Doet een bevalling pijn? Geboorte en weeën

Een bevalling doet pijn. Daar zijn alle vrouwen die ooit een kind hebben gekregen het eigenlijk wel over eens. De bevalling kan op verschillende momenten pijn doen. De pijn is steeds anders. Zo is de pijn van weeën heel anders dan de pijn van persen. Een bevalling die ingeleid wordt met een weeën-infuus zorgt meestal voor zwaardere weeën dan de weeën van een natuurlijk bevalling. Het zogenaamde inscheuren is op het moment dat dit gebeurt meestal niet te voelen, maar het hechten en de genezing is wel pijnlijk. Dagelijks worden er baby's via de natuurlijke weg geboren. Elke geboorte kent een eigen verhaal en meestal wordt erbij verteld dat de moeder veel pijn had. Die vreselijke weeën, rug weeën, buik weeën, of weeën bij een ingeleide bevalling. Of de pijn die een vrouw kan ervaren als het hoofdje van de baby 'staat' (bij totale ontsluiting) of de pijn bij het persen. Verder kan er langdurig pijn zijn als de bevalling niet vordert. De pijn bij een bevalling kan worden verminderd door pijnstilling, of geheel worden opgeheven met een ruggenprik. Je voelt na een ruggenprik meteen geen pijn meer of minder pijn. Er zijn twee soorten ruggenprikken:

• Epidurale ruggenprik. (Als pijnvermindering)
• Spinale anesthesie. (Als een keizersnee nodig is)

Ruggenprik

De weeën worden bij Spinale anesthesie nog wel geregistreerd door apparatuur maar niet omdat je pijn voelt. Een van de nadelen van dit type ruggenprik is dat je er tijdelijk verlamd door raakt vanaf je middel en je je benen dus ook tijdelijk niet bewegen kunt. Een dergelijke ruggenprik wordt vaak gegeven als er besloten wordt om een keizersnee toe te passen. Als je een ruggenprik (of epiduraal) krijgt voel je helemaal geen pijn meer en ben je klaarwakker. Mocht je een ruggenprik willen, bespreek dit dan ruim voor de bevalling met je arts of verloskundige en lees een en ander over de ruggenprik.

Epidurale ruggenprik

Een epidurale ruggenprik kan worden toegepast bij een gewone bevalling. De benen zijn dan niet tijdelijk verlamd.

Pijnstilling

Pijnstilling in de vorm van bijvoorbeeld pethidine wordt in het ziekenhuis alleen gegeven als de bevalling lang duurt en pijnlijk is, of als er een andere goede reden toe is. Soms wordt er ook gebruikgemaakt van lachgas of andere pijnstilling. In waarschijnlijk de meeste gevallen wordt er tijdens een bevalling geen pijnstilling gegeven.

Bang voor weeën?

Als je voor het eerst zwanger bent en de bevalling komt steeds dichterbij, kan je bang zijn voor de pijn van de bevalling. Als het de eerste keer is dat je een kind gaat baren kan je je verder geen voorstelling maken van de pijn die je te wachten staat. Hou steeds in gedachten dat het een natuurlijk proces is, ieder mens is immers ooit geboren. Ook is het prettig om te weten dat de gezondheidszorg in Nederland goed is. Ook kan er aan pijnbestrijding gedaan worden als je het echt niet volhoudt.

Weeën

Je eerste kind, je eerste zwangerschap. Het is een speciale periode in je leven. Alles wat je meemaakt is nieuw voor je, en in die tijd is het leuk om veel over zwangerschap en de ontwikkeling van je ongeboren baby, te lezen. Naarmate je zwangerschap vordert komt het moment dat je baby geboren zal worden, steeds dichterbij. Aan de ene kant wil je graag dat de bevalling beginnen zal, aan de andere kant ben je misschien bang voor wat er komen gaat. Niemand kan je exact uitleggen hoe een wee aanvoelt maar er zijn wel kenmerken die bij de pijn van weeën horen waaraan je weeën kunt herkennen. Zolang je twijfelt of het weeën zijn, zijn het waarschijnlijk nog geen (sterke) weeën.

Angst voor de pijn van een geboorte

Je hebt veel gehoord over de pijnlijke weeën maar omdat je geen idee hebt hoe ze voelen, probeer je er misschien niet te veel aan te denken. De meeste vrouwen hebben een beetje angst voor de pijn van de geboorte. Als je al eens een kind hebt gebaard en je kent de pijn van weeën, kan de angst groter zijn. Aan de andere kant heb je dan ook enig idee wat je opnieuw te wachten staat en je kunt je wat beter voorbereiden op de pijn.

