongeluk of botontkalking: langdurig herstel
• Rotavirus: heftige diarree, uitdroging bij baby of zuigeling