Weeën herkennen, moeilijk?

Een zwangerschap kent enkele nadelen. Lichamelijk verandert er veel en typische zwangerschapsklachten zoals misselijkheid in de eerste maanden, bandenpijn en rugpijn, horen erbij. Veel vrouwen zien op tegen de bevalling want een kind krijgen is niet pijnloos. Er is wel verschil tussen hoe iemand pijn beleeft bij bevallingen. Sommige vrouwen vinden de pijn van de weeën meevallen en anderen vinden de pijn vreselijk. De laatste groep is in de meerderheid. Ook kan de een zware weeën hebben en de ander minder zware, wat verklaart waarom de een minder pijn heeft dan de ander. Over het algemeen wordt de pijn bij een bevalling als sterke pijn beleefd.

• In het bijzonder de weeën, die aan kracht toenemen naarmate de bevalling vordert. Je hebt buik en rug weeën, die ook kunnen uitstralen naar je bovenbenen.
• Het moment dat het hoofdje van de baby ‘staat’ (bij tien centimeter ontsluiting).
• Het persen.

Deze drie dingen worden vaak als pijnlijk ervaren. Toch is ook niet iedereen het daar mee eens. Een deel van de vrouwen vindt het juist een opluchting als ze mogen persen en niet iedereen vindt het moment dat het hoofdje staat, pijnlijk, dus ook daarbij beleeft niet elke vrouw 'pijn' hetzelfde. Ook kan de een juist meer last hebben van rugweeën, en de ander juist van buik weeën, terwijl een derde allebei heeft.

Pijn weg puffen

De pijn van weeën is een zeurende toenemende pijn die in een vaste regelmaat komt opzetten, toeneemt tot een soort hoogtepunt van pijn, dan weer afzakt en dan tijdelijk helemaal verdwijnt. De pijn kan naarmate de bevalling vordert zeer heftig worden. Tussen de weeën zit tijd, en gedurende die tijd is er helemaal geen pijn van weeën. Dan komt er na een bepaalde hoeveelheid tijd weer een volgende wee opzetten. Deze klimt weer op tot een hoogtepunt van pijn en zakt dan weer af. Opnieuw is er tussen de weeën in helemaal geen pijn meer van weeën. De periode van 'pijnloze tijd' tussen de weeën door, wordt steeds korter naarmate de bevalling vordert. De pijn van de weeën is er uitsluitend als de baarmoeder zich samentrekt, maar dan is de pijn ook heftig. Gedurende het oplopen van de pijn hebben zwangere vrouwen geleerd om de pijn weg te puffen. Dat weg puffen neemt de pijn helaas niet weg maar zorgt er wel voor dat je de pijn beter aan kunt en dat je houvast hebt zodat je beter weet wanneer de pijn weer zal gaan afzakken.

Heb ik al weeën?

Om de specifieke pijn te herkennen van weeën is er misschien maar een tip: zolang je twijfelt of het wel weeën zijn is de kans groot dat je nog geen echte weeën hebt. Weeën zijn namelijk niet goed met iets anders te vergelijken. Als je ze eenmaal hebt dan weet je meestal meteen dat het echt weeën zijn. Je twijfelt dan eigenlijk niet meer of het wel weeën zijn. Het is het samentrekken van de baarmoeder en de baarmoeder is een spier en bestaat uit glad spierweefsel. De samentrekkingen komen en gaan en naarmate de bevalling vordert volgen de weeën elkaar sneller op. De pijn wordt sterker en de pauze ertussen wordt korter. De baarmoeder is van glad spierweefsel. Krampen in glad spierweefsel geven een specifieke, soms misselijkmakende pijn. Ook darmen zijn van glad spierweefsel. Flinke darmkrampen lijken een beetje op lichte weeën. Zodra de krampen in je buik steeds plotseling komen opzetten en je buik daarbij hard wordt en dit even later weer afzakt, terwijl de kramp even later met een bepaalde regelmaat weer op komt zetten, is de kans groot dat de weeën begonnen zijn. De eerste weeën zijn meestal niet zo pijnlijk. Er zit ook meer tijd tussen voordat er een volgende wee komt. Ze zijn ook nog gemakkelijk op te vangen en weg te puffen. Hoewel weeën over het algemeen wel pijnlijk zijn, komt het een enkele keer voor dat vrouwen al volledige ontsluiting hebben terwijl ze nauwelijks weeën hebben gehad. Dit is echter eerder uitzondering dan regel. Als je de weeën pijnlijk vindt is dit heel normaal. Soms zijn de weeën zo pijnlijk dat je iets krijgt tegen de pijn. Het kan een pijnstillende stof zijn, of zoals eerder genoemd, een (epidurale injectie) ruggenprik.

Hoe weet je of de bevalling begonnen is?

De bevalling is begonnen als je een of meer van de volgende verschijnselen hebt:

• Vruchtwater verliezen.
• Weeën hebben om de 3 a 4 minuten (of vaker), en dit duurt tenminste al een uur lang achter elkaar.
• Als je de slijmprop die de baarmoeder afsloot hebt verloren (slijm met wat bloed) kan de bevalling op gang komen.

Mocht je voor de uitgerekende datum een van deze verschijnselen hebben, ga dan horizontaal liggen en bel je verloskundige of huisarts. Met name als de zwangerschap nog niet ver gevorderd is, of als je vruchtwater verliest terwijl het kindje nog niet is ingedaald, loopt je baby risico. Neem direct contact op met verloskundige of huisarts.

Pijn bij bevalling bestrijden

Pijn bij bevallingen worden bestreden met medicijnen, massages, ontspanningsoefeningen, of epiduraal (ruggenprik). Vroeger hadden vrouwen weinig keus, ze kregen kind op kind en er was weinig tegen de pijn van een bevalling te doen. Tegenwoordig zijn er wel manieren om de pijn aanzienlijk te verminderen of weg te nemen. Bij bevallingen waarbij de pijn lang duurt of niet is te verdragen, wordt bijvoorbeeld pijnstilling gegeven. Heftige weeën priemen echter nog behoorlijk door de meeste pijnstilling heen, alhoewel de pijn dan toch een heel stuk is afgezwakt. Een groot nadeel van (pethidine) morfine-achtige pijnstilling is dat je er suf van wordt en tussen de samentrekkingen door, en in slaap kunt vallen. Vervolgens word je al snel weer wakker als er een nieuwe wee komt opzetten.

Weeën bij een ingeleide bevalling met infuus

Als een bevalling wordt ingeleid met een infuus, zullen de weeën sterker zijn en elkaar binnen kortere tijd sneller opvolgen. Weeën bij een bevalling die op deze manier wordt ingeleid, zijn vaak zeer pijnlijk. De weeën duren ook langer, zijn heftiger, houden langer aan en de periodes ertussen zijn korter. Bespreek van te voren of je een epiduraal (ruggenprik) kunt krijgen als het niet meer vol te houden is.

Pijn bij een keizersnee

In principe voel je van de keizersnee zelf niets, omdat je dan een epiduraal gehad hebt, of (soms) onder narcose gracht wordt. De meeste keizersnedes worden in ons land met verdoving via een ruggenprik uitgevoerd,waardoor de moeder de bevalling zelf ook bewust mee kan maken. De geboorte van de baby vindt plaats achter een kleine afscherming tussen chirurgisch team en de buik van de moeder. Dit is om te voorkomen dat je als moeder zou kunnen zien hoe ze een snede maken in je buik. Je bent dus wel bewust bij de geboorte van je baby aanwezig, maar je ziet niet hoe het kind uit de buik gehaald wordt. Zodra de baby zichtbaar is brengt met je daarvan op de hoogte. Vervolgens zal je de baby snel horen huilen. De baby is dan geboren. Daarna wordt de baby aan de moeder getoond. Dit is een speciaal moment. Je kan je kindje in de operatiekamer niet op je borst gelegd krijgen, maar wel even zien en aanraken. Na de geboorte via een keizersnede, als ook de placenta geboren is, wordt de buik weer netjes dichtgemaakt. Van dit alles voel je in principe niets. Pas als de verdoving is uitgeweekt voel je pijn. De wond in je buik heeft een tijdje nodig om te genezen. De hechtingen worden gezet over ongeveer tien centimeter laag op de buik, horizontaal. Zodra je in beweging mag komen, wordt aangeraden een kussentje tegen je buik aan te drukken bij hoesten, lachen, of bewegen.

Kraamtijd na een keizersnee

Na een aantal dagen knap je alweer op en wordt de pijn ook snel minder. Ook als je een keizersnee hebt gehad kan je een fijne kraamtijd doormaken. Het herstel verloopt anders maar als alles goed is gegaan en je kind is gezond, is er evenveel reden tot blijdschap als bij een natuurlijk bevalling.

Lees verder

• Buikpijn in de zwangerschap?
• De pijn van weeën bij de bevalling herkennen
• 26 tot 40 weken zwanger. Ontwikkeling van de zwangerschap
• Zwanger: 40 weken en bevalling
• Hoofdpijn tijdens de zwangerschap